بازندگان شتاب زدگی در بورس تهران
دنیای اقتصاد/ بورس تهران در طول فعالیت خود در مقاطع مختلفی هیجانات زیادی را تجربه کرده است. این موضوع که دلایل و ریشه‌های زیادی داشته، دوره‌های صعود و افول متناوبی را در بازار ایجاد کرده و به یک معضل بزرگ برای معاملات بورس تهران تبدیل شده است.
در این میان ردپای چند دلیل در صحبت‌های کارشناسان مشهود است که مهم‌ترین آنها به این شرح است: 1- استفاده غیر‌مفید از تحلیل تکنیکال: در چند سال اخیر استفاده نامناسب از این تحلیل‌ها راه را برای رخنه هیجان به معاملات باز کرده است. 2- شبکه‌های اجتماعی نظیر تلگرام: در شرایط کنونی اثر‌گذاری این شبکه‌ها که توسط برخی افراد سودجو اداره میشود نسبت به شبکه‌های اطلاع رسانی معتبر بیشتر شده و این موضوع نیز به ایجاد هیجان در معاملات بازار سهام دامن زده است. 3- ضعف دانش بورسی افراد: بسیاری از معامله‌گران به دلیل عدم دانش کافی به‌صورت‌های مالی شرکت و وضعیت بنیادی آن توجهی ندارند، این موضوع در ادوار مختلف فعالیت بورس تهران عامل ایجاد رفتارهای توده وار و هیجانی معامله‌گران بوده است.4- استفاده بسیاری از معامله‌گران از اعتبارات کارگزاری: به محض مشاهد صف فروش در یک نماد،معامله‌گرانی که از اعتبارات استفاده کرده‌اند، با رفتار هیجانی خود تعادل معاملات را بر هم می‌زنند.
به هر ترتیب این موضوع (هیجان) به اعتقاد کارشناسان یک بازی دو سر باخت برای معامله‌گران است. کارشناسان می‌گویند: هرچند در بازارهای هیجانی نظیر بورس تهران سرمایه‌گذاران حقیقی بیشترین زیان را متحمل شده‌اند اما دراین میان به‌طور قطع برنده‌ای نیز وجود نداشته است.شاید در مقاطعی برخی افراد سودهای چشمگیری را تجربه کنند اما این افراد بازاری را ایجاد کرده‌اند که عمر زیادی ندارد و در نهایت خود نیز متضرر خواهند شد. از منظر این کارشناسان ایجاد بازار مشتقه در بورس و همچنین ایجاد نهادهای بازارگردانی واقعی دو راهکار مهم برای کمتر شدن هیجان و همچنین کاهش اثر پذیری بازار سهام از هیجانات است.ضمن رفتار هیجانی در بورس اینکه نباید فرهنگ‌سازی و آموزش مناسب میان افراد علاقه‌مند به سرمایه‌گذاری در بورس را فراموش کرد.
تشدید هیجان با نبود دانش بورسی
ابوالفضل شهرآبادی، معاون تامین مالی شرکت تامین سرمایه لوتوس پارسیان: بورس اوراق بهادار تهران همواره با واکنش‌های هیجانی سریع و شدید سرمایه‌گذاران مواجه بوده است. به‌عنوان مثال در بسیاری از موارد به فاصله یک روز صف‌های خرید در یک نماد به صف فروش تبدیل شده است و برعکس. درست است که این رفتار هیجانی در تمامی بازارها حتی بورس نیویورک نیز اتفاق می‌افتد اما شاید بتوان ادعا کرد چنین رفتارهایی در بورس تهران چند برابر دیگر بورس‌ها اتفاق می‌افتد.در تحلیل این شرایط باید گفت که چنین رفتارهایی بیشتر در بازارهایی اتفاق می‌افتد که سرمایه‌گذاران از اخبار و شایعات به جای تحلیل استفاده میکنند.
این سرمایه‌گذاران همسو با نوسانات بازار حرکت کرده و از رفتار گروه‌های لیدر تاثیر بالایی می‌پذیرند. در برخی مواقع سود میکنند و در بسیاری از اوقات نیز با زیان‌های سنگینی مواجه می‌شوند، چراکه تحلیل این سهامداران مبتنی بر دانش و شناخت نقاط قوت و ضعف شرکت‌های موجود در بازار سهام نیست. به عبارت دیگر باید گفت اغلب سهامداران به دنبال صف‌محوری و گرفتن بازدهی‌های کوتاه‌مدت هستند و می‌خواهند یک‌شبه سودهای میلیاردی کسب کنند که همین انگیزه‌ها در دوره‌های حرکتی بازار سهام به بروز رفتارهای هیجانی شدید در بورس منجر شده است. مجموعا می‌توان ریشه رفتارهای هیجانی بورس تهران را دو عامل ضعف فرهنگی و نبود دانش بورسی عنوان کرد. بازنده چنین بازارهایی در درجه اول سرمایه‌گذاران و سهامداران حقیقی هستند که بازار را خوب نمی‌شناسند. در پاره‌ای موارد نیز برخی حقوقی‌ها که توانایی تحلیلی بالایی ندارند گرفتار زیان‌های سنگین می‌شوند. نکته جالب توجه این است که در بازارهای هیجانی برنده‌ای وجود ندارد. ممکن است افرادی از داغ کردن برخی سهم‌ها در یک بازه زمانی کوتاه سودهای میلیاردی کسب کنند اما بازاری را ایجاد کرده‌اند که عمر زیادی ندارد. راهکار بلندمدت رفع این هیجانات بورسی تنها و تنها در آموزش سهامداران، صندوق‌ها و مدیران پرتفوی است.به بیان دقیق‌تر منابع نقدینگی باید با نگاه بلندمدت به سمت بورس هدایت شود تا به این ترتیب بازار سهام ضمن کنترل هیجان سهامداران خرد مانع از وقوع رخدادهایی همچون انگیزه‌های هیجانی توده‌وار و نوسانی شود. در کوتاه‌مدت نیز افزایش اقدامات نظارتی می‌تواند راهکار موثری باشد، به‌طوری که ناظر بازار بتواند از رفتارهایی با رویکرد سفته‌بازانه جلوگیری کند.
جای خالی بازار مشتقه
علی اسلامی‌بیدگلی، رئیس هیات مدیره شرکت مشاور سرمایه‌گذاری آرمان آتی: با وجود اینکه قدمت بورس اوراق بهادار تهران به حدود 44 سال می‌رسد؛ اما متاسفانه بلوغ این بازار در شرایط کنونی به 44 سال نمی‌رسد. از این رو در مقاطع مختلفی سایه یک ریسک سیستماتیک برسر معاملات بازار سهام کشور وجود داشته است. دلایل عمده این موضوع را باید در دلایل زیر جست‌وجو کرد: 1- استفاده غیر‌مفید از تحلیل‌های تکنیکال: توجه صرف به این تحلیل و عدم استفاده مناسب از آن در طول تاریخ فعالیت بورس تهران به خصوص در چند سال گذشته از جمله دلایل به وجود آمدن این هیجانات در بازار بوده است. 2- اتکای بیش از حد به شایعات و اخبار تایید نشده به خصوص در شبکه‌های اجتماعی: این موضوع نیز در مقاطع مختلفی هیجانات بسیاری در بورس تهران به وجود آورده است. به هر ترتیب این دو عامل سبب شده تعادل تنها در بازه‌های زمانی کوتاه مدتی در بورس تهران وجود داشته باشد و بیشتر اوقات با هیجان دست‌و‌پنجه نرم کند. در تشریح راهکارهای جلوگیری از این هیجانات در بورس، وجود ابزار مشتقه در بازار بیش از هر موضوع دیگری باید مورد توجه بگیرد؛ چراکه فعال بودن بازار ابزار مشتقه در بورس می‌تواند کمک زیادی به جلوگیری از این هیجانات کند. به عبارت دیگر اگر معاملات آپشن و فیوچر در بورس تهران شکل می‌گرفت، نوسانات بورس به شدت کاهش می‌یافت. در‌حالی‌که در دیگر بورس‌های معتبر دنیا حجم بازار مشتقه چند برابر بازار سهام عادی است، انتظار میرود در بورس تهران این ابزار حداقل به اندازه بازار سهام توسعه یابد. موضوع مهم دیگر برای جلوگیری از ایجاد هیجانات در بازار ایجاد مکانیزم بازارگردان واقعی است. در شرایطی که تلاش‌های زیادی برای فراهم کردن بازارگردان قوی در بورس صورت گرفته است؛ اما کماکان عدم وجود این نهاد در بازار سهام کشور بسیار مشهود است.
اگر بازار گردان قوی در بازار وجود داشت، دامنه نوسان کنونی در بازار حذف می‌شد و در آن صورت تاثیر‌پذیری بورس از هیجانات به کمترین مقدار ممکن می‌رسید به عبارت دیگر یکی از دلایل تاثیر‌پذیری شدید بورس تهران از هیجانات، کم بودن دامنه نوسان بوده است. موضوع مهم دیگر توجه به تحلیل‌های تکنیکال است. در شرایطی که استفاده از تحلیل‌های تکنیکال در دنیا بسیار متداول است؛ اما از این تحلیل‌ها در بورس تهران استفاده مناسبی نمی‌شود و از این رو باید تلاش کرد که از تحلیل‌های تکنیکال که پایه و اساس بنیادی و علمی نیز دارند، به‌صورت مفید استفاده کرد. ضمن اینکه باید با اقداماتی اثر بخشی ابزار‌های اطلاع رسانی معتبر را به چند مرتبه بالاتر از شبکه‌های اجتماعی نظیر تلگرام رساند. به هر ترتیب در شرایط هیجانی که بورس تهران در مقاطع زیادی با آن مواجه بوده، تخمین بازنده و برنده بسیار دشوار است. در شرایط فعلی بازیگران اصلی بازار سهام (به‌طور مثال نهادهای مالی و شرکت‌های سرمایه‌گذاری) خاموشند و فعالیت اندکی دارند. در مقابل اما حقیقی‌های تازه وارد بیشترین حجم فعالیت را دارند و بر همین اساس نیز ممکن است این افراد زیان بیشتری نسبت به معامله‌گران اصلی متحمل شوند؛ اما به هرترتیب در شرایط هیجانی و نزولی بازار به‌طور نسبی بسیاری بازیگران بازار با زیان مواجه خواهند بود. این موضوع در مورد بازیگران اصلی نیز درست است و این نهاد‌ها نیز بسته به پرتفوی نقد و غیر‌نقد خود با زیان همراه خواهند بود.
ریسک از افراد عجول به صبور منتقل میشود
اکبر حامدی میخوش، مدیر معاملات کارگزاری بورسیران: شکی نیست که چه در روندهای صعودی و چه در روندهای نزولی بورس، هیجان در میان معامله‌گران موج می‌زند. ریشه‌های این هیجان را ابتدا باید در میزان دانش فعالان بازار جست‌وجو کرد. متاسفانه اغلب فعالان خرد بازار سهام نگاهی نوسان‌گیرانه دارند. در تمام بازارهای جهان نوسانگیری وجود دارد اما زمانی تبدیل به یک مشکل میشود که این موضوع نگاه اغلب فعالان بازار باشد. در واقع کمتر کسی توجهی به‌صورت‌های مالی و اطلاعیه‌های رسمی شرکت‌ها دارد و کمتر کسی زحمت تحلیل و کسب اطلاعات را به خود می‌دهد. طبیعی است که در چنین بازاری احتمال داغ شدن شایعات بالاست. از آنجا که فعالان خرد بازار تحلیل شخصی از شرایط ندارند، زمینه برای شکل‌گیری هیجان رفتار هیجانی در بورس فراهم میشود. با وجود چنین فضایی کانال‌های تلگرامی، شایعات و اخبار تاثیری منفی بر بازار می‌گذارند. شبکه‌های اجتماعی در چنین بازاری می‌توانند باعث ایجاد ترس، فشار و هیجان کاذب شوند که به سلامتی فعالان بورس هم می‌تواند لطمه وارد کند.
علاوه بر شبکه‌های اجتماعی می‌توان به تاثیر معاملات اعتباری روی بازار به‌عنوان یکی از ریشه‌های هیجان اشاره کرد. کسانی که به هدف نوسانگیری وارد بازار می‌شوند و از اعتبارات کارگزاری‌ها استفاده میکنند به محض آنکه با صف‌های فروش مواجه می‌شوند، برای فرار از زیان تلاش میکنند هرچه سریع‌تر در صف‌های فروش قرار گیرند، این موضوع سبب میشود فشار فروش افزایش یابد.
نکته دیگری که این روزها باعث شدت یافتن هیجان بازار میشود، دسترسی آسان معامله‌گران به بازار است. درست است که بازار سهام ایران در سال‌های اخیر پیشرفت فیزیکی داشته و زیرساخت‌های آن توسعه یافته، اما دانش معامله‌گران در این راستا تغییری نداشته است. دسترسی آسان به بازار برای حرفه‌ای‌ها نعمت محسوب میشود، اما این موضوع ورود به بازار را به‌شدت آسان کرده است. کسانی که تجربه و دانش کافی برای معامله کردن سهام ندارند، اصولا نباید بتوانند به این سهولت وارد بازار شوند. ذکر مثالی در این مورد خالی از لطف نیست. فردی را در نظر بگیرید که پس از سال‌ها در یک ورزش رزمی به تبحر رفتار هیجانی در بورس رسیده است. حال چنانچه این فرد با یک آماتور وارد مبارزه شود، احتمالا برنده مبارزه خواهد بود، اما یک ریسک بزرگ برای این فرد وجود خواهد داشت و آن صدمه دیدن از فرد آماتور است. در واقع مبارز آماتور ممکن است با نابلدی خود به حریف حرفه‌ای صدمه‌های جبران‌ناپذیری وارد کند. این مثال می‌تواند در بازار سهام مصداق داشته باشد.
آماتورها نه‌تنها دارایی خود را به خطر می‌اندازند، بلکه با ایجاد هیجان و فضای منفی باعث شکل گرفتن زیان برای حرفه‌ای‌های بازار هم می‌شوند. اصطلاح معروفی در بازارهای مالی وجود دارد که می‌گوید: در بازارهای مالی، سرمایه از افراد عجول به افراد صبور منتقل میشود. کسانی که در بازار با حوصله و صبر معامله میکنند و ابعاد معاملات خود را به خوبی اندازه‌گیری میکنند، به ندرت زیان می‌بینند. به جرأت می‌توان گفت که بازنده اصلی بازارهای هیجانی، کسانی هستند که به این هیجان دامن می‌زنند. چاره این معضلات هم می‌تواند ایجاد محدودیت‌های بیشتر برای معامله‌گران باشد. در واقع همزمان با ترتیب دادن یک برنامه آموزشی و گزینشی مستمر برای معامله‌گران، باید با اعمال محدودیت هایی، نوسانگیری را به حداقل رساند.
رفتار هیجانی سهامداران چگونه باعث ضررهای سنگین آنها میشود؟
با سلام خدمت دوستان و همراهان گرامی دانشنامه متافیزیک علی لند. امروز من (علی بیک میرزایی) در این مقاله می خواهم به شما دوستان و همراهان گرامی در رابطه با رفتار هیجانی سهامداران بورس و کلیه بازار های مالی و ضرر های سنگین آنها به سبب رفتار هیجانی شان پرداخته و همچنین در این مقاله بررسی می‌کنیم که چگونه رفتار هیجانی در تمامی مراحل چه در زندگی کاری و شغلی و چه در زندگی شخصی موجب شکست فرد میشود. از شما دعوت می کنم این مقاله را تا انتها خوانده و خوشحال میشود نظر خود را در این باره در بخش کامنت ها مطرح کنید. لازم به ذکر است که به این نکته اشاره کنم که این مقاله به درخواست مکرر عده کثیری از رفتار هیجانی در بورس سهامداران زیان دیده نوشته شده است. با علی لند همراه باشید…
رفتار هیجانی چیست؟
رفتار هیجانی به واکنشی گفته می شود که بر اساس شرایط موجود حال حاضر شخص و به دور از صبر و فکر و تنها از روی احساسات توسط شخص انجام می شود. شدت این رفتار بسته به شرایط محیطی و جو حاکم و ذهن شخص می‌تواند متغیر باشد.
رفتار هیجانی سهامداران به چه شکل است؟
رفتار هیجانی سهامداران به شدت وابسته به جو حاکم و دانش و آگاهی شخص سهامدار می باشد. به عنوان مثال شخص سهامداری که دارای دانش تکنیکال کافی نبوده و بر اساس شرایط جوی حاکم اقدام به خرید و فروش سهم می کند، طبیعتاً آنجا که سهمی به سمت مثبت میرود سوار بر صف خرید شده و آنجا که سهم به سمت منفی می رود سوار بر صفحه فروش میشود! چرا که این شخص هیچ نمیداند چی به چی است! طبیعتاً همچین شخصی به ندرت خواهد توانست در بازار های مالی به موفقیت برسد. با گفتن این مقدمه حال می رویم سراغ تحلیل تخصصی رفتار های سهامداران.
حرکت گوسفندی سهامداران:
در بررسی تخصصی رفتار هیجانی سهامداران می خواهم به حرکت گوسفندی سهامداران اشاره کنم. حرکت گوسفندی یا حرکت گله ای به این معنی است که تا به حال دقت کرده‌اید که گوسفندان را چگونه داخل طویله جا میکنند؟ تنها کافیست که یک گوسفند را به داخل طویله هدایت کنید تا باقی گوسفندان خودشان به دنبال او به داخل طویله بروند. دلیل این امر این است که گوسفند عقبی به دنبال گوسفند جلویی حرکت می کند به همین راحتی! در بازارهای مالی نیز رفتار هیجانی گوسفندی بدین ترتیب است که چون چند نفر در صف خرید هستند سهامدار نیز می‌بایست در صف خرید تشریف داشته باشد و چون چند نفر در صف فروش هستند سهامدار نیز باید در صف فروش تشریف داشته باشد!
درحرکت گوسفندی, سهامداران هرگز به این موضوع فکر نمی کنند وقتی درخواست خرید کمتر از رفتار هیجانی در بورس درخواست فروش است و یا برعکس درخواست فروش کمتر از درخواست خرید است صف نشینی آنان نه تنها باعث نمی‌شود که سهمی به آنها برسد بلکه اوضاع و شرایط را برای آنان بدتر و بدتر خواهد کرد! لازم به ذکر است که حقوقی سهم ها به پدیده حرکت گوسفندی سهامداران اشراف کامل دارد و با چیدن صف های فروش و یا صف های خرید فیک به راحتی سهامداران هیجانی آن سهم را در صف فروش نشانده و سهم های آنان را مفت از چنگشان در می آورد و یا برعکس با تشکیل صف های خرید فیک به راحتی سهم های بی ارزش خود را در بالاترین قیمت ها به خریداران می‌اندازد یا به عبارتی سهم هایش را خالی می کند!
چرا رفتار هیجانی سهامداران موجب شکست آنها میشود؟
علت شکست خوردن رفتار هیجانی سهامداران برمی‌گردد به این وضعیت که میزان ترس انسان از شکست بیشتر از خوشحالی او از موفقیت است. بدین معنی که انسان با رسیدن به موفقیت به میزان خوشحالی بالایی می رسد اما با مواجه شدن با شکست درصد ناراحتی و ترس او به مراتب بسیار بسیار بالاتر میباشد. این امر موجب می شود که شخص در شرایط بحرانی به موفقیت فکر نکند و بیشتر به هراس بیفتد. به عبارتی ساده تر ترس از ضرر بیشتر از امید به موفقیت است. این شکست موجب می شود که شخص در صدد رهایی و خلاص شدن از این فاجعه برآید و بدین ترتیب شخص بیشتر و بیشتر در باتلاق ضرر و زیان فرو میرود چراکه ترس و استرس قدرت تفکر را از او گرفته است. مثلاً وقتی سهمش منفی می خورد بلافاصله اقدام به فروش آن می کند تا جلوی ضرر بیشتر را بگیرد و این در حالیست که با این کار ضرر کرده است چرا که می توانست با کمی صبر به سود برسد. البته لازم به ذکر است که شما می بایست سهم های دارای بنیاد قوی را خریداری کنید تا با صبر به سودهای عالی برسید. لازم به ذکر است که در این مقاله مقصود ما آن دسته از سهامدارانی است که با تکنیکال آشنایی ندارند.
یک مثال در رابطه با ترس از شکست و رفتار هیجانی سهامداران:
تصور کنید که یک شخص می خواهد در یک جمع یک اسکناس ۵۰ رفتار هیجانی در بورس هزار تومانی را به مبلغ هزار تومان به آنان بفروشد. شرط بر این است که مبنای قیمت تعیین شده برای این اسکناس هزار تومان است ولی شخصی که مبلغ بیشتری پیشنهاد دهد اسکناس ۵۰ هزار تومانی برای اوست! و حال آنکه اسکناس برای هر کسی بشود پول های دیگر افراد شکست خورده آنها برگشت داده نخواهد شد. بدین ترتیب شرکت کنندگان در این حراجی مبالغ بیشتر و بیشتری را پیشنهاد می کنند تا اسکناس ۵۰ هزار تومانی را مال خود کنند. تا اینجای کار آنها به طمع اینکه اسکناس ۵۰ هزار تومانی را کمتر از مبلغ خود به دست بیاورند و همچنین از بابت هراسشان از از دست دادن پولشان پیشنهاد های بالا و بالاتر می دهند تا این که مبالغ پیشنهادی برابر با مبلغ اسکناس ۵۰ هزار تومانی می شود! از این لحظه به بعد افراد دیگر فکری به سودشان نمیکنند و تنها برای ضرر نکردن می‌جنگند! آنها مبالغ بیشتر و بیشتری را پیشنهاد می کنند چون اگر شکست بخورند کل مبلغی که گذاشته اند از دست خواهد رفت! بدین ترتیب است که یک اسکناس ۵۰ هزار تومانی را به مبلغ چند صد هزار تومان خریداری میکنند تا برنده باشند و ضرر نکرده باشند! این مثال بهترین مثال برای بورس و سهامداران بورس و بازارهای مالی می رفتار هیجانی در بورس باشد که چگونه با رفتار هیجانی خود را در منجلاب گرفتار میکنند. رفتار هیجانی سهامداران موجب میشود که آنها حتی یک سهم بی ارزش را به قیمتهای بالا خریداری کنند و در نهایت پس از بالا رفتن سهم به طمع سود بیشتر سهام را در قیمت های بسیار بالا خریداری میکنند و پس از ریزش سهم به خیال جلوگیری از ضرر بیشتر وارد صف های فروش سنگین می‌شوند و این صف نشینی موجب میشود روز به روز ضررشان بیشتر و بیشتر شود و بدین ترتیب کل دودمانشان بر باد میرود!
سخن پایانی:
در پایان باید بگویم که بهترین روش در سهامداری آموزش و تجربه است چرا که آموزش باعث می شود دانش تان بالا رفته و تجربه باعث می شود به شرایط عادت کنید و از رفتار هیجانی در سهامداری دوری کنید. راه حل دیگری نیز برای افرادی وجود دارد که وقت کافی برای آموزش دیدن ندارند و آن این است که از منابع معتبر سیگنال خرید دریافت کرده و پس از رسیدن به سود مورد نظرشان سهام های خود را آنجا که لازم می دانند بفروشند. البته این نکته را نیز در نظر بگیرید که در صورتیکه شما سهمی بنیادین یعنی سهمی دارای پتانسیل بالا و بنیاد قوی خریداری کنید با صبر و حوصله و سهامداری بلند مدت قطعاً به سودهای کلانی خواهید رسید.
موفق و پیروز باشید…
توجه: کلیه مطالب این سایت اختصاصی میباشد. هرگونه کپی برداری و استفاده از مطالب این سایت بدون ذکر منبع و لینک به سایت شرعا, عرفا و قانونا ممنوع بوده و عملی خلاف انسانیت میباشد و به صورت جدی پیگرد قانونی به همراه خواهد داشت.
رفتار هیجانی، به سهامداران ضربه می‌زند
معاون کانون نهادهای سرمایه گذاری از توقف روند کاهشی شاخص نهایتا تا پایان هفته جاری خبر داد و گفت: برخی صندوق های سرمایه گذاری با اشراف بر شرایط بازار، وارد خرید سهام پرسود شده‌اند.
به گزارش "صدای بانک" ، علیرضا توکلی کاشی در خصوص تحولات بازار سرمایه در اولین روز از معاملات هفته جاری و تأثیر کاهش شاخص کل بورس بر سایر بازارها گفت: بازار سرمایه همانند یک دماسنج عمل می‌کند که در واقع، رفتار آن معلول اتفاقات بیرونی است؛ اما این رابطه لزوماً معکوس نیست، به عبارت بهتر، معمولاً انتظار نداریم که اتفاقات و نوسانات قیمتها در بازار سرمایه، بر فضای بیرونی آن اثرگذار باشد.
معاون توسعه کانون نهادهای سرمایه‌گذاری افزود: به دنبال انجام حمله تروریستی ایالات متحده آمریکا در عراق که موجب شهادت سپهبد حاج قاسم سلیمانی شد و به خصوص اینکه این حمله، یک حمله کور نبوده و به اعتراف مقامات آمریکایی کاملاً با برنامه از پیش طراحی شده بوده است، بگونه‌ای که پهپاد متخاصم فقط سه خودروی امنیتی را که حامل سپهبد قاسم سلیمانی که یکی از بالاترین و مؤثرترین مقام‌های نظامی ایران بود را مورد هدف قرار داده است، برخی نگرانی‌هایی در کشور ایجاد شد که آیا احتمال وقوع تنش و احیاناً جنگ در منطقه افزایش یافته است.
وی تصریح کرد: البته این نگرانی‌ها به معنای آن نیست که وقوع تنش و اعلان جنگ در منطقه حتمی خواهد بود؛ بلکه این موضوع صرفاً سبب بروز نگرانی‌هایی در بازار سرمایه شده است که صرفاً از جنس سوال و ابهام است؛ نه اینکه جامعه اطمینان پیدا کرده باشد که این گمانه‌زنی‌ها به وقوع می‌پیوندد و همین نگرانی‌ها، منجر به کاهش شاخص بورس در اولین روز معاملاتی هفته و پس از انتشار خبرهای مذکور شد که این عکس العمل بازار به یک اقدام تروریستی کاملاً طبیعی بوده است که حتی ممکن است ظرف چند روز آینده هم ادامه داشته باشد.
توکلی کاشی گفت: اما جای هیچ نگرانی نیست؛ زیرا با رفع ابهامات و انجام اقدامات مدبرانه و هوشمندانه نظام، بازار سرمایه می‌تواند به سرعت این کاهش شدید را ظرف چند روز جبران کرده و در جایگاه قبلی و حتی به مراتب بالاتر از آن قرار بگیرد.
در حوادث مشابه نوسان شاخص پس از چند روز فروکش کرد
وی تصریح کرد: اگرچه ممکن است کاهش شاخص بورس ظرف چند روز آینده نیز ادامه داشته باشد، اما به احتمال خیلی زیاد، تا پایان هفته جاری، این نوسانات متوقف خواهد شد؛ همانطور که در چند سال گذشته نیز شاهد وقایع مشابهی در منطقه بوده و به خوبی از آن رفتار هیجانی در بورس گذر کرده ایم؛ این در حالی است که در یکسال اخیر، دو اتفاق مهم حمله به پالایشگاه آرامکو در عربستان از سوی پهبادهای یمنی و سقوط پهپاد آمریکایی از سوی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در خاک ایران که آنها نیز اتفاقات مهمی از نظر نظامی و امنیتی بودند، برخی نگرانی‌ها را ایجاد کرده بود که مبادا جرقه وقوع یک جنگ در منطقه زده شود و بازار سرمایه نیز پیرو همین مسائل نوساناتی را شاهد بود؛ ولی بعد از گذشت چند روز، روند کاهشی شاخص بورس فروکش کرد و اثر آن در بازار سرمایه از بین رفت.
توصیه به سهامداران / «انتظار» بهترین عکس‌العمل است
توکلی کاشی با بیان اینکه بسته به بزرگی و کوچکی وقایعی که در عرصه سیاسی در منطقه رخ می‌دهد، بازار سرمایه طبیعتاً دچار نوساناتی میشود و این یک پدیده کاملاً طبیعی و منطبق بر انتظارات در بازار سرمایه است، تصریح کرد: در چنین شرایطی نباید سهامداران رفتارهای هیجانی از خود نشان دهند زیرا رفتارهای هیجانی ایشان عمدتاً سبب آسیب دیدن سرمایه خودشان خواهد شد.
وی در پاسخی مبنی بر توصیه عملی به سهامداران گفت: به گواه آمار در سی سال گذشته، بازار سرمایه همواره جزو بهترین گزینه‌های سرمایه گذاری و بهترین ابزار حفظ ارزش سرمایه در مقابل تورم و سایر نوسانات اقتصادی بوده است؛ به این معنا که روند بازار اگرچه در دوره‌های کوتاه و میان مدتی همراه با نوساناتی بوده است، اما به طور عمومی رو به صعود بوده است.
توکلی کاشی خاطرنشان کرد: توصیه عمومی که همیشه به فعالان بازار و به خصوص افراد کم تجربه تر که به تازگی و در چند سال اخیر به بازار سرمایه پیوسته‌اند میشود، این است که سرمایه‌های خود را با واسطه صندوق‌های سرمایه‌گذاری وارد بازار سرمایه کنند و از ورود مستقیم به بازار سرمایه بپرهیزند. زیرا این صندوق‌ها، دارای مدیران حرفه‌ای بوده و سبد متنوعی از سهام را در اختیار دارند و در صورت وقوع نوساناتی در بازار رفتار هیجانی در بورس سرمایه، می‌توانند بهترین بهره‌برداری را از آن صورت دهند؛ زیرا در بازار سرمایه، و در زمانی که عمده سرمایه گذاران فروشنده هستند، آنها خلاف جهت حرکت کرده و با قیمتهای پایین، اقدام به خرید حرفه‌ای سهام میکنند.
وی ادامه داد: بنابراین مردمی که در این صندوق‌ها سرمایه‌گذاری کرده باشند، از منافع ناشی از افزایش ارزش سهامی که توسط این صندوق‌ها با قیمت پایین‌تر خریداری شده، منتفع می‌شوند؛ ضمن اینکه اگر شرایط خاصی وجود داشته باشد که نیاز به فروش یک سهم باشد، مدیران حرفه‌ای به سرعت وارد عمل شده و فروش را انجام می‌دهند؛ پس مثل هر زمان دیگری، به سرمایه‌گذاران بازار توصیه میشود تا در قالب صندوق‌های سرمایه‌گذاری، اقدام به سرمایه گذاری نمایند.
توکلی کاشی گفت: توصیه‌ای که به سایر سرمایه‌گذارانی که به هر دلیلی در گذشته و به صورت مستقیم وارد بازار شده‌اند دارم، این است که در شرایط هیجانی، انتظار، بهترین عکس العمل ممکن است. ایشان باید اگاه باشند که فشار بیشتر برای فروش سهام، سبب کاهش بیشتر قیمت سهام شده و صرفاً به ضرر ارزش سرمایه ایشان خواهد بود.
وی افزود: طبیعتاً بازیگران حرفه‌ای بازار بهتر می‌دانند که در شرایط بحرانی و نوسانی، راهبرد صحیح چیست زیرا ایشان سرمایه‌های چند صد و چند هزار میلیارد تومانی را در اختیار دارند و خود بهتر می‌دانند که در شرایط بحرانی، زمان مناسبی برای فروش نبوده و امکان فروش حجم بالای سهام، اصولاً ممکن نیست.
این کارشناس ارشد بازار سرمایه در پاسخ به این سوال که آیا رفتار سهامداران عمده بازار سرمایه، روز گذشته ترغیب سهامداران به سمت فروش سهام خود بود، خاطرنشان کرد: یک سرمایه‌گذار حرفه‌ای، هیچگاه در شرایط مبهم و نامعلوم، سهام خود را برای فروش عرضه نخواهد کرد. زیرا به گواه تجربه و آمار گذشته، در بسیاری از مواقع بعد از فروکش کردن گردوغبار ناشی از ابهامات، بازار در نقطه‌ای بالاتر از وضعیت قبلی قرار گرفته است و فروش سهام، صرفاً سبب افزایش زیان شده است.
فروشندگان بزودی همین سهام را باید با قیمتهای بالا خریداری کنند
به گفته توکلی کاشی، قاعدتاً با فروکش کردن نسبی ابهامات و اتخاذ سیاستهای صحیح از سوی نظام و حاکمیت جمهوری اسلامی ایران، بسیاری از این افرادی که امروز در صف‌های فروش سهام قراردارند، در صف‌های خرید حضور خواهند داشت و سهامی را که دیروز فروخته اند، فردا با قیمتهای به مراتب بالاتری خریداری خواهند کرد.
وی گفت: باید به این نکته مهم هم توجه داشت که هرچند شاید امکان فروش سهام برای یک سهامدار خرد با سرمایه چند ده میلیونی وجود داشته باشد، اما امکان فروش سهام چند صد و چند هزار میلیارد تومانی توسط سهامداران عمده، اصولاً وجود ندارد.
نوسان شاخص قطعاً موقت است
توکلی کاشی در پاسخ به این سوال که آیا می‌توان پیش‌بینی کرد که شاخص بورس ظرف روزهای آینده در چه کانال‌هایی نوسان کند، تصریح کرد: نوسانات بازار سرمایه به طور قطع موقتی خواهد بود و ممکن است چند روز به طول بیانجامد، که این موضوع کاملاً طبیعی است؛ اما اینکه کاهش شاخص چند روز ادامه داشته باشد را می‌توان بسته به این دانست که عکس العمل ایران و پاسخ ایران به این مساله به لحاظ دیپلماسی چگونه خواهد بود و از آن مهم‌تر، زمان پاسخ است. به این معنا که اگر دولت در کمترین زمان ممکن به این موضوع، پاسخ مناسبی بدهد، تب نوسانات و نگرانی‌ها در بازار زودتر فروکش کرده و طبیعتاً شاخص کل بورس، زودتر در سطوح تعادلی خود آرام خواهد گرفت.
ضرورت پرهیز از رفتار هیجانی در بورس
نماد برتر- یک فعال بازار سرمایه گفت: بروز هرگونه رفتار هیجانی در بازار سرمایه به هیچوجه به نفع معامله‌گر نبوده و این افراد در صورت انجام چنین رفتارهایی صرفا هزینه‌ای را به عنوان کارمزد از مبالغ اصلی خود کم میکنند که سبب وارد شدن زیانی ناخواسته به آنها میشود.
به گزارش نماد برتر - میلاد ویسمه ، اظهار کرد: تا پیش از پایان سال، شاخص کل به نقطه رفتار هیجانی در بورس قبلی خود بازخواهد گشت چرا که حداقل تا پایان سال هیچگونه افزایش قیمتی برای بازارهای موازی پیش بینی نمی‌شود. در این میان سرمایه گذاران باید در خرید و فروش ها از هرگونه رفتار هیجانی پرهیز کنند.
وی درخصوص شرایط حال حاضر بازار بورس گفت: در سه هفته اخیر شاهد رشد نسبی قیمت سهم‌ها در بازار سرمایه اعم از سهام های کوچک و بزرگ بوده‌ایم، اما همچنان بازار در شرایطی قرار دارد که نیازمند حمایت های قانونی از طرف مجموعه حاکمیتی دولت است.
این فعال بازار سرمایه در خصوص رکود بازارهای موازی تصریح کرد: در برهه‌ای از زمان که بازارهای موازی در رکود هستند پول به سمت بازار پویا هدایت میشود که این معادله گاهی به نفع بورس است و گاه به ضرر بورس تمام میشود.
ویسمه اضافه کرد: یکی از علل رشد سه هفته‌ای بازار سرمایه، افت قیمت ها در بازارهای خودرو، ارز و طلا بوده به این شکل که در دوره ای، شرایط برای سرمایه گذاران شیرین و جذاب شد تا سرمایه خود را به سمت بازار بورس هدایت کنند و در این سه هفته شاهد ورود پول توسط افراد حقیقی به بازار بودیم و همین مهم سبب شد بازار مجدد رنگ سبز به خود بگیرد.
وی ادامه داد: اگر شاخص کل عدد یک میلیون و ۷۵۰ هزار واحد را به سمت بالا بشکند، به زودی شاهد بازگشت قیمت سهم ها به نقطه پیک قبلی خود خواهیم بود. در کل قیمت سهم ها در شرایط بسیار خوبی قرار دارد و جای امیدواری برای بازار بسیار بالاست فقط امیدواریم مجددا شاهد رفتارهای هیجانی نباشیم.
این فعال بازار سرمایه گفت: در سال جاری رشد و افت ها اصلا طبیعی نبود. در واقع بازار زمانی می‌تواند به سلامت دست پیدا کند که تعامل در بازار حفظ شود. بخش عمده ای از این ایجاد تعادل توسط سیاست های کلان دولتی بویژه سازمان بورس مدیریت میشود. در شرایط فعلی مشکل و تهدید خاصی برای بازار وجود ندارد و با تعادل و ثبات قیمت ارز همچنان وضعیت بهتری پیدا خواهد کرد.
ویسمه خاطرنشان کرد: در این چند روز شاهد استقبال افراد بورسی از گروه‌های خودرویی، بانکی، فلزات اساسی، فرآورده‌های نفتی و شیمیایی بودیم که به نظر می‌رسد این افزایش تقاضا به زودی به سمت گروه‌های انبوه سازی و سیمانی هدایت خواهد شد، فعلا محوریت سهم ها به سمت گروه‌های غیر دلاری و ریالی هدایت میشود.
ضرورت پرهیز از رفتار هیجانی در بورس
یک فعال بازار سرمایه گفت: بروز هرگونه رفتار هیجانی در بازار سرمایه به هیچوجه به نفع معامله‌گر نبوده و این افراد در صورت انجام چنین رفتارهایی صرفا هزینه‌ای را به رفتار هیجانی در بورس عنوان کارمزد از مبالغ اصلی خود کم میکنند که سبب وارد شدن زیانی ناخواسته به آنها میشود.
میلاد ویسمه در گفت و گو با ایسنا، اظهار کرد: تا پیش از پایان سال، شاخص کل به نقطه قبلی خود بازخواهد گشت چرا که حداقل تا پایان سال هیچگونه افزایش قیمتی برای بازارهای موازی پیش بینی نمی‌شود. در این میان سرمایه گذاران باید در خرید و فروش ها از هرگونه رفتار هیجانی پرهیز کنند.
وی درخصوص شرایط حال حاضر بازار بورس گفت: در سه هفته اخیر شاهد رشد نسبی قیمت سهم‌ها در بازار سرمایه اعم از سهام های کوچک و بزرگ بوده‌ایم، اما همچنان بازار در شرایطی قرار دارد که نیازمند حمایت های قانونی از طرف مجموعه حاکمیتی دولت است.
این فعال بازار سرمایه در خصوص رکود بازارهای موازی تصریح کرد: در برهه‌ای از زمان که بازارهای موازی در رکود هستند پول به سمت بازار پویا هدایت میشود که این معادله گاهی به نفع بورس است و گاه به ضرر بورس تمام میشود.
ویسمه اضافه کرد: یکی از علل رشد سه هفته‌ای بازار سرمایه، افت قیمت ها در بازارهای خودرو، ارز و طلا بوده به این شکل که در دوره ای، شرایط برای سرمایه گذاران شیرین و جذاب شد تا سرمایه خود را به سمت بازار بورس هدایت کنند و در این سه هفته شاهد ورود پول توسط افراد حقیقی به بازار بودیم و همین مهم سبب شد بازار مجدد رنگ سبز به خود بگیرد.
وی ادامه داد: اگر شاخص کل عدد یک میلیون و ۷۵۰ هزار واحد را به سمت بالا بشکند، به زودی شاهد بازگشت قیمت سهم ها به نقطه پیک قبلی خود خواهیم بود. در کل قیمت سهم ها در شرایط بسیار خوبی قرار دارد و جای امیدواری برای بازار بسیار بالاست فقط امیدواریم مجددا شاهد رفتارهای هیجانی نباشیم.
این فعال بازار سرمایه گفت: در سال جاری رشد و افت ها اصلا طبیعی نبود. در واقع بازار زمانی می‌تواند به سلامت دست پیدا کند که تعامل در بازار حفظ شود. بخش عمده ای از این ایجاد تعادل توسط سیاست های کلان دولتی بویژه سازمان بورس مدیریت میشود. در شرایط فعلی مشکل و تهدید خاصی برای بازار وجود ندارد و با تعادل و ثبات قیمت ارز همچنان وضعیت بهتری پیدا خواهد کرد.
ویسمه خاطرنشان کرد: در این چند روز شاهد استقبال افراد بورسی از گروه‌های خودرویی، بانکی، فلزات اساسی، فرآورده‌های نفتی و شیمیایی بودیم که به نظر می‌رسد این افزایش تقاضا به زودی به سمت گروه‌های انبوه سازی و سیمانی هدایت خواهد شد، فعلا محوریت سهم ها به سمت گروه‌های غیر دلاری و ریالی هدایت میشود.
دیدگاه شما