تاثیر اخبار جهان بر بورس

ادامه روند صعودی بورس‌ها در جهان

بیشتر شاخص های مهم بورسی در جهان به مسیر صعودی خود ادامه دادند.

به گزارش بیداربورس به نقل از بلومبرگ، در ادامه تنش های بین چین و آمریکا، خبرهای رسیده حاکی از پان است که پکن احتمالا محدودیت های بیشتری برای حضور شرکت های بزرگ چینی در بورس وال استریت وضع خواهد کرد. وال استریت ژورنال به نقل از منابع آگاه گزارش داده کمیسیون قانون گذاری اوراق بهادار چین در حال کار روی لایحه ای است که در صورت اجرایی شدن، حدود دو تریلیون دلار دارایی شرکت های چینی که سهام خود را در وال استریت عرضه کرده اند در معرض خطر قرار خواهد داد.

در آماری خوب و امیدوارکننده، میزان فروش خانه های جدید آمریکا طی ماه جولای نسبت به ماه قبل خود ۱.۰ درصد بیشتر شده که این رشد می تواند باعث تقویت رشد اقتصادی در ماه های بعدی شود. این رقم هم چنین در مقایسه با مدت مشابه سال قبل نیز ۲.۴ درصد بیشتر شده است. این افزایش محسوس تقاضا همچنین باعث رشد قیمت مسکن در بزرگ ترین اقتصاد جهان شده است. در ماه ژوئیه ۷۰۸ هزار واحد مسکونی به فروش رفته که این رقم از ماه قبل هفت هزار واحد بیشتر است.

ماه آگوست در مجموع، برای بورس های آمریکا ماه خوبی بود و با وجود برخی روزهای قرمز، شاخص های بورسی تحت تاثیر اخبار مثبت مربوط به واکسیناسیون کرونا و احتمال توقف سیاست انبساطی فعلی بانک مرکزی قرار گرفتند. شاخص های مهم بورس وال استریت موفق شدند رکورد تاریخی تازه ای را به ثبت برسانند و انتظار می رود با توجه به احیای تدریجی اقتصادی و بازگشت به سطوح پیش از کرونا، شاهد ثبت روزهای خوب بورسی زیاد دیگری تا پایان سال جاری میلادی باشیم.

در دومین هفته از ماه جولای شمار متقاضیان دریافت مزایای بیکاری در آمریکا با کاهش ۲۹ هزارنفری به ۳۶۳ هزار نفر رسیده که کمی فعالان بازار را نسبت به بهتر شدن وضعیت، حداقل در بازار کار امیدوار کرده است. این کاهش در حالی ثبت شد که انتظار می رود روند متقاضیان کماکان نزولی باقی بماند و به ۳۰۰ هزار نفر برسد. به طور متوسط شمار متقاضایان هفتگی دریافت مزایای بیکاری آمریکا حدود ۲۰۰ هزار نفر بود که این رقم پس از شیوع کرونا این رقم به سرعت رو به افزایش رفت.

طبق اعلام مرکز آمار اتحادیه اروپا، متوسط نرخ تورم ۱۹ کشور عضو منطقه یورو در ۱۲ ماه منتهی به جولای با ۰.۳ درصد افزایش نسبت به رقم مشابه منتهی به ماه قبل به ۲.۲ درصد رسید تا نرخ تورم مجددا از سطح دو درصدی هدف‌گذاری شده بانک مرکزی فاصله گیرد. در سطح اتحادیه اروپا این نرخ به طور متوسط ۲.۵ درصد بوده که از ماه قبل ۰.۲ درصد بیشتر شده است. در مقایسه با ماه قبل، نرخ تورم در ۹ کشور کاهش و در ۱۶ کشور افزایش داشته است.

رشد منفی بخش خرده فروشی آن هم پس از اوج گیری تورم آمریکا، باعث نگرانی فعالان بازار شده است. در ۱۲ ماه منتهی به جولای، رشد این بخش به منفی ۱.۱ درصد رسید که نسبت به ماه قبل ۱.۸ درصد کمتر شده است. اقتصاد آمریکا وابستگی زیادی به بخش خرده فروشی دارد و حدود دو سوم کل بار رشد اقتصادی این کشور روی دوش آن است. انتظار می رفت رشد خرده فروشی منفی ۰.۳ درصد باشد اما این آمار، زنگ هشدار را به صدا درآورد.

آمارهای جدید از وضعیت اقتصادی چین باعث ناامیدی معامله گران شده تا جایی که علاوه بر افزایش نرخ بیکاری، تولیدات صنعتی به میزان محسوسی کاهش یافته است. نرخ بیکاری چین در ۱۲ ماه منتهی به جولای در شرایطی به ۵.۱ درصد رسیده است که در مقایسه با بازه مشابه منتهی به ماه قبل، نرخ بیکاری این کشور ۰.۱ درصد افزایش یافته است. این نرخ بیکاری که ۰.۱ درصد بیشتر از برآورد قبلی کارشناسان است، بالاترین نرخ بیکاری ثبت شده در این کشور در دو ماه اخیر محسوب می‌شود.

به دنبال کاهش شدید عرضه مسکن، متوسط رشد قیمت خانه ها در بزرگ ترین اقتصاد جهان در سه ماهه دوم امسال به بالاترین سطح خود در طول تاریخ معاصر این کشور رسیده است. نسبت به مدت مشابه سال قبل، رشد قیمت مسکن آمریکا ۲۳ درصد اندازه گیری شده که نسبت به بازه مشابه به فصل قبل ۰.۸ درصد افزایش داشته است. متوسط قیمت مسکن آمریکا طی بازه زمانی فوق ۳۵۸ هزار دلار بوده که این رقم نسبت به سال قبل ۶۶ هزار و ۸۰۰ دلار بیشتر شده است.

تاکنون بیش از ۲۱۴ میلیون و ۵۴۴ هزار و ۶۰۹ مورد ابتلا به کرونا گزارش شده است که در این بین چهار میلیون و ۵۲۰ هزار و ۱۱۸ نفر جان خود را از دست داده‌اند. در بین کشورهای مختلف، بالاترین تلفات مربوط به آمریکا با ۶۵۴ هزار و ۷۱۵ نفر، برزیل با ۵۷۹ هزار و ۳۳۰ نفر، هند با ۴۳۸ هزار و ۵۸۹ نفر، مکزیک با ۲۵۸ هزار و ۱۶۵ نفر و پرو با ۱۹۸ هزار و ۱۶۷ نفر بوده است.

دیوید اسپیکا - کارشناس ارشد سرمایه گذاری در موسسه گاید استون کپیتال - گفت: به صورت کلی، تمایل معامله گران به فروش سهام خود با بهبود چشم انداز اقتصادی خیلی کمتر از قبل شده است. با این حال ریسک های زیادی وجود دارد که می تواند روند را به طور کامل معکوس کند: گونه دلتا ویروس کرونا نیز با توجه به قدرت سرایت بالایش به یک نگرانی مهم تبدیل شده است. ما نگرانی های تورمی و احتمال افزایش تنش ها بین چین و آمریکا را نیز کماکان داریم.

بورس آمریکا

در وال استریت بیشتر شاخص ها صعودی بودند؛ تا جایی که دو شاخص از سه شاخص اصلی بورسی در سطح بالاتری از روز قبل خود بسته شدند.

شاخص «داوجونز ایدانستریال اوریج» با ۰.۰۶ درصد کاهش نسبت به روز قبل و در سطح ۳۵ هزار و ۴۳۴.۱۶ واحد بسته شد. شاخص «اس اند پی ۵۰۰» با ۰.۵۸ درصد صعود تا سطح ۴۵۳۵.۴۳ واحدی بالا رفت و دیگر شاخص مهم بورسی آمریکا یعنی «نزدک کامپوزیت» با ۰.۹۶ درصد افزایش در سطح ۱۵ هزار و ۲۷۴.۷۰ واحدی بسته شد.

بورس‌های اروپایی

در معاملات بازارهای بورس در اروپا، شاخص "فوتسی ۱۰۰" بورس لندن با ۰.۳۲ درصد صعود نسبت به روز قبل و در سطح ۷۱۴۸.۰۱ واحد بسته شد. شاخص "دکس ۳۰" بورس فرانکفورت در آلمان با افزایش ۰.۲۲ درصدی و ایستادن در سطح ۱۵ هزار و ۸۸۷.۳۱ واحدی به کار خود خاتمه داد و شاخص "کک ۴۰" بورس پاریس با پیشروی ۰.۰۸ درصدی در سطح ۶۶۸۷.۳۰ واحد بسته شد. در مادرید شاخص "ایبکس ۳۵" ۰.۶۱ درصد پایین رفت و به ۸۸۶۷.۹۰ واحد رسید.

بورس‌های آسیایی

در معاملات بورس‌های آسیا، شاخص‌ها عملکرد خوبی داشتند؛ تا جایی که شاخص "نیک کی ۲۲۵" بورس توکیو ژاپن با افزایش ۰.۵۴ درصدی تا سطح ۲۷ هزار و ۷۸۹.۲۹ واحدی بالا رفت. شاخص "هانگ سنگ" بورس هنگ‌کنگ ۰.۵۲ درصد بالا رفت و در سطح ۲۵ هزار و ۵۳۹.۵۴ واحد بسته شد.

در چین شاخص "شانگهای کامپوزیت" ریزش ۰.۲۹ درصدی را تجربه کرد و در سطح ۴۸۱۳.۲۷ واحد بسته شد. در استرالیا شاخص "اس اند پی اس اند ایکس ۲۰۰" بورس سیدنی با ۰.۲۲ درصد افزایش و ایستادن در سطح ۷۵۰۴.۵۴ واحدی به کار خود خاتمه داد. در بین دیگر شاخص‌های مهم آسیایی، شاخص " تاپیکس" ژاپن صعودی تاثیر اخبار جهان بر بورس بود. (معیار محاسبه تغییرات قیمتی، ساعت پایانی معاملات روزانه بورس نیویورک بوده است.)

نفت

در بازار طلای سیاه روند قیمت‌ها صعودی بود. هر بشکه نفت "وست تگزاس اینتر مدیت" با ۱.۵۵ درصد افزایش به ۶۹.۰۹ دلار رسید و نفت خام برنت دریای شمال با افزایش ۱.۸۸ درصدی به ازای ۷۳.۳۳ دلار در هر بشکه مبادله شد.

طلا و نقره

همچنین در بازار فلزات گران‌بها، بهای هر اونس طلا با افزایش ۰.۷۲ درصدی نسبت به روز قبل در سطح ۱۸۱۱.۱۲ دلار معامله شد. هر اونس نقره با افزایش ۰.۴۱ درصدی به ازای ۲۴.۰۹ دلار مبادله شد.

مرتضی ایمانی راد: رکود گسترده در بازارهای جهانی/رکود جهانی با فاصله زمانی به تاثیر اخبار جهان بر بورس ایران می رسد

مرتضی ایمانی راد می گوید:بحران جهانی خیلی جدی از طریق کاهش مواد اولیه ای مثل نفت براقتصاد ایران تاثیر خواهد گذاشت زیرا صادرات ما عمدتا از طریق نفت است.حتی بخش غیر نفتی صادرات ما از کاهش قیمت نفت آسیب خواهد دید.

بخش اول- خاطره وطن خواه:

« . سال 1333 در اراک به دنیا آمدم و به دلیل اینکه پدرم در منطقه شرکت نفت ازنا کار پیدا کرده بود در سن شش ماهگی به ازنا ، یکی از مناطق لرستان رفتیم و تا دوران ددبیرستان در آنجا بودم . منطقه محروم ازنا و زندگی در شرایط غیر رفاهی درس های زیبایی به من آموخت . آنقدر این درس ها زیبا بودند که همیشه به آن شرایط سخت می بالم .» این جملات را مرتضی ایمانی راد برای معرفی خود و در وبسایت شخصی اش نوشته است. این تحلیل گر برجسته اقتصاد ایران که دارای دکترای جامعه شناسی و اقتصاد است ، هم اکنون موسسه مطالعاتی بامداد را که در حوزه اقتصاد و مطالعات توسعه ای فعال است،راهبری می کند .او همزمان به تربیت دانشجویان در سازمان مدیریت صنعتی مشغول است.ایمانی راد اخیرا کانال تلگرام موسسه بامداد را با ارایه تحلیل هایی در حوزه اقتصاد ایران و جهان فعال کرده است که مورد استقبال علاقه مندان وپژوهشگران اقتصادی قرار گرفته است.هفته گذشته وی در تحلیلی نوشت که اقتصاد جهانی گرفتار رکود بزرگی است که اگر اصلاح ساختاری اتفاق نیفتد،بحران دیگری در اقتصاد جهانی اتفاق خواهد افتاد که به مراتب بزرگتر و عمیق تر از بحران 2008 خواهد بود.در این رابطه با او گفت وگو کردم که در دو قسمت طی روزهای آینده منتشر خواهد شد.بخش اول پیش روی شماست:

در نوشته های اخیرتان درباره رکود در اقتصاد جهانی و تقاضای محدود در اقتصاد جهانی هشدار داده اید.از سوی در اقتصاد ایران نیز ما با رکود مواجه هستیم.به نظر شما فوری ترین کاری که می شود در این شرایط انجام داد، چیست و این رکود چه تبعاتی خواهد داشت؟

رکود، پدیده ای است که در بخش مهمی از کشورها در اقتصاد جهانی و هم در اقتصاد ایران در حال شکل گیری است و در گروهی از این کشورها رسما وارد رکود اقتصادی شده اند. ؛ البته مکانیزمی که دربازارهای جهانی اتفاق افتاده با شرایطی که در ایران وجود دارد،متفاوت است. به عبارت دیگر دلایل رکود و نحوه شکل گیری آن در ایران و کشورهای دیگر جهان متفاوت است .

ممکن است مشخصات این رکود را در اقتصاد جهان توضیح بدهید؟

اتفاقی که در اقتصاد جهانی ( حداقل در بسیاری از کشورهای جهان ) در حال رخ دادن است؛ به دلیل وجود حجم بالای بدهی بخش خصوصی و بخش عمومی است که این حجم بدهی های انباشته در طول تاریخ جهان بی سابقه است؛ حتی می توان گفت در طول جنگ جهانی دوم هم هم چنین بدهی وجود نداشته است. به عنوان مثال آمریکا بیش از تولید ناخالص داخلی به دولت و مردم بدهکار است. رقمی در حدود 102 درصد تولید ناخالص داخلی که حدودا 18 هزار میلیارد دلارمی شود، بدهکار است . از این بدتر دولت ژاپن است که حدود 212 درصد از تولید ناخالص داخلی اش را بدهکار است . در اروپا و بیشتر کشورهای اروپایی هم وضعی به همین شکل است. هر کدام بدهی های سنگینی دارند.

این بدهی ها حالا به کشورهای موسوم به emerging market یا اقتصادهای نوظهور کشیده شده است و هر روز بر میزان بدهی کشورهای توسعه یافته و کشورهای در حال ظهور افزوده می شود. وقتی بدهی دولت ها به شدت افزایش می یابد و رکورد تاریخی را می شکند و حتی این بدهی دامنگیر بخش خصوصی هم می شود، یک علامت به بازار می دهد. آن علامت این است که تقاضا که محرک اولیه اش پول است، به شدت پایین آمده است .

این کاهش شدید تقاضا موجب شده که قیمت مواد اولیه از جمله مس، نفت و سایر کالاها در یکسال و نیم اخیر کاهش یابد. بنابراین آنچه اخیرا در اقتصاد جهانی می بینم، انقباض جدی تقاضا در سطح جهان است که این انقباض جدی سبب شده ، تقاضا در سطح جهان کند شود.این پدیده دو اثر دارد؛ اول اینکه موجب پایین آمدن قیمت مواد اولیه در بازارهای جهانی شده و دوم نرخ رشد اقتصادی بسیاری از اقتصادهای جهان را کاهش داده است. همه کشورهای BRICS به جز هندوستان، با نرخ رشد تولید داخلی کاهنده مواجه هستند.

رشد اقتصادی برزیل منفی است و در نیوزیلند نرخ رشد رو به منفی شدن است. دراروپا هم در همین شرایط حاکم است. هم از یک سو با گسترش رکود مواجه هستیم و هم قیمت نفت و سایر کالاها که با اقتصاد ایران نیز مرتبط است،در حال کاهش است.این ها مسایلی را به دنبال دارد که عمیقا اثرات گسترده ای دربرخواهد داشت. به عنوان مثال نرخ بهره به شدت پایین آمده است؛ بانکهای مرکزی جهان برای اینکه تقاضا را تحریک کنند، به طور گسترده شروع به عرضه پول کرده اند و حجم وحشتناکی از پول توسط بانکهای مرکزی در کشورهای مختلف جهان از جمله ژاپن ، اروپا و آمریکا در حال افزایش و تزریق به این اقتصاد ها است . به جز در آمریکا که نتیجه این کار مثبت بوده، در سایر کشورهای جهان این کار نتیجه نداده است.

در نتیجه عدم تعادل های ساختاری در اقتصاد جهانی بوجود آمده است.از آنجا که پدیده رکود و انقباض تقاضا در اقتصاد جهان موقتی نیست و ساختاری است، بنابراین انقباض اقتصاد ها در سطح جهان ادامه خواهد یافت و حتی می توان پیش بینی کرد که تا پایان سال 95 این انقباض ادامه داشته باشد.البته ممکن است در سال 2017 به تدریج شاهد تغییراتی در اقتصاد جهان باشیم،زیرا از این سال اگر ساختارها تغییر کند می توان آرام آرام امیدوار بود که تقاضا در بازار جهانی رشد کند. در غیر اینصورت باید شاهد ریزش شاخص ها و رکود گسترده در بازارهای جهانی باشیم.

رکودی که شما بدان اشاره می کنید،آیا از جنس بحرانی است که در سال 2008 در اقتصاد جهان اتفاق افتاد؟ همانطور که مستحضر هستید این بحران از صندوق های مالی و آن صندوق معروف لمن برادرز شروع شد و به تدریج تمام دنیا را فراگرفت.اگرچه تاثیری درابتدا بر اقتصاد ایران تاثیری برجای نگذاشت، اما بعد از مدتی دامنه آن به ایران هم رسید. آیا می توان گفت تاثیرات رکود جدید به ایران هم خواهد رسید؟

اگر تعدیل جدیدی که باید در اقتصاد جهانی بیفتد، اتفاق نیفتد می توان انتظار رکود جدی در بازارهای جهانی را داشت. البته نه مثل 2008 بلکه شاید گسترده تر از آن. می توان انتظار داشت در سالهای 2016 و 2017 این اتفاق رخ بدهد.اگر اتفاق نیفتد، بازارها خود را برای ریزش جدی تر از 2008 آماده خواهند کرد.چون ابعاد جهانی بحران 2008 چندان گسترده نبود و همانطور که اشاره کردید از چند بانک شروع شد اما در شرایط جدید،رکود وسعت جهانی دارد و اگر بحرانی رخ بدهد ابعاد بیشتری را در برمی گیرد.مگر آنکه تعدیل ساختاری اتفاق بیفتد، اما این تعدیل ساختاری چیست؟

وقتی همه بازارهای بورس جهان رکورد تاریخی می زنند،حتی ژاپن ، کانادا و بسیلری دیگر از کشورها که اقتصاد ضعیفی دارند و امریکا که رشد نسبتا معقولی داشته است ، رشدی به این وسعت در بازارهای بورس خود نداشته اند. این رشد در حالی رخ می دهد که قیمت مواد اولیه در حال کاهش است.نرخ بهره در حال کم شدن است و از سویی رشد اقتصادی کند شده است. بنابراین در این شرایط طبیعی است که رویه بازار بورس در سطح جهان یک حباب جدی در خود داشته باشد و این حباب می تواند با سیاست های پولی که بانکهای مرکزی جهان در حال اتخاذ ان هستند تقاضای جهانی را تحریک کنند .

اگر با تحریک تقاضا قیمت مواد اولیه بالا برود و بورس رشد کند و در این میان اقتصاد جهانی بتواند این تعدیل ساختاری را انجام بدهد ، یک تعادل نسبی در اقتصاد جهان بوجود می آید. بنابراین این بحران در شرایطی می تواند اتفاق بیفتد که این تعدیل صورت نگیرد. اما به نظر می رسد تا سال 2016 این تعدیل اتفاق بیفتد و اگر این تعدیل صورت نگیرد به احتمال زیاد در 2017 شاهد رکود بزرگ خواهیم بود.

در کشور ما چطور؟

این بحران با فاصله به کشور ما هم خواهد رسید.

بحرانی که در سال 2008 در جهان افتاد ، چین را تحت تاثیر قرار نداد و این کشور خیلی آسیب جدی ندید، اگر این بحران جدید اتفاق بیفتد چقدر می تواند چین را تحت تاثیر قرار بدهد؟

درست است بحران 2008 چین را خیلی تاثیر قرار نداد؛اما در رکود بزرگی که بحثش را میکنیم ، دیگر چین کنار گود نیست بلکه یکی از علل ایجاد بحران نظام جهانی است. اگر نرخ رشد فصلی تولید ناخالص داخلی چین را بررسی کنید، از حدود 12 درصد تا 6.9 درصد در 6 سال گذشته کاهش یافته و در فصل گذشته به زیر 7 درصد رسیده است که این افت در چند سال گذشته بی سابقه بوده است.اتفاقی که چین در حال وقوع است، خود عامل تشدید بحران جهانی است و بنابراین اگر بحرانی بخواهد در نظام جهانی اتفاق بیفتد که به تدریج زمزمه های آن در حال شنیدن است، نه تنها چین درگیر بحران می شود، بلکه تسریع کننده این شرایط نیز خواهد بود.

شما به شرایط ایران هم یک اشاره کردید؛همانطور که در اولیل دهه 90 هم شاهد بودیم موج بحران 2008 با فاصله به ایران هم رسید به خصوص در حوزه صادرات و واردات ما موثر بود.با توجه به اینکه «برجام » به سرانجام رسیده و قرار است تحریم ها به زودی برداشته شود ، بحران ذکر شده مستقیما کدام بخش های اقتصاد ایران را تحت تاثیر قرار خواهد داد؟

بحران جهانی خیلی جدی از طریق کاهش مواد اولیه ای مثل نفت براقتصاد ایران تاثیر خواهد گذاشت زیرا صادرات ما عمدتا از طریق نفت است.حتی بخش غیر نفتی صادرات ما از کاهش قیمت نفت آسیب خواهد دید.زیرا بیش از 65 درصد بازار صادرات ایران تحت تاثیر این بحران قرار می گیرد و از سویی پیش بینی ها درباره قیمت نفت حاکی است که ممکن است قیمت نفت به زیر 30 دلارهم سقوط کند. در نتیجه ارز حاصله از صادرات نفت و مشتقات نفتی ایران نمی تواند برای راه انداختن اقصاد کشوردر پساتحریم پاسخگوباشد.

اگر چنین اتفاقی دربازارهای جهانی رخ بدهد ، ابعاد آن به کشور ما هم کشیده می شود و در نتیجه کشور به ناچار باید به سمت سیاست های ریاضت اقتصادی و نگه داشتن اقتصاد کشور از صدماتی که از اقتصاد جهانی می بیند، برود. در نتیجه نمی توان به طور قطع پیش بینی کرد اما می توان گفت احتمال این شرایط را نباید دست کم گرفت. مسائلی که من را نگران می کند، این است که مسئولین به این موضوع توجه ندارند و همکی درباره توفیقات پساتحریم صحبت می کند.

اگرچه ممکن است توفیقی در پساتحریم اتفاق بیفتد و گشایشی ایجاد شود، اما باید توجه داشت در شرایط فعلی یک رکود جدی بطور بالقوه در اقتصاد جهان وجود دارد که هم می تواند برای ما فرصت و هم تهدید باشد.یعنی باید مسئولان توجه داشته باشند، شرکت های مختلفی که امروز برای آمدن به بازار ایران از هم سبقت می گیرند ، به این دلیل است که در کشورخودشان کاری برای انجام وجود ندارد .حتی اگر بخواهیم در صادرات آنها مشارکت کنیم، آنها به این راحتی نمی آیند چون اگر امکان صادرات باشد ،خودشان صادر می کنند .

اگرهم بخواهیم خارجی ها را در بازار داخلی مشارکت بدهیم، همانطور که بحث شد با بحران انقباض تقاضا روبرو هستیم. بنابراین معتقدم نتایج برجام و پساتحریم بیش از اندازه در اقتصاد ایران سیاسی شده است. من تردید ندارم که این اتفاق نقطه مهمی در اقتصاد ایران است، اما نقطه ی عطف نیست که اقتصاد ایران را متحول کند. زیرا شرایطی که دارد در حوزه اقتصاد جهان اتفاق می افتد ، این نگرانی را ایجاد می کند که در شرایط کنونی اقتصاد جهان و شرایطی که ممکن است در آینده اتفاق بیفتد، تقریبا در 40-50 سال گذشته بی سابقه بوده است.بنابراین نباید شرایط را از دست بدهیم در غیر اینصورت دولت با کسری بودجه های شدید مواجه شده و فرصت ها را از دست می دهد.

تنها امید بورس بازان برای خروج از رکود

دنیای معدن: بی‌خبری از مسائل برجام و ابهامات سیاسی- اقتصادی متاثر در بورس تهران روند معاملات بازار را در شرایطی قرار داده که نمی‌توان شرایط خوبی برای آینده معاملات بورس تهران متصور شد؛ مگر اینکه نرخ دلار نیمایی افزایش یابد تا با تک‌نرخی شدن دلار و کاهش شکاف قیمتی موجود میان دلار نیمایی و دلار بازار آزاد، روند معاملات بورس تهران بهبود یابد.

به گزارش دنیای معدن، بورس اوراق‌بهادار تهران در حالی دومین هفته از مهر‌ماه را به پایان رساند که برآیند دادوستدهای آن در چهار روز معاملاتی هفته گذشته با کاهش ۴۳/ ۲‌درصدی مواجه شد و دومین افت هفتگی بیش از ۴/ ۲درصدی را در سال‌۱۴۰۱ به ثبت رساند، ضمن اینکه ارزش کل بورس تهران نیز کاهش ۵۳/ ۲‌درصدی و ارزش کل فرابورس نیز در جریان معاملات هفته گذشته با کاهشی ۳۸/ ۲‌درصدی مواجه شدند. در ادامه چنین وضعیتی که بازار سرمایه در کشاکش خبرهای متعدد سیاسی و اقتصادی سرنوشت نا‌مشخصی دارد و آنطور که باید به اخبار منتشرشده و بعضا اخبار مثبت هم توجه نمی‌کند، می‌توان اذعان کرد که بازار سهام تنها در فضای آرام می‌تواند به خبرهای مثبت خود وزن بدهد و اتفاقات مثبت را در قیمت‌ها و تابلو لحاظ کند، اما در فضای کنونی که با احتمال کاهش تقاضا در کامودیتی‌ها خطر تشدید رکود در بازارهای جهانی وجود دارد و بررسی‌های صورت‌گرفته هم خبر از افزایش نرخ بهره در اقتصادهای مهم جهان می‌دهد؛ به‌نظر می‌رسد با حرکت به‌سوی تک‌نرخی شدن دلار و کاهش شکاف قیمتی موجود میان دلار آزاد و دلار نیمایی عملکرد شرکت‌ها را تحت‌تاثیر قرار داده و بر این اساس می‌توان چشم‌اندازی مثبت برای آینده عملکرد بورس تهران متصور شد.

از این‌رو دماسنج اصلی بازار سرمایه طی هفته گذشته تا سطح یک‌میلیون و ۳۱۳‌هزار واحد عقب‌نشینی داشت. نماگر هم‌وزن بازار یادشده نیز طی هفته‌گذشته کاهشی ۱/ ۳‌درصدی را به ثبت رساند و در سطح ۳۸۰‌هزار واحد قرار گرفت؛ این در حالی است که در مجموع طی چهار روز معاملاتی هفته اخیر حدود ۱۰۳۲‌میلیارد‌تومان نقدینگی حقیقی از بازار سهام خارج شد و بیشترین خروج پول هفتگی پس از ۸ هفته متوالی به ثبت رسید. بر این اساس بسیاری از کارشناسان بر این باور هستند که ارقام و اعداد یادشده در جریان دادوستدهای هفته گذشته هشداری جدی به بازار می‌دهد، چراکه ارزش معاملات در آخرین روز معاملات هفته اخیر در کمترین مقدار خود از روزها و‌ ماه‌های اخیر قرار گرفته است، به‌طوری‌که در جریان معاملات روز شنبه نماگر اصلی بورس تهران در مدار نزولی پایدار باقی ماند و با ثبت زیان ۱۶/ ۱‌درصدی به محدوده یک‌میلیون و ۳۳۰‌هزار واحد بازگشت؛ این در حالی است که نماگر هم‌وزن بازار نیز در این روز کاهش ۶۲/ ۱‌درصدی را به خود دید و تا سطح ۳۸۶‌هزار تاثیر اخبار جهان بر بورس واحد عقب‌نشینی داشت.

مجموع ارزش معاملات خرد سهام در روز ابتدایی هفته در سطح هزار و ۵۷۳میلیارد‌تومان قرار گرفت، ضمن اینکه در این روز حدود ۴۲۸‌میلیارد ‌تومان سرمایه حقیقی از بازار سهام خارج شد و برای سیزدهمین‌مرتبه بیش از ۴۰۰‌میلیارد ‌تومان خروج پول در سال‌جاری به ثبت رسید، در جریان روند رکودی بازار سرمایه در روز یادشده تاثیر اخبار جهان بر بورس گروه «خودرو و ساخت قطعات‌» بیش از ۹۲‌میلیارد‌تومان و صنعت «فرآورده‌های نفتی‌» با خروج پول بیش از ۵۱‌میلیارد‌تومانی بیشترین خروج سرمایه حقیقی درمیان صنایع را داشتند، در مقابل گروه «محصولات کاغذی‌» با جذب نقدینگی حدود ۸۰‌میلیون ‌تومانی در صدرجدول ورود نقدینگی صنایع قرار گرفت. در ادامه روند معاملاتی بورس تهران در هفته گذشته، نماگر اصلی بازار سهام در روز یکشنبه با کاهش ۶۷/ ۰‌درصدی در سطح یک‌میلیون و ۳۲۲‌هزار واحد قرار گرفت و کمترین مقدار از ۱۴ اسفند سال‌۱۴۰۰ را به خود دید. نماگر هم‌وزن بازار نیز در این روز با کاهش ۰۴/ ۱‌درصدی در سطح ۳۸۲‌هزار واحد قرار گرفت. از طرفی مجموع ارزش معاملات خرد سهام در روز یادشده رقم ‌هزار و ۴۶۹‌میلیارد‌تومان را به ثبت رساند، ضمن اینکه حدود ۲۷۷‌میلیارد‌تومان سرمایه حقیقی از بازار سهام خارج شد.

بازار سرمایه در سومین روز معاملاتی هفته نیز بر مدار نزولی باقی ماند و باز‌هم شاهد رکوردشکنی در رکود معاملات خرد سهام بودیم، به‌طوری‌که در روند معاملات بورس دوشنبه شاخص‌کل بورس تهران با افت ۲۵/ ۰‌درصدی تا محدوده یک‌میلیون و ۳۱۸‌هزار واحد عقب‌نشینی کرد و شاخص هم‌وزن نیز همگام با نماگر اصلی بازار زیانی ۲۶/ ۰‌درصدی را به ثبت رساند.

علاوه‌بر این، در جریان دادوستدهای بازار سرمایه در روز دوشنبه مجموع ارزش معاملات خرد سهام با کاهش ۶/ ۲۳‌درصدی در مقایسه با روز گذشته رقم‌ هزار و ۱۲۲‌میلیارد‌تومان را به ثبت رساند و در کمترین سطح از ۶ بهمن سال‌۱۴۰۰ قرار گرفت، ضمن اینکه حدود ۱۹۷‌میلیارد‌تومان سرمایه حقیقی از بازار سهام خارج شد.

نهایتا در آخرین روز معاملاتی هفته نماگر اصلی بازار سهام با کاهش ۳۷/ ۰‌درصدی تا سطح یک‌میلیون و ۳۱۳‌هزار واحد عقب‌نشینی کرد و نماگر هموزن نیز با ثبت زیان ۲/ ۰‌درصدی در محدوده ۳۸۲‌هزار واحد قرار گرفت، به‌طوری‌که در معاملات روز سه‌شنبه نیز مجموع ارزش معاملات خرد سهام در سطحی پایین‌تر از دو‌هزار‌میلیارد ‌تومان باقی ماند و با کاهش ۷/ ۱‌درصدی در مقایسه با روز گذشته به محدوده هزار و ۹۳‌میلیارد‌تومان رسید.

در این میان حدود ۱۲۹‌میلیارد‌تومان سرمایه حقیقی در جریان معاملات روز یادشده از بازار خارج شد؛ این در حالی است که با نزدیک‌شدن نماگر اصلی بازار سرمایه به محدوده حمایتی معتبر یک‌میلیون و ۳۰۰‌هزار واحد حساسیت فعالان بازار به‌عملکرد بورس تهران در این محدوده دوچندان شده است.

چراکه بسیاری از کارشناسان این حوزه معتقدند با ازدست‌رفتن این محدوده حمایتی معتبر و مهم احتمالا بازار با شوک منفی هیجانی همراه شود و در کوتاه‌مدت نتوان چشم‌انداز مثبتی برای آن متصور شد.

بر اساس روند معاملات بازارهای جهانی طی روزهای اخیر و همچنین صحبت‌های جو بایدن، رئیس‌جمهور ایالات‌متحده آمریکا پیرامون تصمیمات مطروحه در اوپک‌پلاس به‌نظر می‌رسد سیاست‌های مطروحه درخصوص کنترل تورم همچنان به افزایش نرخ بهره منجر شود، چراکه رئیس‌جمهور آمریکا پس از تصمیم اعضای اوپک برای کاهش تولید نفت از به‌کارگیری و جست‌وجوی منابعی جایگزین خبر داد پس از تصمیم اوپک‌پلاس برای کاهش تولید، قیمت نفت‌خام ۲‌ درصد افزایش یافت، از این‌رو با توجه به رشد مجدد قیمت نفت که به افزایش فشارهای تورمی منجر می‌شود، انتظار می‌رود بانک‌های مرکزی مجبور شوند نرخ‌های بهره را همچنان بالا ببرند؛ زیرا بررسی‌های صورت‌گرفته از افزایش نرخ بهره آمریکا تا سطح ۵/ ۴‌ تا ۷۵/ ۴‌درصدی در سه‌ماه دوم ۲۰۲۳ خبر می‌دهند، از این‌رو احتمالا سیاست‌های اتخاذشده در کشورهای کانادا و انگلیس و همچنین بانک مرکزی اروپا نیز به افزایش نرخ بهره منجر خواهد شد و در پی آن تقاضا برای کامودیتی‌ها هم کاهش خواهد یافت، ضمن اینکه در شرایط کنونی چشم‌انداز قیمت انرژی همچنان افزایشی است و با احتمال کاهش تقاضا در کامودیتی‌ها خطر تشدید رکود در بازارهای جهانی وجود دارد. علاوه‌بر این اغلب تحلیلگران اقتصادی بر این باور هستند که افزایش قیمت حامل‌های انرژی مهم‌ترین نقش را در رشد فزاینده تورم تولیدکننده منطقه یورو داشته است. افزایش تورم تولیدکننده به‌همراه رشد قیمت‌های مصرف‌کننده نگرانی‌ها درباره تاثیر منفی فشارهای تورمی بر رشد اقتصادی منطقه یورو را تشدید کرده، چراکه این مساله فشارها بر بانک مرکزی اروپا برای افزایش بیشتر نرخ بهره را بیشتر کرده است. از طرفی قیمت مس به‌رغم بهبود بازار داخلی چین با کاهش مواجه شده است؛ این در حالی است که به‌رغم وضعیت خوب بازار چین، نگرانی‌ها در زمینه رکود اقتصاد جهانی، بازار کامودیتی‌ها را تحت‌فشار قرار داده است.

در چنین شرایطی بورس تهران نیز که غالبا کالامحور است تحت‌تاثیر قرار گرفته و متناسب با تغییرات موجود در بازارهای جهانی تغییر وضعیت خواهد داد. این در حالی است که علاوه‌بر موارد ذکرشده، بی‌خبری از مسائل برجام و ابهامات سیاسی- اقتصادی متاثر در بورس تهران روند معاملات بازار را در شرایطی قرار داده که نمی‌توان شرایط خوبی برای آینده معاملات بورس تهران متصور شد؛ مگر اینکه نرخ دلار نیمایی افزایش یابد تا با تک‌نرخی شدن دلار و کاهش شکاف قیمتی موجود میان دلار نیمایی و دلار بازار آزاد، روند معاملات بورس تهران بهبود یابد. همچنین با درنظرگرفتن عملکرد خوب شرکت‌ها در ۶‌ماه نخست، عملکرد مطلوب شرکت‌ها در سه‌ماه پیش‌رو می‌تواند به دیگر عامل بهبود روند معاملات بازار سهام بدل شود.

بررسی میزان عرضه و تقاضای محصولات پتروشیمی در بازار بورس در نیمه نخست سال ۱۴۰۱

تغییرات قیمت محصولات پتروشیمی، تحت تاثیر متغیرهای مختلفی قرار دارد که در این مقاله این موارد و میزان عرضه و تقاضای محصولات را در نیمه اول امسال بررسی کردیم.

بورس کالای ایران، نسبت به مدت مشابه در سال‌های قبل، رفتار متفاوتی نشان داد و نمودار قیمت بسیاری از کالاها از جمله محصولات پتروشیمی شیب منفی داشت. به‌طورکلی، صنایع مختلف از سه ماهه دوم ۲۰۲۲ (نیمه اول ۱۴۰۱)، رکود جهانی را تجربه کردند و روندهای نزولی به بورس کالای ایران محدود نمی‌شد. در این گزارش، روند عرضه و تقاضای محصولات شیمیایی در شش ماهه ابتدایی امسال را مورد بررسی قرار می‌دهیم و پیش‌بینی‌های موجود درباره آینده بازار را نیز بیان خواهیم کرد.

نوسانات قیمت مواد پتروشیمی و محصولات شیمیایی در ۶ ماهه ابتدایی سال ۱۴۰۱ به چه علت بود؟

در ایران، علاوه بر علت‌هایی مثل کمبود گاز جهانی، عوامل دیگری مثل نرخ ارز هم روی عرضه و تقاضای مواد پتروشیمی تأثیرگذار است؛ به‌همین‌دلیل در بعضی موارد، نوسان‌های بازار ایران با آنچه در بازار بین‌الملل وجود دارد، متفاوت است. در ادامه عوامل موثر روی قیمت مواد پتروشیمی و محصولات شیمیایی را مورد بررسی قرار می‌دهیم تا بهتر متوجه شوید علت نوسان‌های نرخ این محصولات چه بود.

نرخ ارز نیمایی

قیمت مواد پتروشیمی در ایران، براساس نرخ جهانی و نرخ دلار نیمایی تعیین می‌شود که نرخ دلار در ماه‌های اخیر به‌شدت بی‌ثبات بوده است. بسیاری از خریداران در ماه‌های ابتدایی تابستان منتظر نتیجه طرح احیای برجام و ثبات دلار بودند. در این مدت دلار در کانال قیمتی نزدیک به ۳۰ هزار تومان باقی مانده بود. با مشخص شدن ناموفق بودن نتیجه مذاکرات، احیای برجام و از بین رفتن احتمال افت نرخ دلار، خریداران دوباره وارد بازار شدند و تقاضا برای محصولات پتروشیمی در بورس کالای ایران بیشتر شد و معامله‌گران، معاملات را از سر گرفتند.

کمبود گاز جهانی

بحران انرژی، یک مشکل جدی در جهان است که در ماه‌های اخیر بیش از پیش نمایان شده است. این بحران بسیاری از صنایع را با مشکل مواجه کرده و یکی از علت‌های رکود جهانی محسوب می‌شود. کمبود گاز جهانی میزان عرضه و تقاضا را در سطح بین‌الملل کاهش داده است.

بهای نفتا و گاز مایع

رکود اقتصاد جهانی میزان تقاضا برای نفت خام را کاهش داد و قیمت آن کم‌تر شد. نرخ و میزان عرضه و تقاضای نفتا و گاز مایع، هم تا حد زیادی از نفت خام تأثیر می‌پذیرد. البته در شهریور ماه ۱۴۰۱، روند نرخ نفتا کمی صعودی شد و توانست به بالاترین قیمت خود در سال ۲۰۲۲ برسد.

میزان تقاضا

روند نمودار محصولات پتروشیمی تا زمانی که تقاضا در بازار وجود داشت، شیب ملایم صعودی را تجربه می‌کرد؛ اما با بلاتکلیف شدن نرخ دلار و خروج خریداران از بازار، میزان تقاضا کم‌تر شد و نمودارها شیب منفی گرفتند. همچنین میزان تقاضا برای مواد شیمیایی به‌خاطر رکود جهانی، در سطح بین‌الملل نیز کاهش پیدا کرد؛ به‌همین‌دلیل ارزش آن کم‌تر شد.

حجم صادرات

رکود جهانی، جنگ اوکراین، کمبود انرژی و تحریم‌ها باعث شد تقاضای مشتریان خارجی برای تولیدات کارخانه‌های ایرانی کم‌تر شود و حجم صادرات کاهش پیدا کند. البته میزان صادرات در بازه‌های زمانی مختلف، متفاوت بوده است و به‌همین‌دلیل حجم صادرات، یکی از علت‌های نوسان قیمت در شش ماهه ابتدایی ۱۴۰۱ محسوب می‌شود.

روند عرضه و تقاضا در بورس پتروشیمی از فروردین تا شهریور صعودی بود یا نزولی؟

محصولات پتروشیمی، در شش ماهه ابتدایی امسال بین دلاری که روند صعودی داشت و بازار جهانی که در رکود بود، قرار داشتند. درهر بازه‌ زمانی، یکی از این عوامل روی قیمت مواد شیمیایی تأثیر می‌گذاشت، به‌همین‌علت نوسان‌های بازار ایران نسبت به سایر کشورها، بیشتر بود.

در تیر و مرداد ۱۴۰۱، خریداران به نتیجه احیای برجام و کاهش قیمت دلار امیدوار بودند، به‌همین‌دلیل کم‌تر خرید می‌کردند؛ اما با فرا رسیدن نیمه دوم شهریور، از نتیجه مثبت احیای برجام ناامید شدند و دانستند که نرخ ارز کم‌تر نخواهد شد؛ در نتیجه دوباره وارد بازار شدند و تقاضا را افزایش دادند. در هفته آخر شهریور نیز میزان عرضه محصولات مختلف کارخانه‌ها در بورس کالا، کاهش پیدا کرد و به‌دنبال آن حجم معاملات بازار هم کم‌تر شد.

پیش بینی رویه قیمت محصولات پتروشیمی در پاییز سال جاری

در حال حاضر، سود فروش محصولات پتروشیمی برای بسیاری از کارخانه‌ها کم شده و صرفه اقتصادی ندارد. آن‌ها میزان تولیدشان را به حداقل رسانده‌اند و مشغول کارهای دیگری مانند تعمیرات هستند تا تلاطم بازار بخوابد و برای تولید، استراتژی‌های تازه بچینند. به‌طورکلی، این افت‌و‌خیزها در بازار محصولات شیمیایی بر بازارهای دیگر داخلی نیز موثر بوده و قیمت آهن، مسکن و … را تحت تاثیر قرار خواهد داد.

از میان محصولات پتروشیمی، احتمال اینکه تقاضا برای قیمت نفتا و گاز طبیعی، به‌خاطر نزدیکی فصل سرما، افزایش پیدا کند، وجود دارد. البته از آنجایی‌که خط لوله نورد استریک یک، از روسیه وارد اروپا می‌شود، بسیاری از کشورهای اروپایی تصمیم گرفته‌اند در زمستان امسال، به جای گاز، از نفت استفاده کنند. بنابراین احتمال افزایش قیمت نفت خام در زمستان امسال وجود دارد که به‌دنبال آن، بهای سایر محصولات پتروشیمی هم افزایش پیدا می‌کند.

سخن پایانی

در این گزارش عوامل تأثیرگذار و روند قیمت مواد شیمیایی در ۶ ماهه ابتدایی امسال را بررسی کردیم. با وجود اینکه احتمال می‌رود در ماه‌های آتی میزان تقاضا و قیمت محصولات پتروشیمی افزایش پیدا کند، اما فعالان بازار اطمینان صددرصدی نسبت به این موضوع ندارند و باید نرخ‌ها را به صورت روزانه بررسی کنند. ما در مجموعه گرفت، نرخ به‌روز محصولات پتروشیمی را قرار می‌دهیم تا فعالان این بازار، به یک مرجع اطلاعاتی معتبر دسترسی داشته باشند.

بورس امروز تحت تاثیر چه سیگنال هایی خواهد بود؟

به گزارش پاداش سرمایه، بورس امروز یکشنبه ۱۱ اردیبهشت در حالی کار خود را آغاز خواهد کرد که این ده خبر می‌تواند بر روی روند آن تاثیرگذار باشد؛ بنابراین پیشنهاد می‌شود قبل از معاملات امروز این ده خبر را بخوانید.

۱- نرخ بهره بین بانکی با افزایش ۰.۰۴ درصدی نسبت به نرخ هفته گذشته، به رقم ۲۰.۴ درصد رسید.

۲- بانک‌ها تا یک ماه دیگر فروش اموال مازاد را اجرایی کنند.

۳- بر اساس اعلام بانک مرکزی رشد اقتصادی بدون نفت در سه ماهه سوم سال ۱۴۰۰ حدود ۵.۸درصد بوده است.

۴- نخست وزیر عراق: اطمینان داریم که تفاهم بین ایران و عربستان نزدیک است.

۵- محمدباقر قالیباف:مصوبۀ واردات خودرو نهایتاً یک الی دو بند اصلاحی از باب جمع‌بندی جلسه صورت گرفت، اما کلیات آن تأیید شد.

۶- تعدیل قیمت سیمان تا پایان اردیبهشت: عبدالرضا شیخان دبیر انجمن صنفی کارفرمایان سیمان قیمت جدید سیمان تا پایان ماه تغییر می‌کند.

۷- تعداد سجامی‌ها از ۴۰ میلیون نفر عبور کرد.

۸- کاهش مجدد نرخ بیلت صادراتی ایران: در هفته گذشته بهای بیلت صادراتی ایران همراستا با کاهش قیمت‌های جهانی و همچنین معاملات معدود با افت قیمت مواجه شد.

۹- مصوبه کاهش عوارض یک یا ۲ پله‌ای صادراتی کالا‌ها به گمرکات ابلاغ شد.

۱۰- پیشنهاد افزایش سرمایه حافرین از مبلغ ۷,۴۲۸ میلیارد ریال به مبلغ ۱۱,۱۴۲ میلیارد ریال (معادل ۵۰ درصد)

برای خواندن مصاحبه با کارشناسان روی گفتگو و مصاحبه کلیلک کنید.

گزارشات روزانه‌ی بازار سرمایه در گزارش روز بخوانید.

بایدها و نبایدهای سرمایه‌گذاری چیست؟ آموزش بورس را در مقالات آموزشی بخوانید