ترمز هیجانی بورس تهران

بورس ترند شد

درپی سقوط بی سابقه بازار بورس، هشتگ بورس در توییتر فارسی توسط کاربران ترند شد. بورس تهران دیروز با سقوط 88 هزار واحدی، رکورد کاهش شاخص بازار سرمایه را جابه‌جا کرد.

اعتمادآنلاین| درپی سقوط بی سابقه بازار بورس، هشتگ بورس در توییتر فارسی توسط کاربران ترند شد. بورس تهران دیروز با سقوط 88 هزار واحدی، رکورد کاهش شاخص بازار سرمایه را جابه‌جا کرد. شاخص کل بورس ایران دیروز در حالی عدد یک میلیون و 813 هزار را ثبت کرد که هفته گذشته تا عدد تاریخی دو میلیون و 100 هزار واحد را تجربه کرده بود. در پی این کاهش، کاربران شبکه اجتماعی توییتر با داغ کردن هشتگ بورس به اتفاقات روزهای اخیر در این بازار واکنش نشان دادند. بسیاری از کاربران توییتر با این هشتگ از تصمیمات دولت ایران که منجر به واکنش منفی بورس شده، انتقاد کردند. ارزیابی‌ها نشان می‌دهد، بیشترین حجم جست‌وجوی واژه #بورس در گوگل، در استان‌های «زنجان، اردبیل، آذربایجان غربی، ایلام و مرکزی» و کمترین حجم جست‌وجو در استان‌های «سیستان و بلوچستان، هرمزگان، گیلان، کرمان و مازندران» بوده است.

همچنین عباراتی چون #سقوط_بورس، ریزش بورس و . بیشترین حجم جست‌وجو را داشته‌اند. در ادامه واکنش برخی کاربران را که با هشتگ بورس در شبکه اجتماعی توئیتر منتشر شد، می‌خوانیم: یک کاربر توئیتر نوشت: «سنگین‌ترین سقوط تاریخ #بورس تهران؛ 88 هزار واحد در یک روز!». یکی دیگر از کابران به هشتگ بورس واکنش نشان داد ونوشت: «به طرز باور نکردنی و عجیبی #بورس هم در توییتر #ترند شد!.»

کاربری دیگری اما با کنایه به طرح گشایش اقتصادی دولت، نوشت: «گویا امروز رو باید روز ملی #گشاییدن_اقتصادی_بورس بنامیم!» توئیت دیگری نیز با این مضمون منتشر شد: «یه چیزی بگم به عمق فاجعه پی ببرید: ارزش بازاری که #شستا امروز از دست داد اندازه کل ارزش بازار #خساپا بود تازه یکم بیشتر؛ 82 هزار میلیارد تومن امروز شستا ارزش بازار از دست داد سایپا با جاش کلش 76 هزار میلیارده».

یکی هم با انتقاد از رفتار هیجانی حرفه‌ای‌های بورسی نوشت: «از تازه واردا انتظار میره که با دو‌ روز منفی شدن #بورس بیان آه و ناله سر بدن که من اینجا ندیدم خوشبختانه ولی اینکه حرفه ای‌ها (خودشون مدعی هستن) تاب تحمل دیدن منفی شدن #شاخص رو ندارن برام جای سواله.» در میان توئیت‌های منتشر شده، برخی کاربران ریزش بورس را عاملی برای بی‌اعتماد شدن مردم به سیاست‌گذاران وتحلیلگران عنوان کردند. به‌طوری‌که یکی از کابران نوشت: «این کاهش‌های سنگین #بورس تتمه #اعتماد را نشانه گرفته است.»

یا یکی دیگر با همین مضمون نوشت: «با ادامه این روند خیلی زود همه این مستر‌اند میسیز #تریدر‌ها و تحلیل‌گرها و #سیگنال_فروش‌های تلگرامی جمع می‌کنند و می‌روند و ما می‌مانیم با عدم تعادل‌های عمیق اقتصادی و سرمایه‌ها و انتظارات ترمز هیجانی بورس تهران سوخت شده و کلی اعتماد فرو ریخته!» یکی دیگر از کاربران هم با هشتگ #سرمایه_اجتماعی نوشت: «از صبح چهارشنبه پیش که #رییس_جمهور به #مردم گفت «بورس و خرید نفت، جای سرمایه‌گذاری مطمئن است.» تا همین الان یعنی حوالی ساعت 12 روز یکشنبه شاخص #بورس بیش از8 درصد طی تنها 3 روز کاری افت داشته است.» .

یا این توئیت که اشاره داشت به اینکه: «دستکاری سرمایه مردم دربازار سرمایه هر دلیلی که دارد، خیر مردم را شامل نمی‌شود و بیشتر شبیه اهرم فشار به حاکمیت است.»

برخی کاربران هم خطاب به سیاسیون طعنه آمیز نوشتند: «اصلا هر کدوم از سیاسی‌ها نیان بگن بورس #حباب داره امتیاز اون مرحله رو از دست میدن !حالا تخصص داشتن و نداشتن مهم نیس.»

برخی توئیت‌ها هم تلویحا به تقابل نگاه دولت ومجلس اشاره داشت. به‌طوریکه یکی نوشت: «در نشست غیر رسمی پارلمان رییس کمیسیون اقتصادی مجلس در توضیحاتی عنوان کرد که فروش اوراق سلف نفتی در #بورس موجب تحمیل 190 هزار میلیارد تومان به دولت بعدی خواهد شد.» یا در توئیت دیگری گفته شد که «هفته قبل با اظهارنظر وزیر اقتصاد در برابر وزیر دیگر، بورس منفی شد. امروز هم با یک تصمیم بانک مرکزی، منفی‌تر شد.» یکی هم نوشت: «نوسان و ریسک در ذات #بورس است اما نه آن نوسانی که محصول تشتت سیاست‌گذار و شکست هماهنگی باشد.» یکی از کاربران هم در توئیتی با انتقاد از خبرنگاران نوشت: «خبرنگار‌ها هم باید از تک سهم‌های سنگینی که به‌شدت رشد کرده بودند انتقاد می‌کردن.»

کاربرانی هم بودند که نگاهی طنز آمیز به موضوع داشتند و نوشتند: «رفتار #دولت در مدیریت بازار #بورس مثل یک راننده ناشی است که نه تنها گاز دادن بلد نیست که ترمز کردن هم بلد نیست!»، «کاری که وعده گشایشِ روحانی با #بورس کرد، بایرن با بارسا نکرد؛ چنگیز با ایران نکرد؛ جهانگیری با دلار نکرد!»، «شیش میلیارد ریخته تو بورس و الان بعد از استوری من که نوشتم صف پیش گشایش از چه قراره، دایرکت اومده میگه، پیش گشایش یعنی چی ؟؟؟؟؟؟»

اما کاربر دیگری در یک توئیت جالبی نوشت: «شورشِ شهریور» دلیل می‌خواهد؛ دلسوزان کشور بیشتر دقت کنند!». واکنش این کاربر هم جالب بود: «کسانی که فروردین ماه به توصیه آقای همتی، رییس بانک مرکزی از خرید ارز و طلا منصرف شدند، تا الان نیمی از ارزش پولشان از دست رفته است اما کسانی که دو هفته پیش به توصیه آقای آشنا از فروش سهامشان منصرف شدند تا الان نیمی از سرمایه شان پودر شده است. باز صد رحمت به همتی!»

البته مجلسی‌ها هم از غافله هشتگ زدن درباره ریزش بورس، عقب نماندند. به‌طوریکه ناصر موسوی لارگانی، عضو هیئت رییسه مجلس توئیت زد: «اتفاقاتی که در بازار #بورس در حال رقم خوردن است، عادی نیست.#دولت باید جواب منطقی برای این وضعیت داشته باشد. نمی‌شود سهامداران خرد را که عمدتاً اقشار عادی مردمی هستند به بورس کشاند و تا 30 درصد سرمایه آنان را پودر کرد.» البته در میان یکی از کاربران هم خطاب به بهارستانی‌ها نوشت: «#آقای_مجلس یه کاری بکنید دیگه پس به چه دردی میخورید شماها. ؟»

در ادامه بازخوانی هشتگ‌های بورسی، به توئیتی رسیدیم که نگاه تحلیلی به ریزش بورس داشت ونوشت: «چه روزهایی که بازار سبز است و چه روزهایی که بازار مثل امروز قرمز است، اصول ثابت است: «همه پول تان را وارد بازار #بورس نکنید؛ نه هیجانی وارد بشوید و نه خارج بشوید؛ سطح انتظارات بازده را به‌شدت تعدیل کنید؛ کاهش 10 درصدی در طی چهار روز با آنکه شدید است اما هنوز اصلاح است نه ریزش.»،

توئیتی دیگر با این مضمون منتشر شد که «چند #خبر_مهم که شاید شاخص #بورس را فردا نجات دهد: پیش فروش نفت به تعویق افتاد، فرمول قیمت‌گذاری خوراک در پالایشگاه‌ها تغییر کرد، اعلام حمایت دولت و مجلس از بازار سرمایه، وعده عرضه‌های دولتی سودآور در بورس (اعلام شده توسط رییس‌جمهور، واقعا اینها می‌توانند اثرگذار باشند؟» در پایان توئیت برخی دیگر از کاربران را می‌خوانید: «حجم پولی که تو #بورس وارد شده چندین برابر پولیه که پارسال تو دلار و سکه سرمایه‌گذاری شد!»، «بابا ملت ماشین وخونه فروختن سهم خریدن!»، «اگه بورس باهمین فرمون پیش بره شمار بیماران بورسی بستری شده از بیماران کرونایی بیشتر میشه!»، «هر چی‌ بورس مثل پارچه گاوبازها بیشتر قرمز میشه، گاو‌ها بیشتر حمله می‌کنند.»

هیجان صفر در بورس تهران

خبر مهم دیگری که در بازار سهام مخابره شد انجام دو عرضه اولیه در بورس و فرابورس بود که تاریخ هر دو آن‌ها چهارشنبه هفته‌جاری است.

بازار سهام در معاملات روز دوشنبه یک روز تقریبا متعادل را پشت‌سر گذاشت و در حالی‌که طی این روز در میان نماد‌های معامله‌شده عرضه و تقاضا به‌شکلی متوازن جریان داشت، با این حال تعداد نماد‌های مثبت از نماد‌های منفی بیشتر بود.

در این روز شاخص بورس اگرچه نتوانست پیشروی بهتر از ۰۹/ ۰درصد را از خود به‌نمایش بگذارد، اما ورود پول حقیقی به‌سمت نماد‌های کوچک در کنار رشد ۵۵/ ۰درصدی شاخص هموزن حکایت از آن داشت که جریان تقاضا همچون روز یکشنبه در میان نماد‌های کوچک بیشتر است.

دوشنبه آرام بازار

شاخص کل بورس در روز معاملاتی دوشنبه رفت و برگشتی تقریبا سینوسی را از خود به‌نمایش گذاشت و در حالی‌که در ابتدای معاملات مسیر افزایشی را می‌پیمود در دو ساعت پایانی رو به‌کاهش گذاشت. با این حال کاهش یاد شده به‌شکلی نبود که بتواند شاخص‌بورس را در پایان معاملات روز دوشنبه نسبت به‌روز قبل کاهش دهد و عملکردی منفی را برای این نماگر مهم بورسی به‌ثبت برساند.

بر این اساس دادوستد‌های روز گذشته در حالی به‌پایان رسید که شاخص‌بورس رشد ۰۹/ ۰درصدی که ناشی از پیشروی محدود ۱۳۱۲ واحدی این نماگر بود را ثبت کرد و به‌محدوده یک‌میلیون و ۵۳۸ هزار واحد رسید.

رشد شاخص اصلی بورس در روز یاد شده در شرایطی ثبت شد که شاخص هموزن در طول معاملات این روز عملکرد بهتری داشت و توانست در پایان ساعت معاملات رشد ۵۶/ ۰درصدی را به‌ثبت برساند.

بررسی وضعیت معاملات در روز‌های گذشته نشان می‌دهد که پس از افت تقریبا دسته‌جمعی قیمت سهام در روز‌های میانی هفته گذشته با بازگشت شاخص بورس به‌سطوح بالاتر از یک‌میلیون و پانصد و سی‌هزار واحد، تقاضا برای نماد‌های سنگین‌وزن و اثرگذار بر شاخص‌بورس بار دیگر نسبت به‌نماد‌های کوچک‌تر بازار کاهش داشته است و هم‌اکنون این نماد‌های کوچک هستند که توانسته‌اند در جذب تقاضای موجود در بازار موفق باشند. البته این مساله به‌آن معنا نیست که تمامی نماد‌های شاخص‌ساز در روز گذشته در مورد استقبال خریداران نبوده‌اند.

بررسی حجم و ارزش معاملات در کنار بررسی ورود و ترمز هیجانی بورس تهران خروج پول حقیقی حکایت از آن دارد که در خلال معاملات روز گذشته نماد‌های موجود در گروه فرآورده‌های نفتی از تقاضای خوبی برخوردار بوده‌اند و پالایشی‌ها توانسته‌اند در این روز مورد توجه خریداران بازار سرمایه واقع شوند.

بر این اساس بررسی ورود و خروج پول حقیقی حکایت از آن دارد که نماد‌های پالایشی توانسته‌اند در جریان معاملات روز دوشنبه رقمی در حدود ۶۵۰میلیارد تومان سرمایه سرمایه‌گذاران حقیقی را به‌طور خالص وارد نماد‌های خود کنند. سایر گروه‌ها نظیر کانه‌های فلزی، رایانه، خرده‌فروشی و وسایل ارتباطی پس از این گروه بیشترین جذب سرمایه حقیقی را در بورس تهران داشتند.

همین امر به‌خوبی روشن می‌کند که در طول معاملات روز گذشته همان‌طور ترمز هیجانی بورس تهران که پیش‌تر نیز به‌آن اشاره شد به‌جز گروه فرآورده‌های نفتی که در بازار روز دوشنبه استثنا بودند، سایر نماد‌های مورد توجه بازار در گروه‌هایی قرار داشته‌اند که عموما وزن کمی پیش‌روی شاخص بورس دارند.

دقیقا به‌همین دلیل بوده که در روز معاملاتی قبل شاهد رشد بیشتر شاخص هموزن نسبت به‌شاخص‌کل بوده‌ایم، چون این امر موجب شده تا خالص تغییر مالکیت حقوقی در روز گذشته به‌رقم ۵۸ میلیارد تومان برسد که حکایت از خروج همین مقدار پول از معاملات بورس تهران طی روز یاد شده دارد.

البته باید به‌خاطر داشت که خروج این میزان از پول در مقایسه با روند کلی نسبت خالص خرید حقوقی در هفته‌های اخیر گواهی بر تضعیف موثر تقاضا در بازار سرمایه نیست، چرا‌که هم ارزش معاملات خرد در بازار سرمایه افت نداشته و هم تعداد و ارزش صف‌های فروش در بورس همچنان رقمی پایین را شامل می‌شود.

بر این اساس معاملات روز گذشته در حالی خاتمه یافت که ارزش معاملات خرد به‌محدوده ۷۴۴۹ میلیارد تومان رسید. این درحالی است که ارزش ترمز هیجانی بورس تهران معاملات خرد نسبت به‌روز‌های گذشته نسبتا افزایش داشته این متغیر در فرا بورس نیز در محدوده ۳۷۶۶ میلیارد تومان قرار گرفت.

در پایان معاملات روز پانزدهم شهریور‌ماه از مجموع ۳۳۷ نماد معامله شده ۹ درصد از نماد‌ها صف خرید ۳۲۲ میلیارد تومان داشتند و در مقابل ۱۰درصد نماد‌ها تنها توانستند صف‌فروشی به ارزش ۵۵ میلیارد تومان تشکیل دهند؛ این امر حکایت از آن دارد که با توجه به‌مثبت بودن قیمت پایانی ۵۳ درصد از نماد‌های معامله‌شده در این روز وضعیت معاملات در بازار سرمایه همچنان در وضعیت متعادل و مطلوبی به‌سر می‌برد.

کار درست سازمان

آیا بازار سهام می‌تواند همین تعادل را در روز‌های آتی نیز تداوم ببخشد؟ جواب این سوال را با صراحت نمی‌توان داد، با این حال می‌توان همان‌طور که در گزارش‌های پیش نیز به‌آن اشاره شد، بر این امر تاکید کرد که در صورت انجام اقدامات درست و دوری از اظهارنظر‌های پُرشتاب و یا تصمیمات مشابه می‌توان شاهد روندی معقول در بازار سهام بود.

بر این مبنا به‌نظر می‌آید در روز‌های گذشته اقدامات معقولی در جهت بهبود عملکرد بازار سرمایه در دست اجرا قرار گرفته و آن‌طور که در اخبار قید شده است، اقدامات تسهیلی برای بهبود سرمایه‌گذاری غیرمستقیم و ورود شرکت‌های بیشتر به‌بورس در حال انجام است.

این در حالی است که روز گذشته سازمان بورس نیز از تمامی ناشران خواسته تحت‌عنوان اطلاعیه افشای اطلاعات زمین و ساختمان تا تاریخ ۱۵ مهرماه سال‌جاری به‌شفاف‌سازی درباره دارایی‌هایی با ماهیت مذکور بپردازند.

اگرچه این مساله ممکن است در نگاه اول چندان حائز‌اهمیت به‌نظر نرسد، اما باید به‌این نکته توجه داشت که شفاف‌سازی درباره دارایی‌های ثابت به‌ویژه زمین و ساختمان از آن جهت که اثر روانی قابل‌توجهی در میان سرمایه‌گذاران خرد بازار سهام دارد، می‌تواند به‌رونق معاملات منجر شود و تقاضا را در دارایی‌های مربوطه افزایش دهد. دلیل این امر در ماهیت تورمی اقتصاد ایران نهفته است که سبب می‌شود تا در آن تمامی اخبار مربوط به‌زمین و تجدید‌ارزیابی دارایی‌ها حائز‌اهمیت باشند.

همین حالا هم بسیاری از نماد‌ها بر اساس آنچه که دارند و نه بر اساس سودی که می‌سازند در بازار خرید و فروش می‌شوند.

با توجه به‌اینکه برخی از نماد‌ها به‌خصوص نماد‌های بانکی یا تولید‌کنندگانی که نیاز به داشتن ملک و مستغلات زیاد دارند لزوما بر اساس سودآوری و کیفیت عملکرد مالی و صرفا به‌دلیل حجم بالای دارایی‌های آن‌ها در ترازنامه مورد استقبال بازار سهام قرار می‌گیرند، باید توجه داشت که در حال‌حاضر بسیاری از نماد‌های سودده بازار هستند که برخلاف خودرو‌ها و بانکی‌ها و یا سایر نماد‌های کم‌درآمدی که در طول سال‌های اخیر ناگزیر به تجدید‌ارزیابی دارایی‌ها برای خروج از شمولیت ماده ۱۴۱ قانون تجارت شده‌اند، مدت‌ها است که دارایی‌های خود را تجدید‌ارزیابی نکرده‌اند و قیمت بسیاری از دارایی‌های آن‌ها در ترازنامه به‌قیمت خرید آن دارایی‌ها در چندسال یا چند دهه قبل منظور شده است، از این‌رو نمی‌توان توقع داشت که این نوع افشای اطلاعات اثر روانی مثبتی بر بازار سرمایه بگذارد.

از سوی دیگر این نکته را نیز باید مد‌نظر قرار داد که در طول همین مدت بنا بر تصمیمات مسوولان سازمان بورس مقرر شده تا به‌منظور تقویت سرمایه‌گذاری غیرمستقیم بانک‌ها بتوانند ابطال و صدور واحد‌های سرمایه‌گذاری را از طریق بانک‌ها پیگیری کنند.

این مساله در کنار رشد مجوزدهی به سبدگردانی‌ها و تسهیل و اطلاع‌رسانی بیشتر درباره مزایا و روش‌های استفاده از سرمایه‌گذاری غیرمستقیم می‌تواند نقش عمده‌ای در بازگشت اقشار عادی و کمتر با‌تجربه به‌سمت بازار سرمایه داشته باشد و در صورتی‌که این امر محقق شود می‌توان انتظار داشت که ورود مردم به‌بازار این‌بار با کنترل ریسک بیشتر و حفظ جانب احتیاط از سوی متخصصان فعال در صندوق‌های سبدگردان انجام شود.

دو عرضه اولیه

خبر مهم دیگری که در بازار سهام مخابره شد انجام دو عرضه اولیه در بورس و فرابورس بود که تاریخ هر دو آن‌ها چهارشنبه هفته‌جاری است.

بر این اساس مقرر شد تا عرضه اولیه سهام شرکت مجتمع جهان فولاد سیرجان به‌اندازه ۱۰ درصد از کل سهام شرکت معادل ۴ میلیارد سهم به‌قیمت حداکثر هر سهم ۵۵۰ تومان تومان برای فروش گذاشته شود.

نماد معاملاتی شرکت یاد‌شده در فرابورس ایران «فجهان» خواهد بود و اینطور که گفته می‌شود «فملی» به‌عنوان سهامدار عمده این نماد در اولین روز عرضه آن سودی در حدود ۷۷۳ میلیارد تومان به‌دست خواهد آورد که این مبلغ می‌تواند برای سال مالی بعد سود شرکت را به‌میزان ۳ درصد افزایش دهد.

اما دیگر شرکت عرضه‌شده در روز چهارشنبه پیش‌رو که نماد معاملاتی آن در بورس تهران درج شده است، «کیمیاتک» نام دارد که متعلق به‌شرکتی با عنوان دارویی، آرایشی و بهداشتی آریان‌کیمیاتک است. این عرضه در مقایسه با عرضه سهام «فجهان» چندان بزرگ نخواهد بود و انتظار می‌رود تنها به‌جذب رقمی اندک از بازار سهام منجر شود.

با توجه به‌اینکه عرضه‌های اولیه به‌طور سنتی برای فعالان خرد بازار سرمایه جذاب هستند، باید دید که اعتماد در طول سال‌۹۹ و در ادامه عرضه‌های اولیه در سال‌جاری چگونه ترمیم خواهد شد.

اگر نفروشید، ۲۵ درصد سود می‌گیرید!

شورای عالی بورس در جدیدترین تصمیمات خود سناریوی جدیدی را برای حمایت از سهام دارن خرد در نظر گرفته و به این سهام داران وعده بازدهی ۲۵ درصدی داده است اما به شرط و شروطی!

به گزارش قدس آنلاین بازار سرمایه امسال میزبان تعداد زیادی سهام دار خرد و جدید بود که بنا به شرایط بازار سرمایه در ماه های ابتدای سال، این بازار را برای سرمایه گذاری انتخاب کردند؛ به طوریکه تعداد سهام داران بازار سرمایه از حدود ۲۰۰ هزار نفر به بیش از چهار میلیون نفر(بدون در نظر گرفتن مشمولان سهام عدالت) رسید.

افرادی که شاید دانش و آگاهی لازم را نداشتند و در جریان ریزش های پی در پی بازار، همسو با دیگر سهام داران قدیمی و کلان متضرر شدند. هرچند که وضعیت این روزهای بازار سرمایه باعث نا امیدی بسیاری از سهام داران شده اما ممکن است سهام داران جدید نسبت به سهام داران قدیمی هیجانی تر رفتار کرده و اقدام به فروش سهم های ارزشمند و بنیادی خود کنند.

در این راستا، شورای عالی بورس در جهت حمایت از این سهام داران و شاید به دلیل کشیدن ترمز هیجان آن ها در روزهای منفی بازار، طرح حمایت صندوق توسعه بازار از سهام داران خرد را تصویب کرد.

بر این اساس و طبق اعلام سازمان بورس، "سهامدارانی که در تاریخ ۱۲ اسفندماه ارزش پورتفوی آنها ۱۰ میلیون تومان یا کمتر است و ورود آنها به بازار سرمایه در سال جاری تا به امروز اتفاق افتاده است، بتوانند روی پورتفوی سهام خود نوعی ضمانت حداقل بازدهی از صندوق توسعه دریافت کنند.

پورتفوی مورد محاسبه برای این افراد مشتمل بر سهام، واحدهای صندوق های با درآمد ثابت و صندوق های سهامی و به طور کلی اوضاع اوراق بهادار بازار سرمایه خواهد بود که اگر ارزش آن ۱۰ میلیون تومان یا کمتر باشد، صندوق توسعه بازار، این حمایت را در قالب یک اختیار فروش برای این دسته از سهامداران روی کل پورتفوی‌شان و برای تاریخ انتهای اردیبهشت ۱۴۰۱ قائل می شود.

بر این اساس و تا این تاریخ، کسب حداقل بازدهی ۲۵ درصدی تضمین می شود و چنانچه بازدهی کمتر از این میزان باشد، جبران و مابه التفاوت به سهامداران پرداخت خواهد شد. شرط لازم برای پرداخت این مبلغ جبرانی تغییر ندادن پورتفوی ۱۲ اسفند سهام دار خرد تا تاریخ سررسید است.

البته افراد می‌توانند سهام جدید خریداری کرده و به پورتفوی خود اضافه کنند ولی بخش جدید مشمول این حمایت نخواهد بود. همچنین مقدار سهامی که امروز به نوعی در قالب پورتفویشان بیمه می شود را باید حفظ و نگهداری کنند و در صورت تغییر هر بخش، کل حمایت لغو می شود".

بنابراین اگر سهام داران خردی که ارزش پرتفوی‌شان زیر ۱۰ میلیون تومان است، تا اردیبهشت سال آینده، یعنی تا حدود دو ماه آینده، هیچ سهمی از پرتفوی خود را نفروشند، در تاریخ مذکور بازدهی ۲۵ درصدی برای آن ها تضمین شده و چنانچه این بازدهی رخ ندهد و کمتر از ۲۵ درصد باشد، جبران و مابه التفاوت به سهامداران پرداخت خواهد شد.

سرمایه‌های جدید در راه بازار سرمایه

گروه اقتصاد: بورس تهران در نخستین روزهای امسال روندی را آغاز کرد که بیانگر خوش‌بینی فعالان تالار شیشه‌ای از آغاز یک سال مطلوب بود؛ به طوری که سهام شرکت‌های بورسی که در سال گذشته با بی‌اقبالی سهامداران مواجه شده و به قیمت‌های ناچیزی رسیده بود، بار دیگر مورد توجه اهالی تالار شیشه‌ای قرار گرفته‌و با افزایش روبه‌رو شدند.

این روند در هفته ابتدایی سال موجب رشد ۳۰۰۰ واحدی شاخص بورس شد.
اما این همه ماجرا نبود و پایان مذاکرات هسته‌ای و انتشار بیانیه لوزان در ۱۳ فروردین‌ماه فصل جدید برای اهالی تالار شیشه‌ای باز کرد، زیرا بعد از سال‌ها انتظار مهم‌ترین ریسک بازار سرمایه یعنی ریسک بین‌الملل و رفع تحریم‌ها تا حدودی برطرف شد و امیدواری از بهبود شرایط و سودآوری شرکت‌ها را در دل سهامداران ایجاد کرد.
به این ترتیب دستاورد هسته‌ای دیپلمات‌های کشور و در نهایت انتشار بیاینه لوزان موجب شد بورس تهران روی دیگر سکه را از خود نشان دهد و بعد از یکسال رکود، رکوردهای عجیبی ثبت کند و به گزینه اول سرمایه‌گذاری تبدیل شود. هجوم سرمایه‌گذاران به بورس تهران تا جایی پیش رفت که برای نخستین‌بار در تاریخ بازار سرمایه صف‌های میلیاردی برای سهام شرکت‌های بانکی تشکیل شد و شاخص بورس روزانه رشد ۲۰۰۰ واحدی را تجربه کرد.

نگاهی به آمار
با این اتفاق شاخص بورس تنها در یک هفته ۴۹۵۷ واحد معادل ۷/۵درصد رشد کرد و از کانال ۶۵هزار و ۷۲۸ واحد به ۷۰هزار و ۶۸۴ واحد رسید. این رویداد موجب جبران زیان سهامداران و بازدهی ۱۳درصدی آنها تنها در ۱۰ روز کاری شد و شاخص بورس یکی از بی‌نظیرترین بازدهی‌های خود را در سال ۱۳۹۴ ثبت کرد. زیرا شاخص بورس به‌عنوان مهم‌ترین متغیر بازار سرمایه از ۶۲هزار و ۵۳۱ واحد در ابتدای سال حرکت کم‌سابقه خود را آغاز کرد و در ۱۰ روز کاری موفق به فتح قله ۷۰هزار واحدی شد.
افزایش بی‌سابقه تقاضا برای خرید سهام شرکت‌های بانکی و خودرویی که بیشترین تاثیر را از رفع تحریم‌ها می‌پذیرند موجب شد حجم و ارزش معاملات بازار سرمایه به طرز بی‌سابقه‌ای افزایش یابد و در ۵ روز کاری ۹۲۴۶میلیون سهم به ارزش ۱۸هزار و ۶۶۴ میلیارد ریال دادوستد شود. این میزان دادوستد در بورس از رشد ۱۹۰درصدی ارزش و ۱۵۳درصدی حجم معاملات نسبت به هفته گذشته حکایت دارد.

مهمترین‌های هفته گذشته ترمز هیجانی بورس تهران
اما در نیمه هفته گذشته عرضه‌های سنگین سهم توسط حقوقی‌ها و نیز خبر عرضه‌های اولیه باعث شد جو هیجانی بورس فروکش کرده و صف‌های طویل خرید جمع‌آوری شود با این حال تعداد دفعات معامله در هفته مورد گزارش ۱۳۹درصد رشد کرد و به بیش از ۶۱۸ هزار دفعه رسید؛ تعداد خریداران تالار شیشه‌ای نیز افزایش چشمگیری پیدا کرد و با ۱۷۸درصد رشد نسبت به هفته ابتدایی سال به بیش از ۱۷۶هزار نفررسید.
از دیگر اتفاقات هفته گذشته در کنار رکوردشکنی‌های عجیب بورس، روشن شدن موتور عرضه‌های اولیه بعد از مدت‌ها در بورس بود؛ به‌طوری که ۱۰درصد از سهام سیمان خوستان به‌عنوان نخستین عرضه اولیه سال ۱۳۹۴ روز سه‌شنبه در بورس انجام شد و ۵درصد از سهام فولاد هرمزگان نیز به بازار فرابورس راه یافت.
به این ترتیب و در حالی عرضه‌های اولیه در شرایط رونق بورس ادامه می‌یابد که کارشناسان معتقدند با توجه به رکود عمیق بورس در سال گذشته، بازار سرمایه از روند مثبتی در سال جدید برخوردار شده و حداقل تا تیرماه و امضای توافق نهایی هسته‌ای و فصل برگزاری مجامع سهام شرکت‌ها به‌خصوص شرکت‌های بانکی و حمل‌ونقلی رشد می‌کنند.

درخواست‌هایی از سهامداران و مسئولان
در همین رابطه و با توجه به روند معاملات بورس در هفته‌ای که گذشت یک کارشناس بازار سرمایه با بیان اینکه فضای فعلی بورس ناشی از جو روانی مذاکرات هسته‌ای است، خواسته‌هایی از سهامداران و مسئولان بازار سرمایه مطرح کرد.
شاهین شایان‌آرانی، کارشناس ارشد بازار سرمایه وضعیت فعلی بورس را مورد توجه قرار داد و گفت: نتیجه مذاکرات هسته‌ای و بیانیه لوزان روحیه مثبتی به فضای کسب‌وکار به ویژه بازار سرمایه تزریق کرده ولی باید مواظب بود تا این پدیده مثبت روانی به جو هیجانی در بازار و شکل‌گیری حباب تبدیل نشود.
وی افزود: همین که ایجاد جو روانی مثبت باعث شده تا پول جدید وارد بازار سرمایه شود، خوب است ولی سهامداران خرد حتما باید با دقت و مطالعه شرکت‌ها را بررسی کرده و در سهام آنها سرمایه‌گذاری کنند و اسیر جو روانی نشوند.
این کارشناس بازار سرمایه عنوان کرد: از سوی دیگر مسئولان بازار سرمایه نیز باید دقت کنند تا از حبابی شدن بازار و هیجانی شدن آن جلوگیری کنند به‌طوری‌که مسئولان باید با آگاهی نسبت به بازار سرمایه صحبت کنند و سرمایه‌گذاران و مردم را از ریسک‌ها و فراز و نشیب‌های موجود در بازار سرمایه آگاه کنند تا سرمایه‌گذاران تحت تاثیر جو روانی قرار نگیرند.
شایان‌آرایی فضای فعلی بورس را هیجانی دانست و تصریح کرد: درحال‌حاضر فضای فعلی بورس مثبت است، اما این فضا روانی است زیرا اتفاق تازه‌ای در اقتصاد کشور رخ نداده و سودآوری شرکت‌ها افزایش پیدا نکرده است. بنابرین فضای کنونی بازار سرمایه تحت تاثیر انتظارات و سودهای شرکت‌ها در آینده است که ممکن است این انتظارات محقق شود یا نه. این در حالی است که با توجه به فضای مثبت مذاکرات احتمال تحقق آن بیشتر از گذشته است ولی همچنان ممکن است رخ ندهد.
این کارشناس بازار سرمایه تصریح کرد: درحال‌حاضر اگر توافق هسته‌ای در تیرماه به امضا برسد انتظارات مثبت‌تری در بازار مشاهده خواهد شد، اما این انتظارات در حد معقول خود اشکالی ندارد زیرا در حالت خوش بینانه، رفع تحریم‌ها و تبدیل آن به سودآوری شرکت‌ها به یکسال زمان نیاز دارد بنابراین این رشد باید پایدار و مثبت باشد.

ورود موج دوم نقدینگی
اما کارشناس دیگر بازار سرمایه، نگاه متفاوت به روند معاملات و پیش‌بینی آینده بازار دارد. مدیرعامل کارگزاری کالا سپهر با اشاره به معاملات هفته گذشته بازار سهام معتقد است: کسب سود سهامداران به واسطه اثرات ناشی از رفع تحریم‌ها و مثبت شدن بازار موجب ورود موج دوم از نقدینگی تازه به بازار سرمایه می‌شود که با این اتفاق می‌توان شرایط سودآورتری را برای بازار سرمایه متصور بود.
محمد کفاش‌پنجه‌شاهی افزود: کاهش هزینه سرمایه‌گذاری و ریسک‌های موجود در بازار از جمله ریسک سیاسی عامل مهمی در استقبال سرمایه‌گذاران از این بازار خواهد بود.
وی با اشاره به اینکه با بیانیه‌ای که بین ایران و گروه ۱+۵ منتشر شده، ریسک‌های سیاسی اثرگذار در بازار از بین رفته، اظهار کرد: همزمان با تحریم بخش‌های زیادی ازجمله بانکی‌ها؛ خودرویی‌ها و شرکت‌های تجهیزاتی دچار رکود شدند به این معنا که بانک‌ها با هزینه نقل و انتقال مواجه و طرح‌های توسعه‌ای شرکت‌هایی که مواد اولیه خود را وارد می‌کردند متوقف شدند.

بورس، خط مقدم اقتصاد
کفاش افزود: بورس به‌عنوان خط مقدم اقتصاد کشور که تعداد زیادی شرکت در آن حضور دارند نیز از این موضوع تاثیر گرفت و هرچند که برخی از افت قیمت‌ها توجیه نداشت، اما اثر روانی حاکم بر بازار و نگرانی سهامداران از به نتیجه نرسیدن مذاکرات سبب شد بیشتر به سمت فروش بروند تا خرید.
مدیرعامل کارگزاری کالا سپهر با تاکید بر اینکه با اعلام بیانیه مشترک ایران و ۱+۵ خیال سرمایه‌گذاران و سهامداران راحت شده است، تصریح کرد: سهامداران با مثبت شدن بازار و جو روانی مثبت ایجاد شده به خرید روی آورده‌اند و ورود این پول در بازار یک گام روبه جلو برای بورس است و منجر به سود سهامداران می‌شود.
کفاش خاطرنشان کرد: این کسب سود سهامداران منجر به ورود موج دوم نقدینگی تازه به بازار سرمایه می‌شود که با این اتفاق می‌توان شرایط سودآورتری را برای بازار سرمایه متصور بود.
وی با اشاره به امضای توافق نهایی در تیرماه امسال، گفت: نتایج مثبت حاصل از توافقنامه نهایی روند مثبت بلندمدتی رادر بورس پدید می‌آورد و در برآیند کلی می‌توان انتظار رشد پلکانی و با آرامش؛ اما پرحجم را از بورس انتظار داشت.
به گفته وی در صورتی که بازار با افزایش حجم معاملات روبه‌رو شود این فرصت به وجود خواهد آمد که سهامداران نسبت به اصلاح پرتفوی خود اقدام کنند.
کفاش افزود: رفع تحریم‌ها و اثرات مثبت ناشی از آن بر بازار در صورتی که با کاهش نرخ سود بانکی همراه شود به مراتب رشد بیشتری را نصیب سرمایه‌گذاران در بورس خواهد کرد و می‌تواند سبب شود تا سرمایه‌ها به سمت بورس حرکت کند.
به گفته وی کاهش هزینه سرمایه‌گذاری و ریسک‌های موجود در بازار از جمله ریسک سیاسی عامل مهمی در استقبال سرمایه‌گذاران از این بازار خواهد بود.

وقت ترمز گرفتن بازار سرمایه نرسیده است
گفتنی است در روزهای پایانی هفته گذشته برخی فعالان نسبت به رشد شاخص هشدار می‌دادند و برخی معامله‌گران را نسبت به رشد بازار مردد کرده بودند تا جایی که عرضه‌های سنگین هفته گذشته نیز نشأت گرفته از این تردیدها بود. اما برخی کارشناسان تاکید دارند که براساس مجموعه دلایلی بازار هنوز جای رشد داشته و به زودی ترمز آن کشیده نخواهد شد، بنابراین رویکرد صحیح در بازار فعلی اتخاذ دیدگاهی ۲-۳ ماهه و شناسایی سود مرحله‌ای و پله‌ای در صورت افزایش بی‌وقفه و مداوم قیمت هاست.
در این رابطه مدیرعامل شرکت مشاور سرمایه‌گذاری ابن سینا مدبر (اماکو)، درباره دلایلی که فعلا مانع از کشیده شدن ترمز بورس می‌شوند، گفت: ریسک سیستماتیک هسته‌ای بسیار بسیار کمرنگ شده، کاهش این ریسک به معنای افزایش بی‌چون و چرای P/E بازار است. بنابراین بازار در حال اصلاح رو به بالای P/E خود است.
محسن عباسی در ادامه افزود: رکود بازارهای موازی تشدید شده، و این در حالی است که هنوز موج خرید سهام به سطح جامعه نرسیده و بسیاری از افراد
ریسک گریز وارد بازار بورس نشده‌اند، به‌تدریج با ثبت رکوردهای پی‌درپی، توجه ویژه‌ای به بورس در سطح عمومی جامعه به‌وجود خواهد آورد. و احتمال تبدیل دلار و سکه خانگی پس از توافق قطعی در تیرماه به واحدهای صندوق‌های سرمایه‌گذاری و حتی خرید مستقیم بسیار بالا خواهد بود.
وی درباره اهمیت رفع ریسک تحریم‌ها در بعد بین‌المللی خاطرنشان کرد: ریسک تحریم‌ها، یک ریسک داخلی نبوده و برداشته شدن این ریسک با توجه به جنبه بین‌المللی آن، سرمایه‌های زیادی را راهی بورس تهران خواهد کرد. بنابراین رشد میان‌مدت و بلندمدت بازار در صورت توافق قطعی هسته‌ای بسیار محتمل است.
به گفته این کارشناس بازار سرمایه نقدینگی پارک شده سهامداران حقوقی و حقیقی به شدت در حال ورود به بورس است.
مدیرعامل شرکت مشاور سرمایه‌گذاری ابن سینا مدبر (اماکو) از بازار پول به‌عنوان تنها رقیب فعلی بازار سرمایه یاد کرد و گفت: با کاهش ریسک هسته‌ای بازار در وضعیت «با ریسک متوسط» قرار گرفته، در وضعیت فعلی تنها یک رقیب بورس سر پا مانده و آن بازار پول و سپرده بانکی است، که البته آن هم در حال از دست دادن مشتریان با ریسک‌پذیری متوسط است که به آرامی در حال ورود به بورس هستند. با کاهش نرخ سود و تسهیلات بانکی، نه تنها روند ورود نقدینگی به بورس شتابی دو برابر شتاب فعلی را به خود خواهد گرفت بلکه زمینه کاهش تمام شده قیمت پول و کاهش هزینه سرمایه‌گذاران و تولیدکنندگان رقم می‌خورد.
وی تصریح کرد: ظرفیت رشد بعدی در کاهش نرخ سود بانکی نهفته است که این امر بار دیگر P/E بازار را افزایش خواهد داد.
عباسی به دغدغه برخی سهامداران در روزهای اخیر یعنی بازگشت بازار به روند افت قیمت در سال ۹۳، اشاره کرد و گفت: هر گونه ریزش قیمتی در نمادها بنیادین و پرطرفدار با مفروضات فعلی - توافق هسته‌ای – نه‌تنها بعید به نظر می‌رسد بلکه احتمال افزایش تقاضا در مقابل عرضه‌ها وجود دارد.
با این اوصاف ممکن است حجم معاملات افزایش پیدا کند و فعلا به نظر نمی‌رسد ریزش قیمت قابل توجه و محسوس به‌ویژه در نمادها با وضعیت مناسب بنیادین در کار باشد.
وی در آخر به سهامداران پیشنهاد کرد: بهتر است در شرایط فعلی مراقب نمادهای زیان‌ده، کوچک، غیرنقدشونده و با P/E بیش از اندازه بالا باشید و بی‌مورد ریسک نکنید زیرا آنقدر گزینه‌های کم‌ریسک و جذاب وجود دارد که نیازی به ریسک کردن بر روی نمادهای پر ریسک نیست.

نقدشوندگی بورس فدای دامنه نوسان می شود؟

ببیش از دو ماه است که دامنه نوسان در بازار سرمایه از حالت متقارن خارج و به منفی دو و مثبت شش درصد تغییر کرده و قرار است از چهارشنبه منفی دو به منفی سه تبدیل شود. تصمیمی که در شرایط خاص بازار سرمایه گرفته شد و هرچند سایه آن بر سر نقدشوندگی بازار سنگینی می‌کند اما بسیاری از صاحب نظران آن را ترمزی برای ریزش هیجانی بورس می‌دانند.

چراغ قرمزهای پی در پی بازار سرمایه در اواخر سال گذشته مسئولان را بر آن داشت تا دست به تغییر قوانین این بازار بزنند و بر این اساس قرار شد دامنه نوسان از ۲۵ بهمن ماه ۱۳۹۹ از ترمز هیجانی بورس تهران مثبت و منفی پنج درصد به مثبت شش و منفی دو درصد تغییر کند. در واقع از حالت متقارن خارج و به حالت نامتقارن درآمد.

دامنه نوسان چیست؟

دامنه نوسان پایین‌ترین تا بالاترین قیمتی است که در آن دامنه، طی یک یا چند جلسه‌ رسمی معاملاتی بورس، قیمت سهم می‌تواند نوسان داشته باشد و برای جلوگیری از آشفتگی در بازار محدودیت نوسان قیمت اوراق بهادار وجود دارد.

تغییر دامنه نوسان از متقارن به نامتقارن در بازار سرمایه کشور اتفاق بی سابقه ای بود که با هدف تعادل بخشی به بازار سرمایه اعمال شد و طبق آخرین مصوبه شورای عالی بورس، قرار است دامنه نوسان از چهارشنبه، اول اردیبهشت به مثبت شش و منفی سه درصد افزایش یابد.

هرچند این تغییر به نوعی ترمز هیجان منفی در بازار را کشید اما به نوعی نقدشوندگی بازار سرمایه که مهم ترین ویژگی این بازار محسوب میشود زیر سوال رفت؛ چرا که برای مثال، سهمی ۱۵۰۰ تومان قیمت دارد اما عده ای اعتقاد دارند که این سهم ۱۳۰۰ تومان می ارزد. بنابراین باید قیمت سهم کاهش یابد تا خریدار پیدا کند.

اما محدود کردن دامنه منفی باعث می‌شود سهم روی قیمت ۱۴۰۰ تومان ثابت بماند. در این شرایط نه فروشنده می‌تواند سهم را با قیمت پایین تر بفروشد (حتی اگر اعتقاد داشته باشد سهم با قیمت پایین تر می ارزد) و نه خریدار با قیمت ۱۴۰۰ سهم را می‌خرد. این فرایند باعث کاهش نقدشوندگی بازار می‌شود.

این درحالی است که بسیاری از صاحب نظران بر این باورند که بازار سرمایه تحت تاثیر ابهامات موجود در شرایط اقتصادی و سیاسی کشور از جمله قیمت دلار، وضعیت مذاکره با آمریکا، انتخابات ریاست جمهوری و. است و به همین دلیل نمی‌توان گفت دامنه نوسان نامتقارن تصمیم ۱۰۰ درصد نادرستی به شمار می آید.

دو روی سکه دامنه نامتقارن

در این راستا، روزبه شریعتی - تحلیلگر بازار سرمایه - درمورد دامنه نوسان نامتقارن به ایسنا، گفت: دامنه نوسان نامتقارن و دامنه منفی دو یا سه درصد باعث می‌شود سهم ها اصلاح قیمت نداشته باشند و برای ریسک پذیرهایی که با وجود ابهامات می‌خواهند سهمی بخرند، جذابیت قیمت نداشته باشند.

وی ادامه داد: بسیاری از سهم ها با قیمت یک ماه پیش خود معامله می‌شوند. من نمی‌خواهم از این تصمیم حمایت کنم یا با آن مخالفت کنم. اما این تصمیم بر اساس منطقی که گرفته شد، تصمیم درستی بود، زیرا در بازاری که از روند منطقی و نرمال خود خارج شده و رفتار توده ای به خود می‌گیرد می‌تواند اتفاقات زیادی رخ دهد.

ایم تحلیلگر بازار سرمایه با بیان اینکه اگر دامنه نوسان منفی پنج درصد باقی می‌ماند، بازار نقدشوندگی داشت اما باعث ریزش غیرمنطقی بسیاری از سهم ها می‌شد، اظهار کرد: این اتفاق در همه جای دنیا منطقی است.