محاسبه کردن EPS و DPS

EPS چیست؟ — به زبان ساده (+ فیلم آموزش رایگان)

در آموزش‌های قبلی مجله فرادرس، مطالبی با عنوان «آموزش بورس رایگان | گام به گام برای همه | به زبان ساده» و «بورس چیست — آموزش بورس (+ دانلود فیلم آموزش رایگان)» ارائه کردیم و در آن‌ها، با بازار بورس، فرابورس و بازار پایه و موضوعاتی مانند تابلوخوانی، نوسان‌گیری و تحلیل فاندامنتال در بورس آشنا شدیم. در این آموزش، می‌خواهیم به این پرسش پاسخ دهیم که EPS چیست و چه تأثیری در معاملات سهام دارد.

فیلم آموزش رایگان سیگنال بورس EPS

فیلم آموزش رایگان EPS، در کادر بالا، به سوالات شما درباره EPS، به زبان ساده و به صورت گام به گام پاسخ می‌دهد.
برای پخش و مشاهده ویدئو روی دکمه پلی یا تصویر بالا کلیک کنید.

EPS چیست ؟

«سود هر سهم» (Earnings Per Share) که به اختصار EPS گفته می‌شود، برابر با نسبت سود یک شرکت به تعداد سهام عادی در دست سهامداران آن است. عدد حاصل از این تقسیم، به عنوان شاخص سودآوری یک شرکت مورد استفاده قرار می‌گیرد. برای یک شرکت معمول است EPS را که برای اقلام غیرمترقبه و رقیق‌شوندگی احتمالی نیز محاسبه کردن EPS و DPS تنظیم شده است، گزارش کند. هرچه EPS یک شرکت بالاتر باشد، سودآوری بیشتری خواهد داشت.

رقیق شدن سهام (Stock Eilution) کاهش درصد سهام مالکان در اثر ارزش‌گذاری جدید یک شرکت است. افزایش تعداد سهم می‌تواند به دلیل مواردی مانند افزایش سرمایه، عرضه عمومی سهام و… باشد. اقلام غیرمترقبه (Extraordinary Items) نیز اقلامی‌ بااهمیت‌ و بسیار غیرمعمول‌ است‌ که‌ منشأ آن‌ رویدادهایی‌ خارج‌ از فعالیت‌های‌ عادی‌ شرکت‌ است.

فرمول محاسبه EPS چیست ؟

اما فرمول محاسبه EPS چیست ؟ مقدار سود هر سهم با تقسیم درآمد خالص بر تعداد سهام موجود به دست می‌آید. در مواردی می‌توان در صورت و مخرج کسر تغییراتی انجام داد که می‌تواند به دلیل اختیار معامله، اوراق قرضه قابل تبدیل به سهم و یا ضمانت باشد. در صورت محاسبه EPS برای عملیات مستمر، صورت کسر اهمیت بیشتری دارد.

فرمول محاسبه EPS به صورت زیر است:

برای محاسبه EPS یک شرکت، از ترازنامه و صورت سود و زیان برای یافتن تعداد سهام عادی پایان دوره، سود پرداخت شده سهام ممتاز (در صورت وجود) و درآمد خالص یا سود استفاده می‌شود. استفاده از میانگین وزنی سهام عادی در دوره گزارش دقیق‌تر است، زیرا تعداد سهام ممکن است با گذشت زمان تغییر کند.

سود سالانه به ازای هر سهم

EPS رقیق ‌شده سالانه برای اپل، آمازون، فیس‌بوک‌، نتفلیکس، گوگل، تسلا، فورد، مایکروسافت و بنک آو امریکا در شکل زیر نشان داده شده است.

سود سهام یا تجزیه سهام باید در محاسبه میانگین وزنی سهام منتشر شده انعکاس پیدا کند. برخی منابع با استفاده از تعداد سهام منتشره در پایان دوره، محاسبه را ساده می‌کنند.

برای مثال، محاسبه EPS برای سه شرکت در پایان سال مالی ۲۰۱۷ به شرح زیر است:

شرکت	درآمد خالص (میلیارد دلار)	سود سهام ممتاز (میلیارد دلار)	سهام عادی وزن‌دار	EPS پایه
فورد	۷٫۶	۰	۳٫۹۸	۷٫۶/۳٫۹۸=۱٫۹۱
بنک آو امریکا	۱۸٫۲۳	۱٫۶۱	۱۰٫۲	۱۸٫۲۳-۱٫۶۱/۱۰٫۲=۱٫۶۳
انویدیا	۳٫۰۵	۰	۰٫۵۹۹	۳٫۰۵/۰٫۵۹۹=۵٫۰۹

مفهوم سود هر سهم یا EPS چیست ؟

اما مفهوم EPS چیست و چه کاربردی دارد؟ سود هر واحد سهم یکی از مهمترین متغیرها در تعیین قیمت سهم است. همچنین یکی از مؤلفه‌های اصلی است که برای محاسبه قیمت به درآمد (P/E) استفاده می‌شود (E در P/E به EPS اشاره دارد). با تقسیم قیمت سهم یک شرکت بر سود هر سهم، سرمایه‌گذار می‌تواند ارزش سهام را با توجه به ارزش بازار بررسی کند. EPS یکی از شاخص‌هایی است که می‌توان از آن برای انتخاب سهام استفاده کرد.

مقایسه EPS در شرایط مطلق ممکن است معنای چندانی برای سرمایه‌گذاران نداشته باشد، زیرا سهامداران عادی دسترسی مستقیم به درآمد ندارند. در عوض، سرمایه‌گذاران EPS را با قیمت سهام مقایسه می‌کنند تا ارزش درآمد و دیدگاه معامله‌گران در مورد رشد آینده آن را مشخص کنند.

EPS پایه و EPS رقیق شده

فرمول مورد استفاده در جدول فوق، EPS پایه هر یک از این شرکت‌های منتخب را محاسبه می‌کند. EPS پایه رقیق شدن سهام را که ممکن است توسط شرکت صادر شود لحاظ نمی‌کند. هنگامی که ساختار سرمایه یک شرکت شامل مواردی از قبیل اختیار معامله سهام، ضمانتنامه‌ها و واحدهای سهام غیر قابل معامله (RSU) باشد، این سرمایه‌گذاری‌ها – در صورت اعمال شدن – می‌توانند تعداد کل سهام موجود در بازار را افزایش دهند.

برای نشان دادن بهتر اثرات اوراق بهادار اضافی بر درآمد هر سهم، شرکت‌ها EPS رقیق شده را نیز گزارش می‌دهند که در آن، فرض می‌شود تمام سهام منتشره عرضه شده‌اند.

به عنوان مثال، فرض کنید تعداد کل سهام قابل انتشار و عرضه شرکت انویدیا در سال مالی منتهی به سال 2017، تعداد 33 میلیون بوده است. اگر این تعداد به کل سهام ممتاز آن اضافه شود، میانگین وزنی متوسط ​​رقیق شده آن 599 میلیون + 33 میلیون = 632 میلیون سهم خواهد بود. بنابراین، EPS رقیق شده شرکت ۶۳۲ / ۳٫۰۵ = 4٫82 دلار خواهد بود.

EPS و اقلام غیرمترقبه

سود هر سهم را ممکن است چه عمدی و چه ناخواسته با چند عامل تحریف شود. تحلیلگران برای جلوگیری از متداول‌ترین روش‌هایی که ممکن است در EPS تحریف ایجاد کند، از تغییرات مختلفی در فرمول EPS استفاده می‌کند.

شرکتی را در نظر بگیرید که دارای دو کارخانه است که صفحه نمایش تلفن‌های همراه را تولید می‌کند. زمینی که یکی از کارخانه‌ها در آن قرار دارد بسیار ارزشمند است، زیرا تحولات جدیدی در چند سال گذشته در اطراف آن رخ داده است. تیم مدیریت شرکت تصمیم به فروش کارخانه و ساخت یک کارخانه دیگر در زمین‌هایی با ارزش کمتر گرفته است. این معامله سود بادآورده‌ای را برای شرکت حاصل می‌کند.

با اینکه این فروش زمین سود واقعی برای شرکت و سهامداران آن آورده است، جزو «اقلام غیرمترقبه» محسوب می‌شود، زیرا هیچ کس بر این باور نیست که شرکت بتواند آن معامله را در آینده تکرار کند. سهامداران ممکن است در صورت اضافه شدن این سود بادآورده به فرمول EPS، گمراه شوند. بنابراین، فرمول از این موارد مستثنا هستند.

اگر یک شرکت ضرر غیرمعمول داشته باشد- مثلاً شاید یک کارخانه دچار آتش‌سوزی شود – که می‌تواند به طور موقت EPS را کاهش دهد و به همین دلیل حذف شود، می‌توان دلیل مشابهی را مطرح کرد و آن را از آوردن در فرمول EPS معاف کرد.

فرمول محاسبه EPS به استثنای اقلام غیرمترقبه به شکل زیر است:

EPS و عملیات مستمر

یک شرکت سال مالی‌اش را با 500 فروشگاه آغاز کرده و ای پی اس 5 دلار داشته است. با این حال، فرض کنید که این شرکت در این مدت 100 فروشگاه را بسته و سال را با 400 فروشگاه به پایان رسانده است. یک تحلیلگر می‌خواهد بداند EPS فقط برای 400 فروشگاهی که شرکت قصد دارد تا برای دوره بعدی با آن‌ها کار را ادامه دهد، چقدر بوده است.

در این مثال، این مورد می‌تواند EPS را افزایش دهد، زیرا 100 فروشگاه بسته احتمالاً با ضرر کار می‌کرده‌اند. با ارزیابی EPS از عملیات مستمر (Continuing Operations)، تحلیلگر قادر به مقایسه عملکرد قبلی با عملکرد فعلی است.

محاسبه EPS با در نظر گرفتن عملیات مستمر بدین شرح است:

EPS و سرمایه

جنبه مهم EPS که اغلب مورد توجه قرار نمی‌گیرد، سرمایه‌ای است که برای تولید سود (درآمد خالص) مورد نیاز است. دو شرکت می‌توانند EPS مشابهی داشته باشند، اما یکی از آن‌ها با ممکن است با سرمایه کمتری به این عدد رسیده باشد. این شرکت در استفاده از سرمایه خود برای کسب درآمد کارآمدتر خواهد بود و در صورت برابری محاسبه کردن EPS و DPS محاسبه کردن EPS و DPS همه موارد دیگر، از نظر کارآیی یک شرکت «بهتر» است. معیاری که می‌تواند برای شناسایی شرکت‌های کارآمدتر مفید باشد، بازده حقوق صاحبان سهام (ROE) است.

انواع EPS

براساس مبدأ داده‌ها، سه نوع EPS وجود دارد:

• EPS دنباله‌دار یا تحقق یافته (Trailing EPS): در این نوع EPS که بر اساس بر اساس عدد سال قبل است، از چهار سه‌ ماهه درآمد قبلی و اعداد واقعی به جای پیش‌بینی استفاده می‌شود. نسبت P به E اغلب با استفاده از EPS دنباله‌دار محاسبه می‌شود، زیرا نشان دهنده آن چیزی است که در واقعیت اتفاق افتاده است، نه آنچه که ممکن است رخ دهد.
• EPS جاری (Current EPS): به طور معمول، چهار سه ماهه از سال مالی جاری را شامل می‌شود که برخی از آن‌ها ممکن است سپری شده و برخی هنوز به مرحله بعدی نرسیده باشند. در نتیجه، برخی از داده‌ها بر اساس ارقام واقعی و برخی بر اساس پیش‌بینی است.
• EPS پیش‌بینی شده (Forward EPS): این نوع EPS مبتنی بر اعداد و داده‌های آینده بوده و برای مدت زمانی (مثلاً چهار سه‌ ماهه) در آینده پیش‌بینی می‌شود. مقدار این EPS توسط تحلیلگران یا خود شرکت انجام می‌شود. این EPS بر اساس برآوردها است و سرمایه‌گذاران اغلب به EPS پیش‌بینی شده به این دلیل علاقه‌مند هستند که می‌توانند سرمایه‌گذاری را بر اساس برآورد درآمد آینده شرکت پیش‌بینی کنند.

تفاوت DPS و EPS چیست ؟

سود تقسیم شده به ازای هر سهم (Dividends Per Share) یا DPS، بخشی از سود شرکت است که به هر سهامدار پرداخت می‌شود. افزایش DPS یک راه عالی برای یک شرکت است تا عملکرد قدرتمندی را به سهامداران خود نشان دهد. به همین دلیل، بسیاری از شرکت‌هایی که سود دارند، بر افزودن DPS تمرکز می‌کنند.

در واقع، می‌توان گفت که EPS برابر با DPS منهای مجموع اندوخته قانونی، اندوخته طرح و توسعه و سود انباشته است.

چگونه EPS یک نماد را ببینیم؟

برای مشاهده EPS یک نماد، کافی اس به سامانه کدال (+) مراجعه کرده و نماد مورد نظر را جستجو کنید. پس از آن باید صورت سود و زیان شرکت را که در آنجا بارگذاری شده است، دریافت و مشاهده کنید که EPS نیز در آن موجود است.

جمع‌بندی

در این مطلب، سعی کردیم تا به این سؤال پاسخ دهیم که EPS چیست و چگونه محاسبه می‌شود. همچنین انواع آن را مرور کردیم. اکنون از شما دعوت به عمل می‌آوریم تا از طریق بخش نظرات دیدگاه‌های خود را در این رابطه با ما در میان بگذارید؛ پرسش‌هایی که فکر می‌کنید هنوز بی‌پاسخ مانده‌اند را مطرح کنید، یا اگر سخنی دارید که تصور می‌کنید به غنای این مطلب خواهد افزود، آن را حتماً با سایر مخاطبین به اشتراک بگذارید.

سلب مسئولیت مطالب اقتصاد: این مطلب صرفاً‌ با هدف افزایش آگاهی عمومی در حوزه اقتصاد نوشته شده است. برای سرمایه‌گذاری،‌ تجارت و آگاهی دقیق از قوانین مربوط به آن‌ها، لازم است حتماً از دانش و مشاوره افراد متخصص کمک گرفته شود. دقت داشته باشید که قوانین بازار سرمایه و قوانین تجاری و اقتصادی کشور، همواره در حال تغییر هستند و بر همین اساس، ممکن است برخی موارد ذکر شده در این مطلب، دیگر صحت نداشته باشند. مسئولیت هر گونه بهره‌برداری از این نوشتار با هدف سرمایه‌گذاری، تجارت، کسب درآمد و غیره، بر عهده خود افراد بوده و مجله فرادرس هیچ مسئولیتی در این رابطه ندارد. برای اطلاعات بیشتر + اینجا کلیک کنید.

مطلبی که در بالا مطالعه کردید بخشی از مجموعه مطالب «آموزش بورس رایگان به زبان ساده» است. در ادامه، می‌توانید فهرست این مطالب را ببینید:

اگر این مطلب برای شما مفید بوده است، آموزش‌ها و مطالب زیر نیز به شما پیشنهاد می‌شوند:

EPS و DPS چیست و چه تفاوت هایی بین آنها وجود دارد؟

بسیاری از سرمایه گذاران بورسی حتی زمانی هم که در انجام معاملات مهارت لازم رو به دست آوردند، ولی با هم نمی دانند که EPS و DPS چیست و چه کاربردی در انجام معاملات بورس دارد! جالب است بدانید که اگر این سوال که EPS چیست و DPS چیست را از چند سرمایه گذار بورسی بپرسید، احتمالا هیچ یک نمی تواند جواب دقیق و کاربردی به شما بدهد و این در حالی است که مفهوم EPS و همین طور مفهوم DPS در بورس خیلی ساده است و اصلا پیچیدگی سختی ندارد و خیلی ساده و راحت می توان فهمید که EPS چیست و DPS چیست و چه تفاوت هایی بین آنها وجود دارد. در این مطلب از کد بورسی سعی داریم تا در خصوص معنی eps و مفهوم dps برای شما عزیزان صحبت کنیم و هرچیزی که باید درباره EPS و DPS در بورس بدانید را با شما به اشتراک بگذاریم، محاسبه کردن EPS و DPS پس در ادامه با ما همراه باشید.

EPS و DPS چیست

پس همان طور که گفتیم، در این مقاله بنا داریم به بررسی یک عبارت ساده، ولی بسیار کارآمد در میان سرمایه گذاران یعنی، سود پیش بینی شده (EPS) و تفاوت آن با DPS بپردازیم.

لذا پیشنهاد می کنیم در صورتی که با این این اصطلاح چندان آشنا نیستید، در این مقاله با کد بورسی همراه باشید.

EPS چیست؟

EPS یکی از پرکاربردترین مفاهیم بورسی در بین سرمایه گذاران مختلف بازار بورس است. هر کجا که وضعیت سهام یک شرکت از طرف سرمایه گذاران و تحلیلگران بازار بررسی می شود، به شکل مستقیم یا غیر مستقیم پای eps هم در میان است. در حقیقت می توان این طور گفت که EPS یکی از حائز اهمیت ترین مفاهیمی است که به صورت مستقیم و غیر مستقیم بر قیمت سهام شرکت های مختلف پذیرفته شده در بورس اثرگذار هستند.

هنگامی که شما سرمایه گذاری در بورس را آغاز می کنید، همواره به اشکال مختلف با این کلمه درگیر خواهید بود. چنانچه قصد داشته باشیم خیلی ساده تعریف کنیم که eps چیست می توانیم این طور عنوان کنیم که که eps یک شرکت برابر است با میزان سودی که در آن شرکت به ازای هر یک عدد سهم شرکت حاصل می شود.

EPS مخفف عبارت Earning per Share، به معنی درآمد به ازای هر سهم است. شایان ذکر است شرکت‌ ها در پایان هر سال مالی، درآمد کل خود را به‌ شکل سود خالص پس از کسر مالیات مورد ارزیابی قرار می دهند. اگر درآمد کل را بر تعداد کل سهام شرکت تقسیم کنیم، درآمد هر سهم یا همان EPS آن سهم در آن سال مالی حاصل خواهد شد.

درصورتی که تمایل دارید تا از خدمات ۲۵ درصد تخفیف کارمزد در بورس، مشاوره خرید، آموزش های رایگان بورسی و … بهره مند شوید میتوانید از طریق لینک زیر اقدام به ثبت نام نمایید.

اگر بخواهیم ساده تر بیان کنیم، EPS یک شرکت میزان سودی است که شرکت به ازای هر یک سهم کسب می کند. EPS یکی از موارد حائز اهمیتی به حساب می آید که به ‌صورت مستقیم و غیر مستقیم بر قیمت سهام شرکت ‌ها در بازار بورس موثر است. به عنوان مثال این طور فرض کنید که شرکتی در پایان سال مالی خود، ۱،۰۰۰،۰۰۰،۰۰۰ ریال درآمد داشته باشد و تعداد سهام شرکت ۱ میلیون سهم باشد، به این صورت EPS شرکت برابر است با ۱،۰۰۰ ریال : ۱،۰۰۰ = ۱،۰۰۰،۰۰۰ ÷ ۱،۰۰۰،۰۰۰،۰۰۰

این نکته را در خاطر داشته باشید؛ به سودی که شرکت پس از یک سال مالی به دست می آورد، EPS محقق شده نیز گفته می شود. این سود به وسیله مدیران و حسابداران شرکت پس از بررسی عملکرد شرکت، محاسبه درآمدها و هزینه‌ ها به‌ عنوان سود خالص و سود هر سهم حاصل می شود. EPS محقق شده تأثیر خود را در قیمت سهم خواهد گذاشت.

EPS پیش بینی شده

EPS پیش بینی شده یا همان درآمد پیش بینی شده هر سهم در طول یک سال مالی شرکت، مقدار سودی به حساب می آید که یک شرکت در ابتدای سال مالی خود تخمین می زند که در انتهای همان سال مالی به آن سود دست پیدا کند. شرکت های بورسی هر ساله این وظیفه را بر گردن دارند که پیش از شروع سال مالی جدید، یک پیش بینی از عملکرد مالی خود به بورس ارائه دهند که در آن پیش بینی طبق عملکرد گذشته شرکت و همین طور نظر مدیران و کارشناسان شرکت یک eps برای سال مالی پیش روی شرکت پیش بینی می گردد.

به این eps به اصطلاح eps پیش بینی شده می گویند. این eps به همان صورت که از اسم آن هم پیداست، یک پیش بینی است که هنوز تحقق نیافته است. این eps همان سودی است که شما در سایت tsetmc.com به عنوان عدد روبروی eps شرکت ها می بینید. بنابراین می بایست توجه داشته باشید که عددی که شما در سایت سازمان بورس به عنوان eps یک شرکت می بینید، تنها پیش بینی آن شرکت از میزان سودی است که در انتهای آن سال حاصل می شود و هیچ قطعیت و تضمینی وجود نخواهد داشت که حتما در انتهای سال این مقدار از eps برای شرکت حاصل شود و این عدد تنها جنبه پیش بینی سود و دادن یک دید مناسب و نزدیکی در خصوص با روند سودسازی شرکت در سال مالی مد نظر است.

EPS محقق شده

در واقع این eps سودی است که یک شرکت توانسته بعد از گذشت ۱ سال مالی کسب نماید. حسابداران و مدیران شرکت پس از اتمام سال مالی شرکت، عملکرد واقعی شرکت را مورد تحلیل و بررسی خود قرار می دهند، بعد از محاسبه درآمدها و هزینه های شرکت، مبلغی را به عنوان سود خالص و نهایی شرکت اعلام می کنند که این سود همان eps محقق شده است، بنابراین به صورت خلاصه می توان گفت eps پیش بینی شده سودی است که شرکت در ابتدای سال مالی خود پیش بینی می کند، در انتهای آن سال به آن سود برسد. eps تحقق یافته میزان سودی است که شرکت پس از اتمام سال مالی خود به آن دست پیدا می کند.

تعدیل EPS چیست؟

تعدیل EPS بدین معنی است که با محاسبه کردن EPS و DPS بررسی مشخص می ‌شود سود پیش ‌بینی شده کم تر یا بیش تر از مبلغ پیش ‌بینی شده به دست آمده است. لازم به ذکر است که تعدیل به معنای متعادل ‌سازی است. زمانی که می گوییم یک سهم تعدیل EPS دارد به زبان ساده یعنی این که سود سهم قرار است کم یا زیاد شود. تعدیل مثبت به معنای افزایش سود و تعدیل منفی به معنای کاهش سود خواهد بود.

نکات مهم در مورد EPS شرکت ها

• از آنجایی که eps پیش بینی شده تنها یک پیش بینی است، در نتیجه امکان دارد که در طی سال چندین بار عوض شود، به خاطر این که وضعیت امکان دارد در طی سال با تغییراتی روبرو شود. به عنوان مثال امکان دارد با گذشت عملکرد شرکت بهتر یا بدتر شود. یا اتفاق خاصی در روند سودآوری شرکت اتفاق افتد، همچنین این احتمال وجود دارد که شرکت به این دلایل پیش بینی eps اولیه را کاهش یا افزایش دهد. به این اتفاق تعدیل سود یا تعدیل eps می گویند که سعی کردیم در بخش قبل توضیحات مفصلی در خصوص با آن ارائه دهیم.
• هر اندازه از شروع سال مالی می گذرد، به این دلیل که اطلاعات بیش تری از عملکرد واقعی شرکت وجود دارد و اطلاعات مالی در دسترس مدیران شرکت واقعی تر است، eps پیش بینی شده شرکت به آن eps که در انتهای سال تحقق خواهد یافت نزدیکتر می شود و امکان اتکای بیشتری برای سهامداران شرکت دارد.
• جالب است بدانید که شرکت های بورسی موظف هستند پس از گذشت هر فصل از سال مالی خود، گزارش عملکرد خود را اعلام کنند و بعد از آن مجددا یک eps پیش بینی شده برای ادامه سال مالی خود در اختیار همگان قرار دهند. این eps جدید می تواند به نسبت eps پیش بینی شده پیشین تفاوتی نداشته باشد و یا تفاوت پیدا کرده باشد و شرکت تعدیل eps داشته باشد که این به عملکرد شرکت در ۳ ماه گذشته وابسته است.
• اغلب eps پیش بینی شده مبنای قیمت گذاری قرار می گیرد، به این دلیل که eps تحقق یافته بعد از اتمام سال مالی شرکت حاصل می شود و اثر آن پیش از این بر روی قیمت سهم گذاشته شده است، پس یک سرمایه گذار باید این توانایی را کسب کند که خودش مورد بررسی قرار دهد که آیا طبق شرایط موجود eps پیش بینی شده شرکت به واقعیت نزدیک است یا این که شرکت پیش بینی درستی از eps خود ارائه نداده است و این eps می تواند در انتهای سال افزایش یا کاهش را تجربه نماید.

DPS چیست؟

DPS مخفف عبارت Dividend per Share، به معنی سود تقسیمی به ازای هر سهم است. اغلب شرکت ها EPS را به ‌صورت کامل میان سهامداران تقسیم نخواهند کرد و قسمتی از آن را برای سرمایه ‌گذاری‌ های آینده شرکت، نزد خود حفظ می کنند. مدیران و سهامداران شرکت در پایان سال مالی و در جلسه مجمع عادی سالیانه شرکت، تصمیم خواهند گرفت که چه میزان از EPS را بین سهامداران تقسیم کنند. امکان دارد بعضی از شرکت ‌ها درصد زیادی از EPS را به ‌عنوان DPS بین سهامداران تقسیم کنند و بعضی دیگر امکان دارد درصد بیشتری از EPS را به سود انباشته و دیگر قسمت های شرکت اختصاص دهند، پس مقدار DPS اغلب از EPS کم تر است.

گاها دیده شده است که شرکت تصمیم می ‌گیرد علاوه بر سود ساخته ‌شده در سال جاری، قسمتی از سود انباشته طی محاسبه کردن EPS و DPS سالیان گذشته را نیز میان سهامداران تقسیم کند، در این حالت مقدار DPS از EPS بیش‌ تر خواهد بود ولی خب این حالت را خیلی در بازار بورس نمی بینیم. میزان، زمان و روش پرداخت سود تقسیمی یا سود نقدی به سیاست ‌های هر شرکت وابسته است. شرکت ‌‌ها طبق قانون، ۸ ماه فرصت در اختیار دارند تا سود نقدی را به سهامداران خود تخصیص دهند.

هر فردی که در زمان برگزاری مجمع عادی سالیانه، سهام شرکت را در پرتفوی سهام خود داشته باشد، می ‌تواند DPS اعلامی شرکت را طبق میزان دارایی خود دریافت نماید. به ‌عنوان مثال فرض کنید یک شرکت به ازای هر سهم ۷،۰۰۰ ریال درآمد داشته باشد و تصمیم بگیرد از این میزان، ۵،۰۰۰ ریال را میان سهامداران به‌ صورت سود نقدی تقسیم کند. حال چنانچه فردی ۱،۰۰۰ سهم از این شرکت را داشته باشد، کل سود نقدی که دریافت می‌ کند، ۵،۰۰۰،۰۰۰ ریال است : ۵،۰۰۰،۰۰۰ = ۱،۰۰۰ × ۵،۰۰۰

توجه به این نکته ضروری است که پس از تقسیم سود نقدی و بازگشایی سهم، به میزان سود نقدی هر سهم از قیمت سهم کاسته می‌شود. برای مثال اگر در مثال قبل، قیمت سهم شرکت موردنظر قبل از برگزاری مجمع ۱۵،۰۰۰ ریال باشد، پس از بازگشایی نماد و تقسیم سود، قیمت سهم ۱۰،۰۰۰ ریال می‌شود : ۱۰،۰۰۰ = ۵،۰۰۰ – ۱۵،۰۰۰

DPS به چه کسانی تعلق می گیرد؟

در سال های پیش، سود سهام روز به روز برای سهام داران مورد محاسبه قرار می گرفت تا کسی که روزی معامله می کند، سود روز هایی که سهام دار بوده را نیز کسب نماید که مشکلات بسیار زیادی را به دنبال داشت و سیستم را به صورت کلی تغییر دادند، به این دلیل که دوره مالی شرکت ها اغلب سالیانه است و طبیعتا برای تقسیم سود و رسیدگی به وضعیت صورت های سود زیان یک سال طول می کشد، ولی در طی سال و هر روز هزاران معامله انجام می شود و سهام داران در حال تغییر هستند.

به منظور برطرف کردن این مشکل مصوب شد تا فقط و فقط افرادی که در روز مجمع سهام دار شرکت هستند از DPS آن این سود بهره مند شوند و این بدین معنی است که امکان دارد سال مالی شرکتی اسفند باشد، ولی مجمع آن در خرداد ماه برگزار شود، پس چنانچه کسی در اردیبهشت سهام آن شرکت را بخرد، از سود سال مالی پیش استفاده خواهد کرد و حتی امکان دارد از سود انباشته سالیان قبل نیز به او پرداخت شود، همین طور حتی اگر یک روز قبل از تاریخ برگزاری مجمع سهام خود را به فروش برساند، ریالی از بابت سود نقدی DPS دریافت نخواهد کرد.

همین طور جالب است بدانید که در گذشته هر شرکت DPS مورد نظر را به حساب بانک های مختلفی واریز می کرد و سهام داران با مراجعه به شعبات بانک اعلام شده به وسیله شرکت در کدال DPS خود را به صورت نقدی دریافت می کردند، ولی با راه اندازی سامانه سجام از این پس هر شخص یک حساب بانکی معرفی شده به سجام دارد و شرکت های بورسی DPS را از طریق سجام به حساب شخصی سهام داران واریز می کنند، ولی خب هنوز این مورد خیلی بین شرکت ها جا نیوفتاده است و کمی زمان می برد تا تمامی شرکت ها خود را ملزم به استفاده از سامانه سجام برای پرداخت سود تقسیمی سهامداران نمایند.

نکات مهم در مورد DPS شرکت ها

• اغلب شرکت ها کلیه سود خود را به عنوان dps بین سهامداران تقسیم نخواهند کرد، بلکه مقداری از آن را نزد خود نگه داشته تا بر حسب شرایط و نیاز خود از آن استفاده درست نمایند.
• شرکت ها بر اساس قوانین بورس، ۸ ماه فرصت در اختیار دارند تا سود نقدی سهامداران را پرداخت کنند. برخی از شرکت ها این سود را زود و بعضی نیز خیلی دیر پرداخت می کنند.
• هر شخصی که در زمان مجمع شرکت سهامدار است، سودی که به عنوان dps در مجمع مصوب شده است به او تعلق خواهد گرفت، بنابراین حتی اگر فردای مجمع سهام خود را به فروش برساند هم dps خود را میتواند دریافت کند.

تفاوت EPS و DPS چیست؟

در حقیقت خود dps قسمتی از eps است. جنس هر دوی آن ها از سود شرکت است. تفاوت در این است که در بیش تر اوقات با هم برابر نیستند. همان طور که پیش تر هم اشاره هایی داشتیم، اغلب مقدار dps از eps شرکت کم تر است، به خاطر این که شرکت ها علاقه دارند قسمتی از سود را نزد خود نگهدارند، ولی گاها این مورد هم دیده شده است که به دلایلی dps از eps بیشتر شود. به عنوان مثال شرکت علاوه بر سود امسال، ازسود انباشته ای که از سال گذشته داشته است نیز مقداری را تقسیم کند. این کار موجب خواهد شد که مقدار dps از مقدار eps بیشتر شود. در نهایت این که میزان تقسیم سود و زمان پرداخت آن، به سیاست های شرکت وابسته است و به منظور فهمیدن این رویه می توانید روند گدشته شرکت را مورد بررسی خود قرار دهید.

روش TTM چیست؟

TTM مخفف عبارت Trailing Twelve Months به معنی ۱۲ ماه اخیر است. در این روش سهامداران و تحلیلگران قادرند طبق EPS دوازده ماه گذشته که یعنی ۴ دوره ۳ ماهه، به ارزیابی یک شرکت بپردازند. بر اساس الزامات سازمان بورس و اوراق بهادار، شرکت ‌ها می بایست صورت‌ های مالی ۳ ‌ماهه خود را انتشار دهند، پس سود هر سهم در دوره‌ های ۳ ‌ماهه، در دسترس سرمایه‌ گذاران خواهد بود. مزیت روش TTM این است که قیمت سهم طبق قیمت واقعی آن مشخص می شود.

در حقیقت ارزش‌ گذاری سهم به وسیله سود پیش ‌بینی شده شرکت صورت نمی پذیرد و سرمایه‌ گذاران با استفاده از اطلاعات واقعی قادرند عملکرد شرکت را مورد تجزیه و تحلیل قرار دهند و نتایج بهتری بهاز معاملات خود کسب کنند، لذا برای درک ساده‌ تر می ‌توان گفت EPS یک سهم طبق درآمد خالص کل ۱۲ ماه اخیر ارزیابی خواهد شد. در صورتی که در پایان سال مالی یک شرکت گزارش تفسیری آن را بررسی کنیم، سود/زیان خالص کل در پایان آن سال تقسیم ‌بر تعداد کل سهام شرکت، EPS سهم می‌ شود، ولی تحت شرایطی که در میان سال مالی باشیم با توجه به آخرین گزارش ارائه ‌شده به وسیله شرکت می ‌توان EPS را محاسبه کرد.

به عنوان مثال، اگر در نیمه دوم سال ۱۳۹۹ قرار داشته باشیم، EPS یک شرکت برابر با مجموع سود/زیان خالص ۶ ماهه اول امسال به‌ اضافه ۶ ماهه سال گذشته تقسیم ‌بر تعداد کل سهام شرکت است. برای مثال اطلاعات زیر را درباره سهمی خاص در نظر بگیرید. با استفاده از گزارش تفسیری می ‌توان EPS سهم را در زمان اکنون این‌ گونه محاسبه کرد. مقدار EPS شرکت در صفحه سهم مربوطه در سایت tsetmc.com قابل‌ ملاحظه می باشد.

سود خالص به ازای هر سهم در پایان سال مالی ۱۳۹۸ : ۶،۰۰۰ ریال

سود خالص به ازای هر سهم در محاسبه کردن EPS و DPS ۶ ماهه اول سال ۱۳۹۸ : ۴،۰۰۰ ریال

سود خالص به ازای هر سهم در ۶ ماهه اول سال ۱۳۹۹ : ۳،۰۰۰ ریال

سود خالص به ازای هر سهم در ۶ ماهه دوم سال ۱۳۹۸ : ریال ۲،۰۰۰ = ۴،۰۰۰ – ۶،۰۰۰

EPS = ریال ۵،۰۰۰ = ۳،۰۰۰ + ۲،۰۰۰

نتیجه گیری نهایی و کلام آخر

در این مقاله در ابتدا به این پرداختیم که EPS و DPS چیست و تفاوت آن‌ ها با هم در چیست. حال که با مفهوم دو اصطلاح EPS و DPS آشنا شده‌ایم، لازم است پس ‌از این برای تحلیل سهام شرکت ‌های گوناگون و همین طور بررسی قیمت‌ ها به این دو پارامتر نیز توجه کافی را داشته باشیم. در نظر داشته باشید که هر دوی این اصطلاحات، نکات مهمی را درباره عملکرد، میزان سودآوری و روند رشد شرکت نشان می‌ دهد؛ لذا پیش از سرمایه ‌گذاری در یک سهم باید بتوان طبق این اطلاعات ارزیابی مناسبی از آینده شرکت کسب کرد.

حال دیگر متوجه این موضوع هستید که EPS و DPS چیست و می توانید به صورت ساده آن را برای دیگران هم توضیح دهید. این که می دانید EPS و DPS چیست قطعا در سرمایه گذاری شما در بازار مالی مانند بورسی می تواند کمک کننده باشد ولی در نظر داشته باشید که آموزش تحلیل تکنیکال ، تحلیل بنیادی بورس ، تابلوخانی در بورس و … موارد کمکی اصلی در فرآیند سرمایه گذاری در بورس به حساب می آیند.

EPS و DPS در بورس چیست و چه تفاوت هایی دارند؟

EPS و DPS در بورس چیست و چه تفاوت هایی دارند؟

افراد برای اینکه به راحتی بتوانند در بورس سرمایه ‌گذاری و معامله کنند، باید با مفاهیم و اصطلاحات عمومی و تخصصی آن آشنایی کامل داشته باشند. دو مورد از این اصطلاحات پرکاربرد EPS و DPS هستند که جزو مفاهیم و لغات مهم و اساسی بازار بورس محسوب می‌شوند.

در این مطلب این اصطلاحات مهم را به شکل کامل بررسی خواهیم کرد تا با آن‌ها به طور کامل آشنا شوید و بتوانید در سرمایه گذاری ‌های خود از آن استفاده کنید.

تعریف EPS

اصطلاح EPS از مخفف کلمات EARNING PER SHARE گرفته شده است و معنای آن درآمد و سود به ازای هر سهم است. هر شرکت دارای یک میزان سود مشخص سالانه به ازای یک تعداد مشخص سهام است.

در پایان هر سال، شرکت‌ها میزان سود خالص و یا درآمد خالص خود را محاسبه و بر تعداد سهامی که دارند تقسیم می‌کنند که به این رقم EPS میگویند.

به طور خلاصه EPS سود سهام سالیانه شرکت خواهد بود؛ اما سوال اینجاست که این سود چگونه محاسبه می‌شود؟ ای پی اس طی بررسی‌های انجام شده توسط حسابرسان و مدیران مالی هر شرکت پس از مشخص کردن میزان هزینه‌ها در کنار محاسبه درآمد و سود خالص به دست می‌آید.

این میزان سود حاصل از درآمد یا EPS یکی از مسائلی است که می‌تواند بر ارزش یک سهم و قیمت آن در بازار سرمایه اثرات مستقیم بگذارد. البته این مسئله در سال‌های قبل به شکل دیگری مطرح بود که شرکت‌ها قبل از شروع سال مالی جدید بر اساس عملکرد سال قبل اقدام به پیش‌بینی درآمد به ازای هر سهم می‌کردند که در سال 96 توسط سازمان بورس این شکل از کار لغو و دستورالعمل جدیدی ابلاغ شد.

در مبحث ای پی اس ما با دو اصطلاح EPS تحقق یافته و تعدیل EPS مواجه هستیم که هر کدام معنای خاص خود را دارد.

در نوع تحقق یافته همان‌طور که مشخص است میزان سود به ازای هر سهم در سال مالی جاری تعلق‌ گرفته و این در حالی است که تعدیل ای پی اس زمانی مطرح می‌شود که سود پیش‌بینی‌شده با آنچه در واقعیت وجود دارد اختلاف داشته باشد. این اختلاف می‌تواند منجر به افزایش یا کاهش سود هر سهم شود.

اهمیت EPS و کاربرد آن

در بازار سهام پارامترهایی وجود دارد که برای ارزیابی ارزش واقعی هر سهم، میزان سودآوری و مقدار ریسک سرمایه‌ گذاری آن بسیار اهمیت دارند که یکی از این پارامترها ای پی اس است.

EPS زمانی که سهمی برای تحلیل در مرجع قضاوت قرار می‌گیرد، کاربرد خواهد داشت و چالش‌ها و فرصت‌های هر سهم را تا حدودی مشخص می‌کند. به طور کلی از کاربردهای EPS می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.

1.ارزیابی ارزش سهام و سود نقدی

2.پیش‌بینی ارزش آینده شرکت و ای پی اس آن

3.برآورد میزان قدرت یک شرکت برای سودآوری

4.ایجاد یک چشم‌انداز درباره وضعیت شرکت و عملکرد مثبت و منفی مدیران آن

زمانی که قرار است افراد متقاضی سرمایه‌ گذاری در بورس، بر اساس EPS هر سهم اقدام به قضاوت هر نمادی کنند و بهترین گزینه را انتخاب کنند، باید به این موضوع توجه داشته باشند که صرفا زمانی که رقم ای پی اس دو یا چند نماد شرکتی با هم برابر و یکسان است، نشان‌دهنده یک میزان ریسک سرمایه‌ گذاری نخواهد بود؛

به عبارت دیگر شرکتی که بتواند با میزان سرمایه‌ گذاری کمتر از دیگر شرکت‌ها، یک سود یکسان و مشخص را بیفزاید، برای سرمایه‌ گذاری مطمئن با سود بالا گزینه بهتر و کارآمدتر از سایرین به نظر می‌رسد.

البته ناگفته نماند که برای تحلیل سهم هر شرکت تنها نباید به فاکتوری مثل ای پی اس بسنده کرد؛ بنابراین باید از این روش در کنار سایر راه‌های تحلیلی استفاده کرد.

تعریف DPS

در کنار ای پی اس اصطلاح دی پی اس هم جزو پارامترهای مالی پراهمیت و ضروری بازار سرمایه بورس است که در بین فعالان این بازار بسیار رایج و پراستفاده و رایج بوده.

DPS نیز از مخفف کلمات DIVIDED PER SHARE گرفته شده که معنای آن سود تقسیم شده هر سهم است؛ به عبارت دیگر می‌توان گفت DPS بخشی از EPS است که در بین سهامداران تقسیم می‌شود. برخلاف پارامتر قبلی، در اصطلاح دی پی اس تقسیم سود هر شرکت با شرکت دیگری بر اساس سیاست‌های مالی متفاوت خواهد بود.

اهمیت DPS و کاربرد محاسبه کردن EPS و DPS آن

برخی از شرکت‌ها مایل هستند تمام سود حاصل از یک سال مالی را بین سهامداران خود بر اساس میزان سهم تقسیم کنند. این در حالی است که شرکت‌های دیگر دوست دارند بخشی از ای پی اس خود را صرف توسعه پروژه‌های عمرانی و توسعه دهنده شرکت کند.

البته گزینه دوم در بین شرکت‌ها بیشتر رایج بوده؛ چرا که آن‌ها نیاز دارند برحسب شرایط آینده شرکت، نیازهای آن را پیش‌بینی و بخشی از بودجه لازم را از این طریق ذخیره کنند.

دی پی اس هر فرد زمانی که در مجمع مربوط به آن شرکت ثبت شود، به اسم دارنده سهم در همان زمان تعلق خواهد گرفت، این سهم حتی اگر پس از زمان ثبت در مجمع فروخته شود هم شامل دریافت رقم DPS می‌شود.

تفاوت بین EPS و DPS

همان‌طور که گفتیم دی پی اس می‌تواند بخشی از ای پی اس به شمار آید. در اصل هر دو پارامتر از سود و درآمد شرکت به دست می‌آیند.

در برخی مواقع رقم دی پی اس اختصاص داده شده شرکت‌ها به سهامداران بیشتر از ای پی اس است که علت آن جمع شدن سود سال جاری با سود انباشته‌شده از سال قبل است؛

اما در اکثر مواقع به دلیل نیاز شرکت‌ها به انباشت سود برای رفع نیازهای خود میزان ای پی اس بیشتر از دی پی اس خواهد بود؛ بنابراین میزان سود سالیانه از میزان تقسیم آن بیشتر خواهد بود.

البته این مسئله زمانی که یک سهام‌دار پس از تصویب ای پی اس تصمیم به فروش سهام خود می‌گیرد و در آینده هیچ نفعی از سود انباشته سال مالی قبل شرکت نخواهد برد، بحث‌برانگیز خواهد داشت.

سخن آخر

در این مقاله آموختیم که EPS سود به ازای هر سهم و DPS تقسیم سود حاصل از یک سال مالی است.

شناخت کامل این دو اصطلاح برای فعالان بازار سرمایه و تحلیلگران از اهمیت بالایی برخوردار است؛ زیرا میزان ریسک‌پذیری سرمایه‌گذاری در سهام خاص را کاهش می‌دهد و درصد سوددهی را بالا خواهد برد.

DPS در بورس چیست؟ | مفهوم DPS به زبان ساده

‌DPS معادل میزان پول پرداخت شده توسط شرکت به سهام داران است؛ در این نوشتار و در ادامه سایر مطالب بورس مجله فرادرس، به تشریح مفاهیم پیرامون DPS می‌پردازیم. افراد، سهام شرکت‌ها را با هدف دریافت پاداش مالی، خریداری می‌کنند. این پاداش ممکن است از فروش سهام با قیمتی بالاتر در آینده یا دریافت سود از شرکت توزیع‌کننده آن، بدست آید. شرکت‌های عمومی که عملکرد مالی مناسبی دارند، عموماً مبلغی از درآمد خالص را بین سهام‌داران، بر پایه تعداد سهم آن‌ها تقسیم می‌کنند.

DPS چیست ؟

«سود بر سهم» (Dividend per Share | DPS) جمع سود اعلام شده توسط شرکت است که به هر «سهم عادی» (Common Stock) منتشر شده تعلق می‌گیرد. این نسبت را می‌توان از تقسیم سود‌های پرداختی توسط کسب‌و‌کار به تعداد سهام عادی منتشر شده بدست آورد. در شرکت‌ها، عموماً، از سود پرداخت شده آخرین فصل مالی برای محاسبه DPS استفاده می‌کنند.

DPS معیار مهمی برای سهام‌داران به شمار می‌رود زیرا نشان‌دهنده میزان سود مستقیم یا درآمد بدست آمده برای خریداران سهم است. DPS، یکی از آسان‌ترین راه‌ها برای محاسبه میزان سود بدست آمده در صورت نگهداری سهام در بلندمدت است و از آن برای تعدیل در بورس نیز استفاده می‌شود. DPS در حال افزایش، دیدگاه مدیریت آن شرکت در رابطه با پایداری رشد آن‌را نشان می‌دهد.

چگونه DPS را محاسبه کنیم؟

DPS را می‌توان به روش زیر محاسبه کرد:

• «$$D$$»: مجموع سود‌های دوره زمانی معین
• «$$SD$$»: سود ممتاز
• «$$S$$»: تعداد سهام عادی منتشر شده

اگر سودی خارج از چرخه منظم پرداخت سود، دریافت کردید (سود ممتاز)، باید آن‌را از کل میزان سود پرداخت شده، کسر کنید.

مثال محاسبه DPS

برای مثال، فرض کنید شرکت «الف» معادل ۲۳ میلیون تومان در سال گذشته سود پرداخت کرده باشد، که در طی آن مدت، یکبار نیز سود ممتازی به مبلغ ۶ میلیون تومان برای دارندگان سهام ممتاز واریز شده است. شرکت الف، ۱۰۰ هزار سهم منتشر شده دارد، پس DPS آن مطابق محاسبه زیر برابر ۱۷۰ تومان خواهد بود.

170 = ۱۰۰ هزار ÷ (۶ میلیون – 23 میلیون)

یعنی سهامداری با ۱۰۰ سهم عادی ۱۷ هزارتومان (۱۰۰ × ۱۷۰) و سهامدار دیگری با ۱۲۰۰ سهم عادی، ۲۰۴ هزارتومان (۱۲۰۰ × ۱۷۰) سود دریافت می‌کنند.

محاسبه DPS با EPS

می توان در روشی دیگر، DPS را با استفاده از EPS به صورت زیر محاسبه کرد.

• «$$EPS$$»: «سود هر سهم» (Earning Per Share)
• «$$DPR$$»: «نسبت پرداخت سود سهام» (Dividend Payout Ratio)

نسبت پرداخت سود سهام چیست؟

نسبت پرداخت سود سهام، نسبت کل میزان سود پرداخت شده به سهام‌داران در مقایسه با درآمد خالص شرکت است. این نسبت در واقع، درصدی از خالص درآمد است که به صورت سود به سهام‌داران پرداخت شده است.

DPS با سود ممتاز و سود میان‌دوره‌ای

سود‌های توزیع‌شده طی سال (بدون در نظر گرفتن سود‌های ممتاز) باید با یکدیگر جمع شوند تا محاسبه DPS به درستی انجام شود و همچنین، باید شامل سود‌های میان‌دوره‌ای و سود‌های نهایی نیز باشند.

«سود‌های میان‌دوره‌ای» (Interim Dividends) سود‌هایی هستند که قبل از مشخص شدن درآمد سالانه شرکت، اعلام و پرداخت شده‌اند. «سود نهایی» (Final Dividend) سود پرداخت شده در انتهای دوره مالی سالانه، شش‌ماهه یا فصلی است.

اگر شرکتی در طی دوران محاسبه، سهام عادی توزیع کند، تعداد کل سهام منتشر شده عموماً بوسیله میانگین وزنی سهام در طی دوره گزارش، محاسبه می‌شود.

ثبات سود‌ توزیعی توسط شرکت، مسئله قابل توجه دیگری به شمار می‌رود. شرکت ممکن است عملکرد مناسبی داشته اما نوسان نرخ درآمد آن، بالا باشد. بدین صورت، امکان دارد شرکت با پرداخت سود بالاتر به صورت مداوم، موافق نباشد، زیرا آینده غیرقابل پیش‌بینی است. در واقع، صاحبان شرکت نمی‌خواهند سهام‌داران را با پرداخت سود دچار نوسان بین دور‌ه‌های مالی نگران کنند.

چه مواردی DPS را افزایش می‌دهند؟

از آن‌جایی که، DPS بخشی از سود بدست آمده توسط شرکت است، انتشار خبر افزایش آن، مورد مثبتی در نظر گرفته می‌شود زیرا نشان‌دهنده اطمینان شرکت از رشد خود است. از طرفی دیگر، افزایش سود نشان‌دهنده این است که شرکت دیگر فرصت رشدی برای خود متصور نیست و بجای سرمایه‌گذاری سود روی خریداری تجهیزات جدید، جریان نقدینگی اضافه را بین سهام‌داران تقسیم می‌کند.

موارد تاثیرگذار بر DPS کدامند؟

عوامل زیادی وجود دارند که ممکن است بر سلامت یک شرکت و توزیع سود توسط آن تاثیر بگذارند. از این موارد می‌توان به پرداخت بدهی، نیاز برای رشد یا سیاست‌های توزیع سود شرکت اشاره کرد.

چه مواردی DPS را کاهش می‌دهند؟

در ادامه به موارد کاهش‌دهنده DPS اشاره کرده‌ایم، که عبارت هستند از:

• سرمایه‌گذاری مجدد سود
• کاستن از بدهی‌ها
• سود اندک

سرمایه‌گذاری مجدد سود‌ها

ممکن است شرکتی، تصمیمی در رابطه با سرمایه‌گذاری مجدد سود‌ها در راستای توسعه محصولات یا دارایی‌های تجاری، اتخاذ کند. در این صورت، با وجود حفظ سود توسط شرکت و عدم توزیع آن بین سهام‌داران، این عمل به طور الزامی، به معنی ضعف مالی این شرکت نیست و این سرمایه‌گذاری مجدد، می‌تواند DPS بیشتری را در آینده بوجود بیاورد.

برای مثال فرض کنید شرکت «ج» شرکتی فناوری محور باشد که سال پیش ۱۰ هزار تومان DPS پرداخت کرده است. در سال کنونی، این شرکت، DPS را کاهش می‌دهد و آن را به ۵ هزار تومان می‌رساند و باقی سود را برای سرمایه‌گذاری در تولید محصول نرم‌افزاری جدید، هزینه می‌کند. این سرمایه‌گذاری مجدد، DPS را در کوتاه‌مدت کاهش می‌دهد.

کاستن از بدهی

شرکت‌ها ممکن است برای پرداخت بدهی‌های خود از سود دریافتی‌شان بکاهند. برای مثال، فرض کنید که شرکت الف موظف به پرداخت بدهی‌های خود، پیش از اتمام سال مالی آتی باشد.

سال گذشته، این شرکت به ازای هر سهم معادل محاسبه کردن EPS و DPS ۳۰ هزار تومان سود پرداخت کرده است. اگرچه، امسال، این شرکت از میزان سود خود می‌کاهد و آن را به ۳ هزار تومان به ازای هر سهم می‌رساند زیرا باید بدهی‌ها را پرداخت کند. این عمل، در کوتاه‌مدت باعث کاهش DPS می‌شود و در بلندمدت ممکن است آن‌را افزایش دهد.

عملکرد ضعیف سوددهی

کاهش سود می‌تواند کاسته شدن DPS را به همراه داشته باشد. برای مثال، فرض کنید که شرکت «ب» به علت اوضاع اقتصادی نامساعد، متحمل ضرر شده باشد. سال پیش سود پرداختی شرکت ب، به ازای هر سهم برابر ۵ هزار تومان بوده است.در این مورد، شرکت از میزان سود خود می‌کاهد، برای اینکه سودی برای توزیع بین سهام‌داران موجود نیست و امکان دارد سود پرداختی به ازای هر سهم به ۱۵۰۰ تومان برسد.

تفاوت نسبت سود به بها و DPS چیست؟

نسبت سود به بها، یک نسبت مالی نشان‌دهنده سود پرداختی سالانه شرکت نسبت به قیمت سهام است. به عبارتی دیگر، این نسبت نشان دهنده این است که به ازای هر هزار تومان سرمایه‌گذاری در سهم، چه میزان سود نصیب سرمایه‌گذار می‌شود.

نسبت سود به بها به صورت درصدی نمایش داده می‌شود و از تقسیم ارزش پولی سود پرداخته شده در یک سال معین به ازای هر سهم بر قیمت آن بدست می‌آید.

فرمول محاسبه نسبت سود به بها چیست؟

• «$$DY$$»: «نسبت سود به بها» (Dividend Yield)
• «$$ADPS$$»: «سود سالانه هر سهم» (Annual Dividend per Share)
• «$$SP$$»: «قیمت سهم» (Share Price)

تفاوت DPS و EPS چیست؟

EPS و DPS هر دو منعکس کننده میزان سوددهی یک شرکت هستند. DPS مانند بهره بانکی است و شرکت موظف به پرداخت آن نیست، مخصوصاً اگر کاربرد بهتری برای آن‌ پیدا کند.

توجه داشته باشید که عموماً شرکت‌های با رشد بالا، در فرصت‌های کمی اقدام به پرداخت سود می‌کنند و مبالغ اضافی را مجدداً سرمایه‌گذاری و سرمایه‌گذاران پاداش مالی خود را از افزایش قیمت سهام دریافت می‌کنند.

EPS درآمد خالص به ازای هر سهم منتشر شده را می‌سنجد و یکی از معیارهای مهم تعیین‌کننده قیمت حقیقی یک سهم است. امکان دارد، یکی از دو شرکت با EPS مشابه، با انتشار تعداد سهم کمتری به این عدد رسیده باشند که در مقایسه با شرکت دوم، کارایی این شرکت، بالاتر در نظر گرفته می‌شود.

EPS نشان‌دهنده ارزش پولی هر سهم و DPS نشان‌دهنده میزان سود اختصاص یافته به هر سهم است. سرمایه‌گذار با مشاهده EPS می‌تواند به صورت تقریبی DPS را تخمین بزند.

نکات مهم درباره DPS

در ادامه نکاتی را بررسی می‌کنیم که لازم است هنگام بررسی DPS شرکت‌ها به آن‌ها توجه داشته باشید.

• بررسی سود با توجه به مالیات
• DPS برای شرکتی با چند نوع سهام عادی
• بکارگیری میانگین وزنی در محاسبه DPS
• بکارگیری پایه زمانی یکسان در محاسبه DPS
• توقف در پرداخت سود

بررسی سود با توجه به مالیات

سود پرداخت شده می‌تواند خالص یا بدون در نظر گرفتن مالیات باشد و این بستگی به شرکت و سیاست‌های وضع مالیات آن بر سود دارد.

DPS برای شرکتی با چند نوع سهام عادی

اگر شرکتی بیشتر از یک نوع سهام عادی منتشر کند، DPS باید برای نوع اول محاسبه شود که همان سهام با بیشترین حجم معاملاتی و بالاترین میزان سهم منتشر شده است.

بکارگیری میانگین وزنی در محاسبه DPS

در محاسبه DPS ممکن است تعداد سهام منتشر شده در یک زمان معین یا میانگین سهام منتشر شده در طی دوره مشخصی از زمان در نظر گرفته شود. عموماً از میانگین وزنی، هنگامی استفاده می‌شود که شرکت توزیع سهام را در دوره محاسبه یا زمان نوسانات زیاد سهام انجام داده است.

بکارگیری پایه زمانی یکسان در محاسبه DPS

زمان محاسباتی سود و تعداد سهم‌ها باید بر یک پایه زمانی یکسان، در نظر گرفته شده باشند، برای مثال، یک سال مالی، یک سال مالیاتی یا فصل.

توقف در پرداخت سود

شرکت‌ها معمولاً در زمان کند شدن نرخ رشد، شروع به پرداخت سود می‌کنند. هنگامی که شرکتی فرایند پرداخت سود را آغاز کند، توقف این ‌کار و عدم پرداخت سود بسیار دور از انتظار خواهد بود.

معرفی فیلم آموزش بورس-اطلاعیه‌های سامانه کدال

برای آشنایی بیشتر با بازار بورس و نحوه تاثیر‌گذاری محاسبه کردن EPS و DPS اطلاعیه‌های منتشر شده سامانه کدال می‌توانید به دوره آموزشی تدوین شده توسط «فرادرس» مراجعه کنید.

توجه داشته باشید که پیش‌نیاز این دوره، شرکت در آموزش مقدماتی ورود به بازار بورس و نکات کاربردی است. این ویدئو آموزشی در ۳ ساعت و در قالب ۱۰ درس تهیه شده است که در ادامه سرفصل این دروس‌ را به صورت مجزا نام می‌بریم.

در درس اول، با سامانه کدال آشنا می‌شوید. در درس‌های دوم و سوم به ترتیب اطلاعیه‌های مربوط به درآمد هر سهم و عملکرد ماهانه را می‌آموزید. اطلاعیه‌های مربوط به مجامع و پرداخت سود سالانه سهام در درس‌های پنجم و ششم بررسی شده‌اند. مدرس، در درس هفتم به آموزش اطلاعیه‌های مربوط به افزایش سرمایه‌ها پرداخته است. در درس هشتم مباحث پیرامون نامه‌نگاری‌ها مورد بررسی قرار گرفته‌اند. گزارش فعالیت هیئت‌مدیره و سایر اطلاعیه‌ها را به ترتیب در دروس نهم و دهم می‌آموزید.

• برای مشاهده فیلم آموزش بورس-اطلاعیه‌های سامانه کدال + اینجا کلیک کنید.

سخن پایانی

سود‌ها بخشی از کل منافع کسب شده توسط شرکت هستند و سهام‌داران آن‌ها را به علت مالکیت بر قسمتی از شرکت، دریافت می‌کنند. در واقع، دریافت سود، روشی برای کسب منفعت از شرکت منتشرکننده سهام، بدون از دست دادن مالکیت آن است.

اگر مدیریت شرکت، پس از کسب سود، آن‌را بین سهام داران توزیع نکند و مجدداً به سرمایه‌گذاری بپردازد، احتمال افزایش قیمت سهام وجود خواهد داشت یا اینکه امکان دارد، مدیریت با سود بدست‌آمده، تعدادی از سهام خود شرکت را خریداری کند که این مورد نیز به نفع سهام‌داران خواهد بود.

شرکت باید رشدی بالاتر از حد معمول داشته باشد تا سرمایه‌گذاری مجدد، توجیه‌پذیر به نظر برسد. به صورت کلی، زمانی که رشد یک شرکت کند شود، قیمت سهام آن افزایش چندانی را تجربه نخواهد کرد و شرکت برای از دست ندادن سهام‌دارانش، ملزم به پرداخت سود خواهد بود.

پدیده کندی رشد برای اغلب شرکت‌ها، بعد از اشغال کردن حجم زیادی از بازار، اتفاق می‌افتد. شرکت‌ها به اندازه‌ای می‌رسند که دیگر پتانسیلی برای رشد با نرخ سالانه ۳۰ درصد تا ۴۰ درصد را نخواهند داشت، فارغ از اینکه چه میزان منابع مالی برای انجام پروژه‌ها تخصیص یافته باشد.

بسیاری از سرمایه‌گذاران در هنگام سرمایه‌گذاری به میزان سود پرداخت شده توسط شرکت انتشاردهنده سهام توجه می‌کنند. زمانی که شرکتی سودها را پرداخت نکند، احتمالاً به سرمایه‌گذاری مجدد و بکارگیری منابع مالی در پرو‌ژه‌های جدید پرداخته‌ است.

در نهایت، بهتر است، برای سرمایه‌گذاری در سهام یک شرکت تنها به DPS بالا توجه نشود. موارد دیگر مانند سایر نسبت‌های مالی، میزان فروش، کیفیت مدیریت و ثبات بازدهی در بلندمدت نیز، باید مورد ملاحظه قرار بگیرند. به صورت خلاصه، توجه به DPS مهم است اما قبل از سرمایه‌گذاری در سهام معینی، تحلیل بنیادی را از یاد نبرید.

سلب مسئولیت مطالب اقتصاد: این مطلب صرفاً‌ با هدف افزایش آگاهی عمومی در حوزه اقتصاد نوشته شده است. برای سرمایه‌گذاری،‌ تجارت و آگاهی دقیق از قوانین مربوط به آن‌ها، لازم است حتماً از دانش و مشاوره افراد متخصص کمک گرفته شود. دقت داشته باشید که قوانین بازار سرمایه و قوانین تجاری و اقتصادی کشور، همواره در حال تغییر هستند و بر همین اساس، ممکن است برخی موارد ذکر شده در این مطلب، دیگر صحت نداشته باشند. مسئولیت هر گونه بهره‌برداری از این نوشتار با هدف سرمایه‌گذاری، تجارت، کسب درآمد و غیره، بر عهده خود افراد بوده و مجله فرادرس هیچ مسئولیتی در این رابطه ندارد. برای اطلاعات بیشتر + اینجا کلیک کنید.

مطلبی که در بالا مطالعه کردید بخشی از مجموعه مطالب «آموزش بورس رایگان به زبان ساده» است. در ادامه، می‌توانید فهرست این مطالب را ببینید:

اگر این مطلب برای شما مفید بوده است، آموزش‌ها و مطالب زیر نیز به شما پیشنهاد می‌شوند:

EPS و DPS چیست؟ چند نوع دارند و به چه کسانی تعلق میگیرد؟

در واقع EPS مخفف کوتاه شده کلمات earning per share است که به معنی درآمد هر سهم می باشد.در واقع تمامی شرکت های سهامی سود یا زیان خود را بطور مساوی بین تعداد سهام های شرکت تقسیم می کنند.

هر شرکت ملزم به تهیه لیستی از درآمد ها و هزینه های خود می باشد که به این لیست صورت سود و زیان گفته می شود و باید به صورت فصلی ارائه شود. فرمول EPS به این شکل است که اگر در این لیست، هزینه ها و مالیات را از درآمد شرکت کسر کنیم، سود خالص بدست می آید. حال اگر این سود را بر تعداد کل سهام شرکت تقسیم کنیم، مقدار سود به ازای هر سهم یا همان E P S را خواهیم داشت.

در تحلیل های بازار سرمایه 3 نوع EPS وجود دارد و بررسی می شود. یکی EPS پیش بینی و دیگری E P S تحقق یافته و تعدیل شده که در ادامه هر سه را توضیح خواهیم داد.

سود یا EPS پیش بینی شده

شرکت های پذیرفته شده در بورس موظفند تا در آغاز سال مالی خود برای سال پیش رو مبلغی برای درآمد و سودسازی شرکت پیش بینی و به سازمان بورس اعلام كنند.

همانطور که از کلمه پیش بینی مشخص است، این EPS عددی است که بر اساس روش های شبیه سازی عملکرد شرکت در سال های گذشته بدست آمده است. پس هیچ قطعیتی برای آن وجود ندارد و ممکن است مقدار E P S که در پایان سال مالی بدست می آید بیشتر، برابر و یا کمتر از EPS پیش بینی شده باشد.

به دلیل این که برخی از شرکت ها گاهی E P S پیش بینی شده را غیر واقعی برآورد می کردند و این امر باعث گمراهی تحلیلگران می شد، اکنون چند سالی است که سازمان بورس شرکت ها را از ارائه سود پیش بینی شده برحذر داشته است.

سود یا EPS تحقق یافته

EPS تحقق یافته درآمد هر سهم است که از تقسیم درآمد خالص شرکت بر تعداد سهام بدست می آید. E P S تحقق یافته را می توان از سایت کدال و اطلاعیه های شرکت مورد نظر دریافت.

اکنون فرض کنید سال مالی شرکت به پایان رسیده است. در این زمان مدیران و حسابداران شرکت به بررسی آنچه در این سال رخ داده، می پردازند و پس از محاسبه درآمد و هزینه های شرکت، مقدار واقعی سود هر سهم را بدست می آورند. این سود همان E P S تحقق یافته است. در نسبت P/E معمولا از EPS تحقق یافته استفاده می شود.

E P S می تواند بر قیمت سهام شرکت تاثیر بگذارد به همین دلیل همیشه مورد توجه سرمایه گذاران بوده است و با بررسی آن می توانند مبنای درستی برای قیمت سهام شرکت بدست آورند. لازم به ذکر است که چون E P S تحقق یافته در پایان سال مالی شرکت بدست می آید، اثر آن قبلا در قیمت سهام لحاظ شده است.

سود EPS تعدیل شده

همانطور که گفته شد، صورت های مالی شرکت ها باید به صورت دوره ای ارائه شوند. مقدار EPS در یکی از این صورت ها بنام صورت سود و زیان گزارش می شود. در هر دوره با توجه به شرایط اقتصادی، سیاسی محاسبه کردن EPS و DPS و قوانین و مقررات، ممکن است سود محقق شده شرکت ها در فصول مختلف دستخوش تغییراتی شود. به سود هر سهم که در هر دوره از سال مالی بر اساس تغییرات جدید بدست می آید، E P S تعدیل شده می گویند.

در اینجا با توجه به این که شرکت یک یا چند فصل از سال مالی خود را پشت سر گذاشته است، بخشی از داده هایی که برای محاسبه EPS تعدیل شده استفاده می شود، هم اکنون در دسترس هستند. پس می توان از داده های واقعی و داده های برآورد شده در کنار هم استفاده کرد. هر چه به انتهای سال مالی شرکت نزدیک تر شویم، مقدار EPS تعدیل شده به سود تحقق یافته هر سهم نزدیک تر خواهد شد زیرا داده های واقعی بیشتری از عملکرد شرکت در دسترس است و برآورد E P S آسان تر خواهد بود.

نکات بسیار مهم در رابطه با EPS

با آغاز سال مالی شرکت ها موظفند تا هر ۳ ماه صورت های مالی خود را در کدال منتشر کنند و EPS پیش بینی جدید را اعلام کنند طبیعتا چون مدتی از سال مالی و فعالیت شرکت می گذرد و مقداری از درآمد مشخص شده پیش بینی آن آسان تر و به واقعیت نزدیک تر است اگر E P S اعلامی جدید با قبلی متفاوت باشد یه اصطلاح تعدیل سود یا تعدیل EPS گفته می شود. اگر E P S بیشتر شده باشد تعدیل مثبت و باعث افزایش قیمت سهام می شود و اگر EPS کمتری اعلام شود به آن تعدیل منفی گفته می شود که به طبع همراه با کاهش قیمت سهام می باشد.

EPS منفی به معنی زیان ده بودن شرکت است یعنی هزینه های شرکت از درآمد آن بیشتر است و در طول زمان اگر به همین روند ادامه دهد سرمایه های سهامداران را نابود می کند.

از مهم ترین نکاتی که باید به آن توجه کرد تداوم داشتن EPS و سود سازی است. شرکتی که چندین سال پیاپی و پشت سر هم سود خوبی را کسب کرده بهتر از شرکتی است که تنها در یک دوره سود مناسبی داشته. برای بررسی تداوم سود باید صورت های مالی سال های گذشته و درآمد آنرا بررسی کرد و همچنین آینده شرکت و آینده بازار محصولات صنعت مورد نظر تحلیل کرد.

سود نقدی یا DPS چیست؟

DPS مخفف عبارت Dividend Per Share است و به آن بخشی از EPS گفته می شود که بین سهام داران توزیع می شود. DPS در واقع زیر مجموعه ای از EPS است و معمولا مقدار آن از EPS کمتر است. مقدار دقیق DPS در مجمع عادی سالیانه شرکت مشخص می شود.

طبق قانون سازمان بورس شرکت های پذیرفته شده در بورس حداقل ۱۰ % از E P S سالیانه شرکت را باید به صورت سود انباشته و حداقل ۱۰ % آن را بصورت سود نقدی بین سهامداران تقسیم کنند و اینکه ما بقی EPS را تقسیم کند، نگه دارد،افزایش سرمایه دهد و یا…. توسط خود سهامداران در مجمع عمومی شرکت ها تعیین می شود و بستگی به سیایت های شرکت و سهامداران دارد.

با توجه به سیاست های شرکت، مقدار DPS در شرکت های مختلف متفاوت است. ممکن است شرکتی بخش عمده ای از EPS خود را بین سهام داران توزیع کند اما شرکت دیگری DPS کمی به سهامداران تخصیص دهد و عمده E P S خود را در قالب سود انباشته برای پروژه های پیش رو مانند طرح های توسعه یا سرمایه گذاری و غیره صرف کند.

اما وجه مشترک تمام شرکت ها در توزیع DPS این است که معمولا هیچ شرکتی تمام E P S خود را بین سهام داران توزیع نمی کند و مقداری از آن را برای نیاز های پیش بینی نشده خود در آینده نگه می دارد.

DPS چگونه به دست سهامداران می رسد؟

هر شرکت شرایط و زمان دریافت DPS خود را در اطلاعیه ای منتشر می کند و سهامداران موظفند در مهلت تعیین شده نسبت به دریافت سود نقدی سهام خود اقدام کنند.

این اطلاعیه ها را می توانید در قالب “گزارش پرداخت سود” در سایت codal.ir مشاهده کنید. همچنین تمام اطلاعیه های مربوط به نماد های خود را می توانید در درگاه ذینفعان بازار سرمایه نیز مشاهده کنید.

تفاوت ها بین EPS و DPS چیست؟

E P S سود ساخته شده برای هر سهم و DPS سود نقدی تقسیم شده برای هر سهم است. برای مثال شرکت ذوب آهن اصفهان پیش بینی می کند برای سال ۹۷ سودی معادل ۱۰ میلیارد تومان بسازد به این پیش بینی eps پیش بینی گفته می شود. حالا بعد از اتمام سال مالی ذوب آهن اعلام میکند که ۹ میلیارد تومان سود ساخته است در نتیجه این سود می شود سود تحقق یافته . حالا شرکت ذوب آهن از این ۹ میلیارد تصمیم میگیرد ۴ میلیارد را بین سهام داران خود تقسیم کند که به این سود٬ سود تقسیمی یا همان DPS گفته می شود.

نکاتی در رابطه با DPS

معمولا DPS کوچک تر از ای پی اس است اما ممکن است که شرکت طبق سیاست های خود از سود های انباشته سال های گذشته بین سهام داران خود سود نقدی تقسیم کند که DPS محسوب می شود برای همین در بازار شاهد هستیم که شرکت هایی که EPS کمی داشتند و DPS زیادی پرداخت کردند و یا حتی شرکت هایی که سالی زیان ده را پشت سرگذاشته و ضرر کردند اما باز هم سود بین سهام داران خود تقسیم می کنند.

طبق قانون سازمان بورس شرکت ها ۸ ماه از روز مجمع عمومی شرکت فرصت دارند تا DPS مصوب در مجمع را به حساب سهام داران شرکت واریز کند.

چگونه EPS و DPS را مشاهده کنیم؟

در سایت مدیریت فناوری بورس یعنی tsetmc.com در صفحه هر نماد می توانید اطلاعات مربوط به EPS و DPS را در ۲ قسمت مشاهده کنید.