شاخص ۵۰ شرکت بزرگ‌تر

برای کسب اطلاعات بیشتر درباره انواع شاخص بورس کلیک کنید

آشنایی با شاخص بورس و انواع آن

اگر شخصی بخواهد پول خود را در بازار طلا و سکه سرمایه‌­گذاری کند، ابتدا به بررسی وضعیت این بازار می­‌پردازد. در مورد بازار مسکن و ارز هم شرایط مشابه تست و قبل از سرمایه‌گذاری، شخص باید عوامل موثر روی ارزش بازار را در نظر بگیرد. در این بازارها شما گزینه‌های زیادی برای خرید و فروش ندارید. مثالا در بازار ارز شما می­توانید روی دلار یا یورو سرمایه‌­گذاری کنید، یا در بازار طلا می‌­توانید طلای آب شده یا سکه بخرید. ارزش این بازارها نسبت به ارزش ریال تعیین می­‌شود، پس با توجه به ارزش روزافزون این بازارها در قیاس با ریال، می‌­توانید از یک سودآوری حداقلی مطمئن باشید. اما در بازار بورس شرایط متفاوت است (برای درک بهتر این تفاوت، مطالعه مقاله چرا بازار بورس بهترین روش سرمایه گذاری است؟ توصیه می‌شود). اینجاست که اهمیت شاخص بورس مطرح می‌شود که در این مقاله قصد داریم با آن آشنا شویم.

وقتی قصد سرمایه­‌گذاری روی سهام بورس را دارید، با صدها گزینه در دسترس برای سرمایه­‌گذاری مواجه هستید. حتی در ماه­‌های اخیر که بازار بورس تهران رونق فزاینده­‌ای را پشت سر گذاشته، میزان سودآوری سهام مختلف یکسان نبوده و حتی بعضی از سهام بورس رشدی کمتر از تورم را داشته‌­اند که معادل با زیان است. بر خلاف بازارهای موازی که ارزش آن­‌ها از طریق مقایسه با ریال تعیین می­‌شود، ارزش سهام بورس به شرایط شرکت­‌ها و صنایع نیز وابسته هستند. تفاوت‌های زیاد میان وضعیت شرکت­‌های مختلف، تحلیل بورس را دشوار می­‌کند. پس به همین دلیل اقتصاد دانان با تعریف پارامتری به نام شاخص بورس تلاش کرده‌­اند تا ابزاری برای تحلیل بورس ایجاد کنند. در این مقاله به تعریف شاخص بورس پرداخته و انواع مختلف آن را مورد بررسی قرار خواهیم داد.

شاخص بورس چیست؟

شاخص بورس مقداری عددی است که ارائه دهنده شرایط کل یا بخشی از بازار است و به کمک آن می­‌توان تغییرات ارزش سهام بورس در گذر زمان را بررسی کرد. زمانی که صدها سهم مختلف در حال خرید و فروش هستند، روند تغییرات قیمت برای همه آن­‌ها یکسان نیست. در این شرایط شاخص بورس کمک می‌­کند تا تصویری کلی از روند صعود یا نزول ارزش بازار در اختیار سهامدارن قرار گرفته و ابزاری برای تحلیل بورس باشد.

در بازار سرمایه شاخص‌­های متعددی تعریف می­‌شوند که هر کدام بیانگر اطلاعات متفاوتی بوده و روش محاسبه متفاوتی نیز دارند. به همین دلیل است که شاخص‌­های مختلف برای کاربردهای متفاوتی نیز به کار می‌­روند و نباید به جای یکدیگر مورد استفاده قرار بگیرند. در تصویر زیر تعدادی از شاخص­‌هایی که در سایت tsetmc.com برای تحلیل بازار بورس تهران استفاده می­‌شوند، نشان داده شده است. البته تعداد شاخص‌­های کاربردی برای تحلیل بورس بیشتر از تعداد نمایش داده شده در تصویر زیر است. در ادامه به معرفی شاخص‌­های کلیدی و پر کاربرد پرداخته خواهد شد.

1- شاخص کل

اگر پیگیر اخبار باشید، حتما عبارت شاخص بورس و تغییرات آن را شنیده‌اید. آن چیزی که هر روز تغییرات آن در اخبار کشور اعلام می‌شود همین شاخص کل است که مهم­ترین شاخص بورسی به حساب می‌­آید. به شاخص کل، شاخص میانگین، شاخص قیمت و بازده نقدی یا شاخص TEDPIX نیز گفته می­‌شود که کوتاه شده عبارت Tehran Exchange Divided and Price Index است. برای محاسبه شاخص کل، ارزش فعلی بازار نسبت به ارزش آن در یک زمان مشخص (زمان مبدا)، سنجیده می­‌شود. ارزش فعلی بازار هم برابر مجموعه ارزش روز هر شرکت حاضر در بورس است. بدین ترتیب در محاسبه شاخص کل تعداد سهم‌­های هر شرکت بورسی، قیمت روز هر سهم، مقدار سود تقسیمی سهم و تغییرات تعداد و قیمت سهام بورس در گذر زمان، در نظر گرفته می­‌شود.

نکته مهم آن است که تعداد و قیمت هر سهم با دیگر سهام بورس متفاوت است، پس می‌­توان گفت که تاثیرگذاری هر سهم در محاسبه شاخص کل، متناسب با تعداد و قیمت سهام هر شرکت است. هر چه شرکت بزرگ­تر و دارای سرمایه بیشتری باشد، ارزش بالاتری داشته و وزن بیشتری برای آن در محاسبه شاخص کل در نظر گرفته می‌­شود. بدین ترتیب اگر یک سهم بزرگ و با وزن بالا صعودی باشد، می­تواند نزولی بودن چندین سهم کوچک­تر و با وزن کمتر را جبران کند.

دیگر نکته مهم آن است که عدد شاخص کل که هر روز در اخبار اعلام می‌­شود مربوط به بازار بورس است. یعنی فقط ارزش شرکت­‌های حاضر در بازار بورس در محاسبه شاخص کل لحاظ می‌­شود. برای شرکت­‌های فرابورسی نیز شاخص کل فرابورس به همین روشی که گفته شد محاسبه می­‌شود. با توجه به اینکه تعداد سهام و ارزش شرکت­‌های بازار فرابورس به مراتب کمتر از بازار بورس است، می­‌توان گفت که شاخص بورس تقریبا معیار صحیحی برای شاخص کل بازار است.

2- شاخص هم وزن

دیگر شاخص مورد استفاده، شاخص هم وزن است. همان طور که از نام آن مشخص است، شاخص هم وزن برای تمام شرکت­‌های بورسی تاثیر یکسان در محاسبه شاخص، در نظر می‌­گیرد. بدین معنی که اگر برای محاسبه شاخص، تمام نمادهای بورسی دارای ضریب یکسان در نظر گرفته شوند، به عدد محاسبه شده شاخص هم وزن گفته می­‌شود. بزرگی و کوچکی شرکت­‌ها، ارزش بالا یا پایین نمادهای مختلف و تعداد کم یا زیاد سهام آن­‌ها در محاسبه شاخص هم وزن تاثیر ندارند. به طور خلاصه ارزش همه شرکت­‌های بورسی یکسان در نظر گرفته می­‌شود. اما لزوم تعریف شاخص هم وزن چه بوده است؟

همان طور که گفته شد در محاسبه شاخص کل (TEDPIX) تاثیر شرکت‌­های بزرگ بیشتر است. برای همین اگر در یک روز معاملاتی چند شرکت بزرگ با افزایش قیمت سهام روبرو باشند، می­‌توانند شاخص کل را مثبت کنند، حتی اگر تعداد زیادی از شرکت­‌های متوسط و کوچک دچار افت قیمت سهام شده باشند. انجام معاملات بلوکی در سهم‌­های بزرگ بسیار متداول است، بدین ترتیب که حجم زیادی از معاملات روی یک سهم و توسط سهامداران شرکتی و عمده انجام می‌­شود. معاملات بلوکی انجام شده روی سهام بزرگ، می­‌توانند به راحتی شاخص کل را تعیین کنند، صرف نظر از این که قیمت سهام شرکت­‌های کوچک­تر چه روندی را طی کرده باشند.

البته حالت معکوس هم ممکن است. در شرایطی که تعداد زیادی از شرکت­‌های کوچک افزایش قیمت را تجربه کرده باشند، افت قیمت چند شرکت بزرگ می­‌تواند شاخص کل را منفی کند. بدین ترتیب شاخص کل به تنهایی نمی‌­تواند نمایان­گر شرایط کلی بازار باشد، به همین دلیل استفاده از شاخص هم وزن در کنار شاخص کل، می‌­تواند دقت تحلیل بورس را بالا ببرد.

3- شاخص قیمت

این شاخص که به شاخص TEPIX یا Tehran Exchange Price Index نیز مشهور است، مشابه شاخص کل محاسبه می‌شود. بدین معنی که شرکت­‌های بزرگ­تر و با ارزش­‌تر، سهم بیشتری در محاسبه شاخص قیمتی دارند. اما تفاوت شاخص قیمت با شاخص کل آن است که در محاسبه شاخص قیمت، تنها تغییرات قیمت سهام شرکت­‌ها در طول زمان در نظر گرفته شده و مقدار سود تقسیمی سهام در محاسبات آورده نمی‌­شود. نکته دیگر این است که می‌­توان شاخص قیمت را هم به صورت هم وزن محاسبه کرد. بدین معنی که ارزش شرکت­‌ها و بزرگ یا کوچک بودن آن­ها نیز در محاسبه شاخص بورس لحاظ نشود، شاخص به دست آمده در این حالت شاخص قیمت هم وزن گفته می­‌شود.

4- شاخص آزاد شناور

دیگر شاخص بورس که مورد استفاده تحلیل­گران قرار می­‌گیرد، شاخص سهام آزاد شناور یا TEFIX (Tehran Exchange Free Float Index) است. بخشی از هر سهام بورس به صورت شناور مورد معامله قرار می­‌گیرد، بدین معنی که صاحبان این بخش از سهام قصدی برای نگه­داری دراز مدت سهم خود و مشارکت در اداره شرکت ندارند. در حقیقت سهام شناور هر شرکت، بخشی از سهام است که در آستانه عرضه بوده و برای ورود به چرخه خرید و فروش آماده است. باقیمانده سهام در اختیار سهامدار عمده بوده و بلوکه است، این بخش از سهام همانی است که به صورت معاملات بلوکی میان سرمایه‌­داران عمده جابجا می‌­شود و خارج از چرخه عرضه و تقاضای سرمایه­‌گذاران خرد است.

برای مثال در شکل زیر که تابلوی نماد فولاد را نشان می‌­دهد، میزان سهام شناور این شرکت برابر 26 درصد بیان شده است. بدین معنی که از 209 میلیارد برگه سهم شرکت فولاد مبارکه اصفهان، 26 درصد آن معادل 54 میلیارد برگه سهم به صورت شناور در چرخه عرضه و تقاضا سهام­داران خرد وجود دارد.

روش محاسبه شاخص سهام شناور آزاد، مشابه شاخص کل بوده و تاثیر شرکت­‌های بزرگ و با ارزش در محاسبه شاخص بیشتر است. تفاوت شاخص آزاد شناور با شاخص کل این است که عدد شاخص محاسبه شده تنها بر اساس معاملات و تغییرات قیمت سهام شناور شرک‌ت­های بورسی است و سهام بلوکه در محاسبه این شاخص لحاظ نمی‌­شوند.

5- شاخص صنعت

دیگر شاخص متداول، شاخص صنعت است. همان طور که احتمالا می­‌دانید شرکت­‌های فعال در بازار سرمایه در گروه‌­های مختلف تقسیم­ بندی و پذیرش می­‌شوند. برای مثال پالایشگاه‌­ها و کارخانه­‌های پتروشیمی در گروه پالایشی و پتروشیمی و شرکت‌­های خودروسازی و ساخت قطعات مرتبط، در گروه خودرویی دسته‌بندی شده­‌اند. برای بررسی وضعیت هر کدام از صنایع در بازار سرمایه، می­‌توان شاخص آن صنعت را بررسی کرد که به آن شاخص صنعت می­‌گویند. برای مثال اگر برای محاسبه شاخص فقط اطلاعات مربوط به نمادهای خودرویی لحاظ شود، شاخص صنعت خودرو به دست می‌­آید. برای هر کدام از صنایع فعال در بازار سرمایه می‌­توان به همین روش شاخص صنعت را محاسبه کرد. گفتنی است که روش متداول محاسبه شاخص صنعت مشابه با شاخص کل است، البته می‌­توان شاخص صنعت را به صورت هم وزن نیز محاسبه کرد.

6- سایر شاخص‌ها

همان طور که گفته شد، روش­‌های متعددی برای محاسبه شاخص بورس وجود دارد و هر کدام از این شاخص‌­ها در جایگاه خود برای تحلیل بورس به کار می‌­روند. به جز شاخص‌هایی که تا کنون به معرفی آن­ها پرداخته شد که پر استفاده ­ترین در ایران هستند، شاخص‌­های جانبی دیگری نیز وجود دارند.

برای مثال شاخص 50 شرکت برتر، شاخص غیر هم وزن را برای شرکت­‌های با بالاترین سهولت خرید و فروش و بیشترین نقد شوندگی نشان می­‌دهد. شاخص 30 شرکت بزرگ نیز شاخص را به صورت غیر هم وزن برای شرکت­‌های دارای بیشترین ارزش، محاسبه می‌­کند. هم­چنین می­توان شاخص را به صورت هم وزن یا غیر هم وزن برای شرکت­‌های حاضر در بازار اول یا دوم بورس یا فرابورس نیز محاسبه کرد که به آن­ها شاخص بازار اول یا شاخص بازار دوم می­‌گویند.

در این مطلب، به معرفی شاخص بورس و نحوه محاسبه آن پرداخته شد و هم­چنین شاخص‌­های مختلف بازار سرمایه به همراه کاربردشان و تفاوت­‌های آن­‌ها با یکدیگر مورد بررسی قرار گرفتند. به طور کلی شاخص بورس اصلی­‌ترین معیار برای تحلیل بازار سرمایه است و گام اول برای آغاز هر تحلیل به شمار می­‌آید. برای افرادی که آموزش بورس را به تازگی شروع کرده‌­اند، آشنایی با انواع شاخص بورس می‌تواند مفید باشد. چرا که حین بررسی انواع شاخص‌­ها و نحوه محاسبه و کاربرد آن­‌ها، می­توان نکات جانبی زیادی را در رابطه با بازار سرمایه آموخت.

شاخص ۵۰ شرکت بزرگ‌تر

مشاوره رایگان

برای دریافت مشاوره در مورد چگونگی عضویت در صندوق و شرایط سبد های مختلف کافیست عدد 2 را به سامانه زیر پیامک کنید.

• 02191004770
• [email protected]
• تهران، خیابان بهشتی، پلاک 436، طبقه 4، واحد 15

خانه / اخبار بورس / سهام شاخص ساز بورس کدامند؟

سهام شاخص ساز بورس کدامند؟

برای داشتن یک سرمایه‌گذاری موفق با کسب بیشترین بازدهی و به حداقل رساندن ضرر و کاهش ریسک به کمترین میزان خود در بازار بورس، نیازمند کسب دانش و مهارت و همچنین کسب اطلاعات درباره برخی از پارامترها هستیم. لازم است به اطلاعاتی همچون حجم و ارزش معاملات، تغییرات نرخ ارز و قیمت‌های جهانی، میزان ورود و خروج سهاداران حقیقی و حقوقی از سهام، شناخت سهم‌های بزرگ و بنیادی، شناخت شرکت‌های بزرگ بورسی، پارامترهایی که روزانه تحت تاثیر معاملات قرار دارند و … دست پیدا کنیم. هدف ما در این مقاله بیان سهام شاخص‌ ساز بورس می باشد، به تعبیر دیگر منظور از سهام شاخص‌ساز چیست و این سهام‌ها کدامند؟ قبل از پاسخ به سوال مطروحه لازم است تعریفی از خود شاخص داشته باشیم. شاخص عددی است که میانگین ارزش مجموعه‌ای از اقلام مرتبط با یکدیگر را برحسب درصدی از همان میانگین در فاصله زمانی دو تاریخ بیان می کند. حال در معاملات بورس اوراق بهادار چون دارایی اصلی مورد داد و ستد “سهام” است بنابراین قیمت سهام به عنوان متغیر اصلی تعریف شده است .

توجه داشته باشید بر شاخص ۵۰ شرکت بزرگ‌تر این اساس انواع شاخص‌های بورس تعریف می گردد، به تعبیر دیگر در بورس چند نوع شاخص داریم. حال در خصوص سهام شاخص‌ساز باید بگوییم شرکت‌‌های بزرگ بورس عموما به عنوان سهام شاخص‌ساز شناخته می شوند. از آنجایی که ارزش بازار و ارزش معاملات این شرکت‌ها بسیار بیشتر از شرکت‌های کوچک است، بنابراین تاثیرگذاری هر کدام از این شرکت‌ها نیز بر شاخص کل به مراتب بیشتر از شرکت‌های کوچک خواهد بود.

سهم‌های شاخص‌ساز بورس کدامند؟

در بورس تهران ۸ شاخص مهم وجود دارد که از جایگاه تحلیلی بالایی نزد سرمایه‌گذاران برخوردار هستند. این شاخص‌ها عبارتند از: شاخص کل قیمت، شاخص قیمت و بازده نقدی، شاخص بازده نقدی، شاخص صنعت و شاخص مالی، شاخص سهام آزاد شناور، شاخص بازار اول و بازار دوم، شاخص ۵۰ شرکت برتر و شاخص ۳۰ شرکت بزرگ. چون هدف ما در این مقاله ذکر سهام شاخص ساز می باشد، فقط به تعریف” شاخص کل” بازار سهام می پردازیم.

برای کسب اطلاعات بیشتر درباره انواع شاخص بورس کلیک کنید

شاخص کل قیمت چیست؟

شاخص نماگری است که سطح عمومی قیمت یا بازدهی را برای گروه یا کل سهام نشان می دهد. بنابراین “شاخص کل” قیمت نشان‌دهنده سطح عمومی قیمت کلیه سهام موجود در بازار بورس می باشد.

نکته مهمی که باید در رابطه با شاخص کل در نظر گرفته شود و به آن توجه داشت این است که شاخص کل در بازار بورس، پارامتری است که تحت تاثیر عواملی دستخوش تغییرات قرار می گیرد یا به تعبیر دیگر عواملی موجب افزایش و کاهش عدد شاخص کل می شوند. این عوامل به شرح زیر می باشد:

• زمانی که شرکت‌ها از محل آورده نقدی سهامداران افزایش سرمایه می دهند، شاخص کل تعدیل می گردد.
• زمانی که تعداد شرکت‌ها در بورس کم یا زیاد می شود، شاخص کل مورد تعدیل قرار می گیرد.
• مواقعی که سهمی بخاطر شفاف‌سازی و یا برگزاری مجامع بسته می شود، قیمت پایانی آخرین روز معاملاتی به عنوان مبنای قیمتی آن سهم در شاخص منظور می شود.
• از آنجایی که شاخص کل از تعداد سهام شرکت‌های مختلف تاثیر می پذیرد، بنابراین شرکتی هرچه بزرگ‌تر و تعداد سهامش بیشتر باشد، نسبت به دیگر شرکت‌ها، تغییرات بیشتری را در شاخص کل بجود می آورد. به عنوان مثال فرض کنید روند بازار نزولی است اما چون ۳ تا ۵ سهم بزرگ بازار صعود سنگین و چشمگیر داشته‌اند، شاخص کل رشد قابل توجهی را ثبت می کند.
• سازمان بورس و اوراق بهادار سهام پذیرش شده در بازار بورس را بر اساس میزان نقدشوندگی، درصد شناوری سهام، وضعیت سودآوری، تعداد سهام و … در دو بازار اول و دوم تقسیم‌بندی می‌کند. شاخص قیمت کل برای سهام پذیرفته‌شده در هر کدام از این بازارها به تفکیک محاسبه می‌گردد و از آن به عنوان شاخص بازار اول و بازار دوم یاد می‌گردد.

حال که میدانیم شاخص کل چیست و تحت تاثیر چه عواملی قرار دارد، به بیان سهام شاخص ساز بپردازیم و بگوییم سهام های شاخص ساز بورس ایرن کدام ها هستند؟

منظور از سهام شاخص‌ساز چیست؟

یکی از استراتژی‌هایی که همواره بین معامله‌گران مختلف مورد بحث است، بزرگی و کوچکی شرکت‌هاست. سهام شرکت‌های بزرگ به راحتی می توانند شاخص کل را تحث تاثیر خود قرار دهند. از طرفی شرکت‌های بزرگ بازار تعداد معاملات بیشتر و نقدشوندگی بالاتری نیز دارند. حال منظور از سهام‌های شاخص‌ساز سهامی هستند که بازدهی مثبت یا منفی آنها بیشترین تاثیر را بر روی شاخص کل دارد، در واقع صعود یا نزول سنگین سهام شاخص‌ساز، به تغییرات چشمگیر شاخص کل منجر می شود. سهام‌های شاخص‌ساز را سهام شرکت‌های بزرگ پذیرفته شده در بورس تشکیل می دهند، سهامی که بیشترین تعداد سهام و بیشترین ارزش بازار و بیشترین ارزش معاملات را به خود اختصاص داده‌اند.

شرکت‌‌های بزرگ بورس عموما به عنوان سهام شاخص‌ساز شناخته می شوند. از آنجایی که ارزش بازار و ارزش معاملات این شرکت‌ها بسیار بیشتر از شرکت‌های کوچک است، بنابراین تاثیرگذاری هر کدام از این شرکت‌ها نیز بر شاخص کل به مراتب بیشتر از شرکت‌های کوچک خواهد بود. به عنوان مثال در تاریخ ۱۱ مرداد، سهمی مانند بکاب با وجود صف خرید بودن، تنها ۰/۳۱ واحد بر شاخص کل تاثیر گذاشت ولی در مقابل سهمی مانند شستا، ۵۳۰۱ واحد در رشد شاخص موثر بود.

سهام شاخص‌ساز بورس کدامند؟

همانطور که گفته شد شاخص کل بورس تحث تاثیر و تغییرات سهام شاخص‌ساز و بزرگ و همچنین متناسب با روند نزولی یا صعودی این سهم‌ها، افت و صعود‌های قابل ملاحظه‌ای را تجربه می کند. در ادامه بزرگ‌ترین شرکت‌های بورسی و به عبارتی سهام شاخص‌ساز ذکر شده است.

1. فولاد با ارزش بازار ۴,۳۱۵,۸۵۰ میلیارد ریال
2. شستا با ارزش بازار ۴,۱۸۰,۸۰۰ میلیارد ریال
3. فارس با ارزش بازار ۴,۰۳۸,۰۹۰ میلیارد ریال
4. فملی با ارزش بازار ۳,۳۶۶,۴۸۰ میلیارد ریال
5. شپنا با ارزش بازار ۲,۴۹۰,۸۴۰ میلیارد ریال
6. شتران با ارزش بازار ۲,۲۲۲,۴۴۰ میلیارد ریال
7. خودرو با ارزش بازار ۲,۱۲۰,۶۴۲ میلیارد ریال
8. حکشتی با ارزش بازار ۱,۶۵۱,۹۲۷ میلیارد ریال
9. تاپیکو با ارزش بازار ۱,۶۵۴,۴۵۰ میلیارد ریال
10. شبندر با ارزش بازار ۱,۵۴۱,۶۹۳ میلیارد ریال

Compatible data.

Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipis scing elit, sed do eiusmod tempor incididunt ut labore et dolore magna aliqua.

enim ad minim veniam quis nostrud exercita ullamco laboris nisi ut aliquip ex ea commodo consequat.

• Pina & Associates Insurance
• Payment at Contingency
• Amount of Payment

Two Most-Cited Reason

Consectetur adipiscing elit, sed do eiusmod tempor incididunt ut labore dolore magna aliqua. enim ad minim veniam, quis nostrud exercitation ullamco laboris nisi ut aliquip ex commodo consequat. duis aute irure dolor in reprehenderit in voluptate.

ارزش واقعی بورس تهران

ساختار مالکیتی پیچیده و تودرتو در بازار سهام سبب شده است تا شاهد چندباره‌شماری ارزش بازاری شرکت‌ها در محاسبه مجموع ارزش بورس و فرابورس باشیم.

به گزارش اقتصادآنلاین؛ مهدی حیدری و علی ابراهیم‌نژاد در دنیای اقتصاد نوشتند: در این شرایط محاسبه سایر شاخص‌های کلان بازار همچون بازده، نسبت قیمت به عایدی و نسبت اهرم بازار نیز به‌دلیل سهامداری متقابل و شبکه‌ای دچار تورش خواهد شد. در این گزارش با حذف اثر سهامداری شرکت‌ها در یکدیگر، وزن‌دهی شرکت‌ها مجددا محاسبه شده است. محاسباتی که نشان می‌دهد در پایان سال ۹۸، ارزش واقعی بازار سهام ۷۳ درصد ارزش اسمی آن است.

یکی از ویژگی‌های قابل‌توجه در بورس تهران، سهامداری مستقیم و غیرمستقیم شرکت‌های بورسی در یکدیگر است که ساختار مالکیتی پیچیده و درهم‌تنیده‌ای را ایجاد کرده است. این ساختار مالکیتی، از جنبه‌های مختلفی قابل بررسی بوده و تاثیرات مختلفی بر رفتار و عملکرد شرکت‌های حاضر در بورس تهران و نیز کلیت بازار دارد. یکی از حوزه‌هایی که از این ساختار سهامداری تاثیر می‌پذیرد، شاخص‌های کلان عملکرد بازار است. به‌عنوان مثال، بورس تهران طی سال‌های ۸۱ تا ۹۸ بازده متوسط سالانه حدود ۳۶ درصد داشته و مجموع ارزش بازار شرکت‌های بورسی و فرابورسی در انتهای سال ۹۸ به حدود ۲۴۲۰ هزار میلیارد تومان رسیده است. این در حالی است که مالک بخشی از سهام بسیاری از شرکت‌های بزرگ بورس تهران، سایر شرکت‌های بورسی هستند. به‌طور مثال، در انتهای سال ۹۸ در میان ۱۰ شرکت بزرگ بورس تهران، تمام آنها حداقل یک سهامدار که خود شرکتی بورسی است، دارند. به‌عنوان نمونه، بیش از ۹۳درصد سهام پتروشیمی پارس (ششمین شرکت بزرگ بورس) در اختیار سه شرکت بورسی دیگر است. همچنین ۸۴درصد سهام شرکت ارتباطات سیار در اختیار شرکت مخابرات ایران و حدود ۷۷درصد سهام شرکت گل‌گهر (چهارمین شرکت بزرگ بورس) در اختیار ۶ شرکت بورسی دیگر است. به این معنا که بخش مهمی از ارزش بازار شرکت‌هایی که سهامدار این شرکت‌ها هستند، ناشی از ارزش مالکیت آنها در این سه شرکت است و بنابراین در محاسبه ارزش کل بورس تهران که جمع ارزش بازار همه شرکت‌های بورسی است، دوباره‌شماری صورت می‌گیرد. اگر خود این مالکان، سهامداران بورسی دیگری داشته باشند، این دوباره‌شماری تبدیل به چندباره‌شماری خواهد شد. به‌عنوان مثال، بیش از ۴۰درصد سهام سرمایه‌گذاری معادن و فلزات (ومعادن) در اختیار فولاد مبارکه است، بنابراین، بخشی از سهام گل‌گهر که تحت مالکیت «ومعادن» است، هم در ارزش بازار «ومعادن» منعکس شده و هم به‌صورت غیرمستقیم در ارزش بازار فولاد مبارکه انعکاس یافته است. بنابراین، برای محاسبه ارزش واقعی بورس تهران لازم است اثرات چندباره‌شماری ناشی از این ساختار سهامداری، حذف شود.

علاوه بر ارزش بازار، محاسبه سایر شاخص‌های کلان بازار همچون بازده بازار، نسبت قیمت به عایدی (P/ E) و نسبت اهرم بازار نیز به دلیل سهامداری متقابل و شبکه‌ای دچار تورش خواهد شد. دلیل تاثیرگذاری سهامداری متقابل بر شاخص‌هایی غیر از ارزش بازار این است که میانگین موزون هریک از این متغیرها که به‌عنوان شاخص کل بازار قلمداد می‌شود، مبتنی بر ارزش بازار ظاهری شرکت‌هاست، درحالی‌که با حذف اثر سهامداری شرکت‌ها در یکدیگر، نحوه وزن‌دهی شرکت‌ها نیز تغییر کرده و در نتیجه شاخص محاسبه شده نیز ممکن است کاهش یا افزایش یابد. پژوهش‌های مربوط به سایر بازارهایی که در آنها، مشابه بورس تهران، سهامداری شرکت‌های بورسی در یکدیگر رایج است نشان می‌دهد میزان تورش ایجادشده در شاخص‌های کلی بازار می‌تواند قابل‌توجه باشد. به‌عنوان مثال، در دهه ۱۹۹۰میزان ارزش واقعی بازار در بورس ژاپن بیش از ۳۰درصد کمتر از ارزش کل بازار اعلام شده (حاصل جمع ارزش بازار شرکت‌های بورسی) بوده است، به گونه‌ای که به دلیل در نظر نگرفتن اثر دوباره‌شماری و تورش ناشی از آن، بورس ژاپن به‌عنوان بزرگ‌ترین بورس جهان و بالاتر از بورس آمریکا شناخته می‌شد، اما پژوهش‌ها نشان می‌دهد با حذف این دوباره‌شماری از محاسبات بورس ژاپن، ارزش بورس آمریکا بسیار بیشتر از بورس ژاپن بوده است (فرنچ و پوتربا، ۱۹۹۱). این موضوع در مورد برخی بازارهای دیگر همچون نروژ، بلژیک و ایتالیا نیز نشان داده شده و اثرات آن بر شاخص‌های بازار ارزیابی شده است.

همان‌طور که گفته شد، سهامداری شرکت‌های بورسی در یکدیگر باعث دوباره‌شماری و ایجاد تورش در محاسبات شاخص‌های کلان بازار می‌شود. برای تشریح بهتر این موضوع، اثرات رابطه مالکیت بر ارزش کل بازار در دو حالت سهامداری یک‌طرفه و دوطرفه در قالب مثال بررسی می‌شود. منظور از سهامداری یک‌طرفه این است که شرکت «الف» سهامدار شرکت «ب» است. در مقابل، در سهامداری دوطرفه، علاوه بر سهامداری شرکت «الف» در شرکت «ب»، شرکت «ب» نیز متقابلا مالک بخشی از سهام شرکت «الف» است. شکل (۱) مثالی از این دو رابطه مالکیتی را به‌صورت شماتیک نشان می‌دهد.

برای درک بهتر تاثیر رابطه سهامداری یکطرفه بر ارزش بازار محاسبه شده، در شکل یک فرض کنیم شرکت «ب» ارزشی معادل یک تومان صرفا در دارایی فیزیکی (و نه پرتفوی سهام) دارد. همچنین، فرض کنیم شاخص ۵۰ شرکت بزرگ‌تر شرکت «الف» نیز معادل یک تومان دارایی فیزیکی در ترازنامه خود داشته و به علاوه، معادل ۵۰درصد سهام شرکت «ب» را نیز در اختیار دارد. در این صورت، ارزش بازار شرکت «الف» برابر ۵/ ۱ تومان خواهد بود که حاصل‌جمع ارزش دارایی‌های فیزیکی و ۵۰درصد ارزش سهام شرکت «ب» است. به این ترتیب، مجموع ارزش بازار این دو شرکت برابر ۵/ ۲ تومان خواهد بود. این در حالی است که تنها ۲ تومان دارایی واقعی به این دو شرکت تعلق دارد و مثلا در صورت انحلال آنها، تنها ۲ تومان دارایی واقعی موجود خواهد بود. بنابراین، حاصل جمع ارزش بازار این دو شرکت، عددی بزرگ‌تر از ارزش واقعی آنهاست. طبیعتا هرچه درصد سهامداری شرکت «الف» در شرکت «ب» بالاتر باشد، این دوباره‌شماری بیشتر خواهد بود، و به علاوه، اگر شرکت دیگری سهامدار شرکت «الف» باشد، این دوباره‌شماری تکرار شده و افزایش خواهد یافت. بنابراین، درصد مالکیت شرکت‌های بورسی در یکدیگر و نیز تعدد لایه‌های سهامداری آنها، میزان تخمین بیش از حد ارزش بازار را افزایش می‌دهد.

در مورد سهامداری دوطرفه، فرض کنیم هر یک از دو شرکت «الف» و «ب» یک تومان دارایی فیزیکی و 50درصد سهام شرکت دیگر را در اختیار دارند. در این‌ صورت، ارزش بازار این دو شرکت را می‌توان به‌صورت رابطه زیر نوشت:

دو معادله فوق را به سادگی می‌توان حل کرد، و مقادیر زیر برای ارزش بازار این دو شرکت محاسبه ‌می‌شود:

به این ترتیب، مجموع ارزش بازار دو شرکت برابر 4 خواهد بود که معادل دو برابر جمع ارزش دارایی‌های فیزیکی آنهاست (2=1+1).

به‌صورت کلی، هرچه درصد سهامداری متقابل دو شرکت بالاتر باشد، میزان تخمین بیش از حد به‌صورت فزاینده‌ای افزایش می‌یابد. به‌عنوان نمونه، اگر دو شرکت «الف» و «ب» هریک 90درصد سهام یکدیگر را علاوه بر یک تومان دارایی فیزیکی دراختیار داشته باشند، می‌توان نشان داد که جمع ارزش بازار آنها 20 تومان (معادل 10 برابر جمع ارزش دارایی‌های فیزیکی) خواهد بود. در حالت کلی‌تر، اگر دو شرکت «الف» و «ب» a درصد از سهام یکدیگر را دراختیار داشته باشند، جمع ارزش آنها برابر ارزش دارایی‌های فیزیکی خواهد بود (بیرمن، 1990).

ارزش بازار هلدینگ را به‌صورت تابعی از درصد سهامداری متقابل با شرکت زیرمجموعه در مثال فوق نشان می‌دهد.

با توجه به توضیحات فوق، میزان دوباره‌شماری ارزش بازار بسته به ساختار و میزان سهامداری شرکت‌ها در یکدیگر می‌تواند تغییر کند. برای حذف اثر این دوباره‌شماری، لازم است ارزش بازار درصد مالکیت شرکت‌های بورسی از جمع ارزش بازار کل شرکت‌ها کسر شود. به‌عنوان مثال، در حالت سهامداری متقاطع 50 درصدی، ارزش مالکیت شرکت «الف» در «ب» معادل 50درصد ارزش بازار شرکت «ب»، یعنی یک تومان و ارزش مالکیت شرکت «ب» در «الف» نیز یک تومان است. به این ترتیب، جمع ارزش مالکیت این دو شرکت در یکدیگر 2 تومان است که اگر از ارزش کل بازار آنها، یعنی 4 تومان، کسر شود معادل ارزش واقعی آنها که صرفا ناشی از دارایی‌های فیزیکی است (2 تومان) خواهد شد.

پس از محاسبه ارزش بازار واقعی شرکت‌ها، جمع ارزش واقعی شرکت‌ها در انتهای سال 98 حدود 1775هزار میلیارد تومان برآورد می‌شود. این رقم معادل 73درصد ارزش اسمی بازار (2425هزارمیلیارد تومان) است. به این ترتیب، بیش از یک چهارم از کل ارزش بازار سهام ایران ناشی از دوباره‌شماری است که رقم قابل‌توجهی است [در محاسبات ارزش واقعی شرکت‌ها، در صورتی که ارزش روز سهام شرکت‌های بورسی تحت تملک یک شرکت از ارزش روز آن بیشتر باشد، ارزش بازار واقعی آن (تفاضل ارزش بازار اسمی و ارزش روز سهام تحت تملک) عددی منفی محاسبه خواهد شد. این مساله در مورد 20 شرکت وجود داشته است که برای حل این مشکل، در محاسبات مربوط به این شرکت‌ها، حداقل ارزش واقعی برابر صفر درنظر گرفته شده است]. صنایع مختلف بازار سهام ایران از جهت میزان تفاوت میان ارزش اسمی بازار و ارزش واقعی بازار، طیف گسترده‌ای را شامل‌ می‌شوند. نمودار 2 نسبت ارزش واقعی به ارزش اسمی 15 صنعت بورسی با بیشترین دوباره‌شماری را نشان می‌دهد. همان‌طور که انتظار می‌رود، «سرمایه‌گذاری‌ها» و «چندرشته‌ای صنعتی» به دلیل آنکه بخش بزرگی از دارایی آنها را سهام سایر شرکت‌ها تشکیل می‌دهد، نسبت ارزش واقعی به اسمی آنها بسیار پایین (به ترتیب 37درصد و صفر درصد) است. به عبارت دیگر، صنعت «چندرشته‌ای صنعتی» تمام ارزش بازار خود را از تملک سهام سایر شرکت‌های بورسی می‌گیرد که البته با توجه به ماهیت این صنعت که شامل هلدینگ‌های بزرگ بورسی است قابل درک است[این صنعت شامل چهار هلدینگ بزرگ بورسی یعنی سرمایه‌گذاری امید، سرمایه‌گذاری غدیر، سرمایه‌گذاری صندوق بازنشستگی و سرمایه‌گذاری گروه توسعه ملی است]. صنعت مخابرات نیز به دلیل وجود شرکت ارتباطات سیار که بخش اعظم سهام آن در کنترل شرکت مخابرات است، نسبت ارزش واقعی به اسمی پایینی (57 درصد) دارد.

در مجموع می‌توان گفت که اولا صنایع مختلف بازار سهام ایران از نظر میزان دوباره‌شماری ارزش بازار، تنوع قابل‌توجهی دارند و ثانیا به نظر می‌رسد مساله دوباره‌شماری به‌خصوص در صنایع بزرگ بورسی رایج‌تر بوده و بنابراین درک آن اهمیت ویژه‌ای دارد. به‌عنوان مثال، از میان 15 صنعتی که بیشترین میزان دوباره‌شماری در آنها وجود دارد، 7 صنعت جزو 10 صنعت بزرگ بورس هستند.

در گام بعدی، تغییرات نسبت ارزش واقعی به ارزش اسمی بازار در طی زمان را بررسی می‌کنیم. نمودار 3 این نسبت را در بازه 18 ساله 1380 تا 1398 نشان می‌دهد. همان‌طور که مشاهده می‌شود، این نسبت از حداکثر 88درصد در سال 87 تا 73درصد در سال‌ 98 تغییر کرده است. در طی این سال‌ها، میانگین این نسبت، 79درصد بوده است.

علاوه بر ارزش بازار، بازده بازار نیز به دلیل چندباره‌شماری ارزش بازار شرکت‌ها دچار تورش می‌شود، زیرا بازده شاخص کل بر اساس میانگین موزون بازدهی سهام مختلف محاسبه می‌شود و تورش در ارزش بازار، محاسبات مربوط به بازده شاخص را نیز دچار خطا می‌کند. برای محاسبه ارزش دوباره‌شماری بر بازده بازار، ابتدا یک شاخص بازده کل (Total return index) با استفاده از ارزش اسمی بازار هر سهم به‌عنوان وزن آن در شاخص ایجاد می‌کنیم. دلیل ایجاد این شاخص به جای استفاده از شاخص کل بورس تهران این است که به دلایل مختلف از جمله وجود سهام فرابورسی در جامعه نمونه، شاخص محاسبه شده با شاخص کل اختلاف خواهد داشت و به منظور جلوگیری از تاثیرگذاری این اختلاف در محاسبات بر نتایج، اقدام به محاسبه مجدد شاخص کرده‌ایم. در ادامه، همین شاخص را با استفاده از ارزش واقعی بازار وزن‌دهی کرده و مجددا محاسبه می‌کنیم. اختلاف این دو شاخص که ناشی از تغییر در وزن هر سهم به دلیل تغییرات ارزش بازار آنها پس از حذف دوباره‌شماری است، تورش ناشی از دوباره‌شماری است. نمودار 4 روند این دو شاخص را در طی سال‌های 81 تا 98 نشان می‌دهد.

همان‌طور که در نمودار 4 مشاهده می‌شود، در سال‌های 81 تا 98، سرمایه‌گذاری در بازار سهام بازدهی حدودا 270 برابر داشته، درحالی‌که پس از حذف اثر دوباره‌شماری، این بازده به بیش از 385 برابر افزایش می‌یابد. به‌طور معادل، بازده اسمی بازار در طی دوره 18 ساله، معادل 36درصد سالانه بوده درحالی‌که بازده واقعی بازار معادل 39درصد است. بنابراین می‌توان گفت دوباره‌شماری به‌طور متوسط حدود 3 درصد از بازده بازار می‌کاهد.

در مجموع، می‌توان گفت که ساختار مالکیت شبکه‌ای در بازار سرمایه ایران باعث ایجاد خطا در دو شاخص مهم بازار یعنی ارزش کل بازار و بازده می‌شود، اما بر نسبت P/ E بازار و همچنین تخمین ریسک سیستماتیک سهام تاثیر چندانی ندارد.

French, K. R. , & Poterba, J. M. (1991). Were Japanese stock prices too high?. Journal of Financial Economics, 29(2), 337-363.

صنایع جا مانده از رشد بازار را بشناسید!

سال‌های ۹۷ و ۹۸ را شاید بتوان به یادماندنی‌ترین سال‌های تاریخ بورس دانست. رشدهای پی‌درپی شاخص‌های مختلف بورس و فرابورس و افزایش بی‌سابقه سطح عمومی قیمت سهام شرکت‌های مختلف در این سال‌ها، کام بسیاری از سهامداران را شیرین کرده است. اما آیا هنوز هم می‌توان صنایع جا مانده از رشدهای اخیر بازار را شناسایی کرد؟!

در دو سال اخیر عواملی همچون افزایش تعداد کدهای بورسی فعال به بیش از ۲۰ برابر و ورود نقدینگی بسیار زیاد از طریق سهامداران خرد و کلان، نقش بسیاز زیادی در رشدهای بی‌سابقه بورس ایفا کرده‌اند. به طوری که طی سال ۹۷ و در پی رشد قیمت دلار و افزایش سطح عمومی قیمت‌ در کالاهای صادراتی شاهد رشد ۸۶% شاخص کل و ۹۱% شاخص کل هم‌وزن بودیم. سال ۹۸ اما اوضاع بورس بهتر هم شد! به طوری که صنایع جا مانده از رشد (بیشتر صنایع داخلی) که عمدتا شرکت‌های کوچکتر را تشکیل می‌دهند رشدهای بی‌سابقه‌ای را تجربه کردند. در طی سال ۹۸ شاخص کل با رشد ۱۸۶% و شاخص کل هم وزن هم با رشد بی‌نظیر ۴۳۷% همراه شدند.

سهام جا مانده از رشد را به دقت تحلیل کنید!

اما ادامه روند صعودی بورس در نیمه دوم سال ۹۸ باعث هجوم سیل عظیم سرمایه‌گذاران تازه‌وارد به بورس شده و این رشدها در ابتدای سال ۹۹ نیز همچنان ادامه‌دار است. اما سوالی که شاید در این روزها ذهن اکثر فعالین بازار سرمایه را به خود درگیر کرده این است که در شرایط فعلی، سرمایه‌گذاری بر روی چه شرکت‌هایی مناسب است؟! چه شرکت‌ها و صنایعی از رشد سال‌های اخیر بورس سهم کمتری داشته‌اند؟! به عبارت بهتر شرکت‌ها و صنایع جا مانده از رشد بورس کدام‌اند؟!

توجه کنید که هر چند پاسخ دادن به این سوال‌ها می‌تواند کمک زیادی به ما جهت پیدا کردن سهام مناسب کند، اما لزوما عدم رشد قیمت یک سهم به تنهایی نمی‌تواند معیار دقیقی برای سرمایه‌گذاری‌ باشد. در واقع لازم است که ما با استفاده از این موضوع سهام و صنایع جا مانده را پیدا کرده و پس از آن تحلیل‌های دقیق‌تری بر روی آن‌ها داشته باشیم. چه بسا شرکت‌هایی که به لحاظ سودآوری و معیارهای مهم دیگر عملکرد خوبی نداشته‌اند و رشد زیادی را هم تجربه نکرده‌اند، و همچنان هم گزینه مناسبی برای خرید سهام نباشند!

بررسی شاخص صنایع مختلف در سال‌های ۹۷ و ۹۸

با توجه به فعالیت صنایع مختلف حاضر در بورس و فرابورس تعداد ۴۰ شاخص صنایع مختلف مورد بررسی قرار گرفت. در این بررسی‌ها مبنای محاسبات میزان بازدهی عدد آخرین مقدار شاخص در هر سال لحاظ شده است. همان‌طور که در نمودار نیز مشخص است شاخص صنایع ذغال سنگ، زراعت، کانه‌های فلزی و محصولات چوبی بیشترین مقدار رشد در سال ۹۷ را تجربه کرده‌اند.

در مورد سال ۹۸ اما اوضاع متفاوت بوده و شاخص اکثر صنایع با جهشی چند برابری نسبت به سال ۹۷ همراه بودند. بیشترین مقدار رشد در سال ۹۸ متعلق به صنعت وسایل ارتباطی (حدود ۱۰۰۰%)، صنعت زراعت و خدمات وابسته (حدود ۷۵۰%) و صنایع کاشی و سرامیک (حدود ۷۰۰%) می‌باشد. در این بین البته باید توجه کرد که صنایع بزرگ‌تر بازار نظیر محصولات شیمیایی و فلزات اساسی به دلیل حجم بالای ارزش بازار نسبت به صنایع کوچکتر، رشد کمی داشته‌اند که تا حدودی منطقی به نظر می‌رسد.

کدام صنایع از رشد بازار عقب مانده‌اند؟!

در نمودار بعدی علاوه بر آمار ارائه شده در بالا، نمودار میله‌ای سبز رنگ نشان‌دهنده مجموع بازدهی سال‌های ۹۷ و شاخص ۵۰ شرکت بزرگ‌تر ۹۸ گروه‌های مختلف بازار است. همان‌طور که مشخص است گروه زراعت، گروه وسایل ارتباطی، کاشی و سرامیک، محصولات کاغذی و کانی غیرفلزی طی دو سال گذشته بازدهی‌های فوق‌العاده‌ای را ثبت کرده‌اند!

اما در مورد صنایع جامانده بازار که شاید گزینه‌های مناسب و کم‌ریسک‌تر سرمایه‌گذاری در سال ۹۹ نیز باشند، می‌توان به گروه‌های اطلاعات و ارتباطات، رایانه، بانکی، حمل و نقل و حتی گروه انبوه‌سازی به عنوان صنایع جا مانده از رشد بازار اشاره کرد.

البته همان‌طور که اشاره شد این موضوع نباید به عنوان تنها معیار سرمایه‌گذاری سهامدارن قرار گیرد. بلکه نیاز است که شرایط بنیادی و تکنیکال هر کدام از این صنایع و شرکت‌های حاضر در آن‌ها به طور دقیق بررسی شود.

چکیده مطلب :

در این مقاله سعی کردیم که از نگاه آمار و ارقام به میزان بازدهی گروه‌ها و صنایع مختلف حاضر در بازار سرمایه (بورس) در دو سال گذشته بپردازیم. بررسی مداوم و پیوسته این متغیرها برای رسیدن به درک مناسبی از وضعیت کلی بازار امری بدیهی و لازم است. اما فراموش نکنیم که بسنده کردن به میزان بازدهی و خرید سهام تنها با استفاده از این موضوع به هیچ وجه تضمینی برای موفقیت سرمایه‌گذاری ما نیست.

معرفی سه شاخص اصلی بورس آمریکا | نزدک، S&P 500 و داوجونز

در این مقاله به معرفی سه شاخص اصلی بورس آمریکا میپردازیم.

مجله افیکس کار: شاخص ها نقش مهمی در تحلیل کلی بازارهای سهام ایفا می کنند. شاخص ها و نوساناتشان اطلاعات زیادی در مورد اقتصاد، ریسک سرمایه گذاری، و روند های مختلف سرمایه گذاری دراختیار ما قرار میدهند. به طور کلی درک ظرافت های ساختار و ترکیب آنها برای تمام تصمیمات در زمینه سرمایه گذاری ضروری است.

در دنیای سرمایه گذاری همه نگاه ها به شاخص های بورس آمریکا است. چرا که بورس آمریکا را می توان مهم ترین مکان گردهمایی فعالان بازار سرمایه و سرمایه گذاران و کارآفرین ها دانست.

رسانه ها اغلب اکثر گزارش های خود را در ارتباط با سه شاخص اصلی ارائه می دهند . اخبار آنها بیشتر در مورد عوامل موثر و مخرب پیرامون این شاخص هاست. سرمایه گذاران از این شاخص ها به عنوان نماینده عملکرد سهام و نوعی راهنما استفاده می کنند.

شاخص سهام نزدک (NASDAQ) آمریکا چیست؟

نزدک (Nasdaq) دومین بازار بزرگ مبادله سهام و اوراق بهادار در دنیاست. بزرگ‌ترین بازار سهام دنیا هم بورس سهام نیویورک (NYSE) است. تمامی تراکنش‌های خرید و فروش سهام در بازار نزدک به صورت الکترونیکی انجام می‌شود. لذا مکان فیزیکی برای این بازار وجود ندارد. در کل، بازار سهام نزدک بیشتر شرکت‌های فناوری را شامل می‌شود.

شاخص نزدک شامل بیش از ۳۲۰۰ کمپانی دارای تکنولوژی در زمینه فعالیت ارتباطی، مخابراتی، حمل و نقل، خدمات مالی و… است. برخلاف بازار وال‌استریت و بورس نیویورک، بازار نزدک کاملا الکترونیکی است.

نزدک دومین بازار سهام بزرگ دنیا از لحاظ ارزش کل بازاری است و گاهی اوقات به این شاخص ۵۰ شرکت بزرگ‌تر بازار، فرابورس یا OTC هم گفته می‌شود.

گاهی اوقات بورس سهام نزدک با شاخص سهام نزدک اشتباه گرفته می‌شوند.

شاخص سهام نزدک، یکی از سه شاخص اصلی بورس آمریکا مثل داو جونز و S&P 500 است. این شاخص روند کلی بورس سهام نزدک را نشان می‌دهد. بورس سهام نزدک بیش از ۳۱۰۰ شرکت را در بر می‌گیرد و در آمریکا بالاترین حجم معاملات روزانه را دارد.

شاخص سهام نزدک (NASDAQ Composite)

شاخص سهام نزدک شامل تمام شرکت‌هایی می‌شود که در بورس سهام نزدک لیست شده‌اند. شاخص سهام نزدک به همراه شاخص‌های داوجونز (Dow Jones) و S&P 500 سه شاخص مهم و بورسی آمریکا را تشکیل می‌دهند.

به دلیل این‌که اکثر شرکت‌های حاضر در بورس سهام نزدک (Nasdaq) شامل شرکت‌های فناوری می‌شوند، سرمایه‌گذاران از شاخص سهام نزدک (NASDAQ) به عنوان معیاری برای ارزیابی عملکرد صنعت فناوری اطلاعات استفاده می‌کنند.

شاخص سهام نزدک ۱۰۰ (NASDAQ 100) هم شامل ۱۰۰ شرکت بزرگ غیر مالی در بورس سهام نزدک (Nasdaq) می‌شود و معمولاً بیش از ۹۰ درصد در نوسانات شاخص اصلی نزدک تأثیر دارند.

معامله و تحلیل شاخص سهام نزدک ۱۰۰ (NASDAQ 100) در متاتریدر

برای معامله یا تحلیل شاخص سهام نزدک ۱۰۰ در متاتریدر کافی است نماد USTECH را به پنجره مارکت واچ (Market Watch) اضافه کنید. برای این کار کافی است کلیدهای میانبر Ctrl+U را فشار دهید تا پنجره Symbols باز شود. سپس از گروه CFD نماد USTECH را دو بار کلیک کنید. سپس به مارکت واچ بروید (Ctrl+M) و با راست کلیک کردن روی نماد USTECH چارت یا نمودار قیمتی شاخص نزدک را باز کنید.

در متاتریدر شاخص سهام نزدک ۱۰۰ با نماد USTECH، شاخص سهام داوجونز با نماد US30 و شاخص سهام S&P 500 با نماد US500 کد گذاری شده اند.

شاخص سهام S&P 500 آمریکا چیست؟

شاخص S&P 500 یکی از سه شاخص اصلی بورس آمریکاست که شامل سهام ۵۰۰ شرکت بزرگ آمریکایی می‌شود. این شاخص گزارشی از وضعیت ریسک و بازدهی شرکت‌های بزرگ آمریکایی است. همچنین تصویر خوبی از عملکرد بازار سهام آمریکا به نمایش می‌گذارد. معمولاً سرمایه‌گذاران از این شاخص به عنوان معیاری برای ارزیابی عملکرد کلی بازار سهام، جریانات ریسکی و آینده اقتصادی آمریکا استفاده می‌کنند.

شاخص S&P 500 توسط دو شرکت مالی Standard و Poor ایجاد شده است. اسن شاخص در ۴ مارس سال ۱۹۵۷ به طور رسمی معرفی شده است. در سال ۱۹۶۶ شرکت McGrawhill این شاخص را به دست گرفت. اما در حال حاضر این شاخص یکی از شاخص‌های Dow Jones است.

شاخص S&P 500 چگونه کار می‌کند؟

شاخص S&P 500 ارزش کلی سهام شرکت‌های حاضر در شاخص را دنبال می‌کند.

ارزش کلی شرکت یا مارکت کپ (Market Cap) ارزش تمامی سهم‌های منتشر شده توسط شرکت در بازار است و از طریق ضرب قیمت سهام در تعداد کل سهام به دست می‌آید.

شرکتی که ارزش کل آن ۱۰۰ میلیارد دلار است، ۱۰ برابر بیشتر از شرکتی که ارزش کل بازاری آن ۱۰ میلیارد دلار است، در شاخص تأثیر داده می‌شود.

در ماه ژوئیه سال ۲۰۲۰ ارزش کل بازاری شاخص S&P 500 برابر ۲۷٫۰۵ تریلیون دلار بود.

روش اضافه کردن شرکتها به شاخص سهام S&P 500

یک کمیته وظیفه انتخاب شرکت‌ها برای اضافه کردن به شاخص سهام S&P 500 را بر عهده دارد. این کمیته بر اساس نقد شوندگی، اندازه و صنعت شرکت‌ها تصمیم می‌گیرد که شرکت در شاخص سهام S&P 500 لیست شود یا خیر؟

همچنین این کمیته هر سه ماه یک بار (مارس، ژوئن، سپتامبر و دسامبر) شاخص را تعدیل می‌کند. برای این‌که شرکتی در این شاخص قرار گیرد، باید حتماً در داخل آمریکا باشد و ارزش بازاری آن هم حداقل ۸٫۲ میلیارد دلار باشد.

همچنین باید حداقل ۵۰ درصد سهام شرکت عرضه عمومی شده باشد. همچنین قیمت سهام شرکت نباید کمتر از یک دلار باشد و همچنین حداقل ۵۰ درصد دارایی‌های ثابت و درآمدهای شرکت در داخل آمریکا باشد. همچنین تنها شرکتی می‌تواند در این شاخص لیست شود که حداقل در چهار فصل گذشته رشد درآمدی مثبتی داشته باشد.

مقایسه شاخص سهام S&P 500 با سایر شاخص‌های سهام

شاخص سهام S&P 500 در مقایسه با شاخص سهام داوجونز (Dow Jones) شامل شرکت‌های بزرگ و بیشتری است. شاخص داوجونز سهام ۳۰ شرکت بزرگ و پیشرو صنایع را در بر می‌گیرد. شاخص سهام S&P 500 در مقایسه با شاخص سهام نزدک (NASDAQ) تعداد کمتری از شرکت‌های فناوری را در بر می‌گیرد. به طور مثال در ماه آوریل سال ۲۰۲۰، ۵۷ درصد شاخص سهام نزدک آمریکا شامل شرکت‌های فناوری می‌شد، در حالی که شاخص S&P 500 تنها ۲۳ درصد سهام از شرکت‌های فناوری داشت.
با وجود تفاوت‌هایی که در شاخص‌های سهام آمریکا دیده می‌شود، معمولاً این سه شاخص همسو با یکدیگر حرکت می‌کنند. اگر تنها به یکی از این سه شاخص تمرکز کنید، باز هم می‌توانید تصویری از عملکرد کلی بازار سهام آمریکا به دست آورید.

معامله و تحلیل شاخص S&P 500 در متاتریدر

هر چند که امکان سرمایه‌گذاری مستقیم در شاخص S&P 500 وجود ندارد، اما می‌توان از قراردادهای CFD برای معامله این شاخص استفاده کنیم.

در نرم‌افزار متاتریدر قرارداد CFD شاخص S&P 500 با نماد US 500 نمایش داده می‌شود.

برای اضافه کردن این نماد به مارکت واچ تنها کافی است در نرم‌افزار متاتریدر کلیدهای Ctrl + U را فشار دهید تا پنجره Symbols باز شود.

در گروه CFD Analysis می‌توانید نماد US500 را برای تحلیل به مارکت واچ (Ctrl + M) اضافه کنید و یا از گروه CFD Trading نماد را به مارکت واچ اضافه و آن را معامله کنید.

چگونه با معامله شاخص S&P 500 سود کنیم؟

معمولاً سرمایه‌گذاران و معامله گران بازار فارکس و سهام از شاخص S&P 500 به عنوان یک اندیکاتور یا شاخص پیشرو برای ارزیابی آینده اقتصاد آمریکا استفاده می‌کنند.

وقتی‌که اقتصاد آمریکا عملکرد خوبی دارد و سرمایه‌گذاران از روند رشد اقتصادی آمریکا مطمئن هستند، معمولاً سهام می‌خرند. به همین دلیل رشد سهام می‌تواند نشانه‌ای از بهبود روند اقتصادی آمریکا باشد.

شاخص S&P 500 می‌تواند شاخصی برای جریانات ریسکی بازارهای مالی هم باشد.

معمولاً سقوط شاخص S&P 500 به معنی جریانات ریسک گریزی است. یعنی سرمایه‌گذاران نگران آینده اقتصادی هستند و به همین دلیل از سرمایه‌گذاری در دارایی‌های ریسکی مثل سهام خودداری می‌کنند و به‌جای آن، دارایی‌های امن و حافظ ارزش خریداری می‌کنند.

در مقابل وقتی شاخص S&P 500 رشد می‌کند، به این معنی است که سرمایه‌گذاران به آینده اقتصادی آمریکا خوش‌بین هستند و جریانات ریسک‌پذیری به راه افتاده است. یعنی سرمایه‌گذاران با فروش دارایی‌های امن به دنبال خرید دارایی‌های ریسکی مثل سهام هستند.

شاخص داوجونز آمریکا (Dow Jones industrial Average) چیست؟

شاخص داوجونز (Dow Jones) یکی از مشهورترین شاخص‌های سهام جهانی و سه شاخص اصلی بورس آمریکا است. با این حال بسیاری از فعالین بازارهای مالی شناخت درستی از این شاخص سهامی ندارند و حتی نمی‌دانند که این شاخص تنها شامل ۳۰ شرکت می‌شود.

معمولاً فعالین بازار فارکس که خیلی خود را درگیر بازارهای سهام نمی‌کنند، آشنایی کمتری با شاخص‌های سهام جهانی مهم دارند.

نوسانات بازارهای سهام می‌تواند بر بازار ارز تأثیر جدی بگذارد. به طور مثال وقتی جریانات ریسک گریزی شدیدی در بازارهای سهام روی می‌دهد (یعنی شاخص‌های سهام سقوط می‌کنند)، تقاضا برای برخی ارزهای رایج دنیا مثل دلار آمریکا افزایش و برای برخی دیگر کاهش خواهد یافت.

به همین دلیل اگر تازه‌کار هستید و با شاخص‌های سهام جهانی آشنا نیستید، توصیه می‌شود که حتماً روند نوسانات شاخص‌های سهام جهانی خصوصا سه شاخص اصلی بورس آمریکا را دنبال کنید.

شاخص سهام داوجونز آمریکا شامل ۳۰ شرکت بزرگ این کشور می شود. شاخص داوجونز می تواند تصویر نسبتا خوبی از عملکرد اقتصاد آمریکا را به نمایش بگذارد. نوسانات شاخص سهام داوجونز می تواند نشانگر روند جریانات ریسکی هم باشد.

تاریخچه شاخص داوجونز

شاخص متوسط داوجونز یا Dow Jones Industrial Average در تاریخ ۲۶ مه سال ۱۸۹۶ معرفی شد.

در سال ۱۸۸۵ اشخاصی به نام‌های چارلز داو، ادوارد جونز و چالز برگستریسر میانگین صنعتی بازار بورس و اوراق بهادار آمریکا را محاسبه کردند. این سه نفر به منظور دستیابی به ابزاری برای سنجش عملکرد واقعی بازار این شاخص را در یک ژورنال تخصصی به نام وال استریت منتشر کردند که با اقبال عمومی زیادی مواجه شد. آن‌ها مخفف اسم‌های خود را روی این شاخص نهادند و اختصارا نام شاخص داو جونز را DJIA گذاشتند.

در ابتدا این شاخص فقط از ۱۲ شرکت صنعتی تشکیل شده بود؛ اما به مرور زمان و با بزرگ‌تر شدن بازار، تمرکز شاخص تغییر پیدا کرد تا سایر صنایع نوظهور را به اقتصاد صنعتی آمریکا وارد کند.

تغییرات شاخص داوجونز در طول زمان

در سال ۱۹۱۶، شاخص متوسط صنعتی داوجونز شامل ۲۰ شرکت می‌شد. تا سال ۱۹۲۸ این عدد به ۳۰ رسید. تا به امروز هم تعداد شرکت‌های حاضر در شاخص سهام داوجونز ۳۰ عدد باقی مانده است.

معمولاً یک کمیته از نمایندگان شاخص‌های S&P داوجونز و تحلیلگران Wall Street Journal شرکت‌ها را برای اضافه کردن به شاخص سهام داوجونز انتخاب می‌کنند. این یعنی هیچ قانون خاصی برای انتخاب سهام وجود ندارد و تنها سهام شرکت‌هایی که سهم قابل‌توجهی در اقتصاد آمریکا دارند انتخاب می‌شوند.

شاخص داوجونز چگونه بدست می‌آید؟

برای محاسبه شاخص داوجونز آمریکا، قیمت سهام ۳۰ شرکت حاضر در این شاخص با هم جمع می‌شوند و سپس بر فاکتور داو تقسیم می‌شوند. فاکتور داو عددی است که به طور پیوسته تغییر می‌کند.

امروزه شرکت‌های سهامی تنها در یک کشور فعالیت نمی‌کنند و اکثر شرکت‌های بزرگ چند ملیتی هستند و در چندین کشور خارجی هم فعالیت می‌کنند. در اوایل ۱۹۰۰، شاخص داوجونز شامل شرکت‌های بزرگ آمریکایی می‌شد که نشانگر کل اقتصاد آمریکا بودند. اما امروزه شرکت‌های بزرگ در سرتاسر دنیا فعالیت دارند. به همین دلیل بسیاری از فعالین بازار معتقدند که شاخص سهام داوجونز دیگر نشانگر عملکرد اقتصاد آمریکا نیست.

شاخص داوجونز در چارت متاتریدر (MT4)

شما می‌توانید خیلی ساده در نرم‌افزار متاتریدر شاخص‌های سهام مهم دنیا را بررسی کنید. تنها کافی است پنجره Market Watch را باز کنید و سپس نماد شاخص داوجونز را به پنجره اضافه کنید.
برای این کار ابتدا در نوار اصلی نرم‌افزار به منوی View مراجعه کنید و روی Market Watch کلیک کنید و یا خیلی ساده دکمه‌های Ctrl + M را فشار دهید تا پنجره مارکت واچ باز شود. بعد از باز شدن پنجره Market Watch در فضای خالی این پنجره راست کلیک کنید و گزینه Symbols را انتخاب کنید. با این کار پنجره نمادهای موجود باز خواهد شد.

در پنجره Symbols تمام نمادهای موجود نمایش داده می‌شوند. گروه CFD را انتخاب کنید. گروه CFD Analysis نشانگر نمادهایی است که تنها برای تحلیل می‌توانید استفاده کنید. اما CFD Trading شامل نمادهایی است که می‌توان برای معامله هم استفاده کرد. نماد شاخص داوجونز در متاتریدر US 30 است.

شاخص داوجونز در چارت سایت تریدینگ ویو

سایت تریدینگ ویو، نمودار کاملی از شاخص داو جونز را در اختیار شما قرار می‌دهد که ابزارهای تحلیلی را نیز در اختیار دارید. برای دیدن نمودار کامل شاخص داوجونز می‌توانید از آدرس خود سایت Tradingview استفاده کنید.