انواع جریان نقدی در بورس

افزایش سرمایه از محال سود انباشته :

انواع جریان نقدی در بورس

صورت‌های مالی گزارشاتی است که جزئیات اطلاعات مالی واحد تجاری از جمله دارایی‌ها، بدهی‌ها، حقوق صاحبان سهام، درآمد و هزینه‌ها، سهم سهامداران و سایر اطلاعات مرتبط را در طول مدت زمانی مشخص ارائه می‌دهد. در واقع این گزارشات ابزارهای مالی برای مدیریت مالی موثر است.

صورت‌های مالی عبارتند از:

• صورت سود و زیان
• ترازنامه
• صورت تغییرات در حقوق صاحبان سهام
• صورت جریان وجوه نقد
• یادداشتهای همراه با صورت‌های مالی

این اظهارات معمولاً نیاز به حسابرسی سالانه توسط حسابرسان مستقل دارد و به همراه سایر اطلاعات در گزارش سالانه سازمان ارائه می‌شود. اغلب جهت امکان مقایسه بهتر، صورت‌های مالی در دو دوره ارائه می شوند تا عملکرد مالی دوره فعلی در مقایسه با دوره قبل مشخص شود.

صورتهای مالی توسط ذینفعان مختلف از جمله مدیران سازمان، سهامداران، سرمایه‌گذاران، کارکنان، مشتریان عمده، تامین‌کنندگان اصلی، مقامات دولتی، بازار بورس سهام و سایر سهامداران مرتبط استفاده می‌شود.

از لحاظ فنی، این ابزارهای مالی خلاصه‌ای از وضعیت مالی واحد تجاری در یک بازه زمانی را مشخص می‌کند که می‎توان از آن برای تصمیم‌گیری‌های مهم استفاده کرد.

به طور کلی، پنج نوع صورت مالی وجود دارد که توسط واحد تجاری در دوره‌های ماهانه، سه ماهه، سالانه تهیه می‌شود. در کنار این دوره‌های مرسوم ممکن است بنا بر نیازهای مدیریت مالی و طبق نظر مدیران این بخش گزارشات مالی در زمانی خارج از این برنامه مطالبه شود.

یکی از مهمترین ابزارهای مالی برای یک واحد تجاری، این نوع صورت‌های مالی است که سه نوع از اطلاعات مالی اصلی را برای مدت زمان مشخص گزارش می‌کند. این اطلاعات شامل درآمد، هزینه و سود یا زیان شرکت است که برآوردی از موفقیت مالی سازمان می‌باشد.

این نوع از ابزارهای مالی را گاهی اوقات صورت عملکرد مالی می‌نامند زیرا این صورت وضعیت به کاربران اجازه می‌دهد عملکرد مالی واحد تجاری از دوره‌ای به دوره دیگر را ارزیابی و اندازه‌گیری کنند.

چه اطلاعاتی را می‌توان از صورت سود و زیان استخراج کرد؟

اگر کاربران بخواهند ببینند واحد تجاری چه مقدار فروش انجام می‌دهد، هزینه‌های انجام شده چقدر است و سود یا زیان آن در طول دوره چقدر شده است، ذینفعان باید این صورت‌های مالی را تجزیه و تحلیل و ارزیابی کنند.

جزئیات اطلاعات موجود در این نوع صورت‌های مالی عبارت است از:

درآمد

درآمد به فروش کالاها یا خدماتی گفته می‌شود که واحد تجاری در دوره حسابداری خاص انجام می‌دهد.

درآمدی که در صورت‌های مالی وجود دارد، درآمد حاصل از فروش نقدی و فروش اعتباری است. در بخش درآمد، می‌توانید بدانید که واحد تجاری برای دوره‌ای که پوشش می‌دهد، چه مقدار فروش خالص انجام داده است.

هزینه‌ها

هزینه‌های این صورت‌های مالی هزینه‌های عملیاتی است که برای یک دوره حسابداری خاص در واحد تجاری رخ می‌دهد. آنها از هزینه‌های عملیاتی مانند هزینه‌های حقوق، آب و برق، استهلاک، حمل و نقل و هزینه‌های آموزش و هزینه‌های مالیاتی و سایر هزینه‌ها تشکیل می‌شوند.

هزینه‌های این بخش همچنین شامل هزینه کالاهای فروخته شده یا هزینه ارائه خدمات است که شرکت‌ها در طول دوره متحمل می‌شوند.

در صورت سود و زیان، هزینه‎ها می‌توانند براساس ماهیت آنها یا براساس عملکرد آنها ارائه شوند. این هزینه‌ها در مقابل درآمد قرار می‌گیرند تا به کمک مقایسه میان آنها به سود شرکت دست پیدا کنیم.

سود یا زیان

کسر هزینه از درآمد نشان دهنده سود یا زیان یک سازمان، شرکت یا هر کسب و کار است. اگر درآمد در طول دوره بیشتر از هزینه باشد، سود حاصل می‌شود و اگر هزینه بیشتر باشد سازمان دچار زیان شده است.

سود یا زیان دوره برای مدنظر قرار دادن در ترازنامه و صورت تغییرات در حقوق صاحبان سهام محاسبه می‌شود.

ترازنامه دارایی‌ها، بدهی‌ها و حقوق صاحبان سهام در پایان دوره زمانی مشخص را نشان می‌دهد. ترازنامه گاهی اوقات صورت وضعیت مالی نامیده می‌شود زیرا ارزش خالص واحد تجاری را نشان می‌دهد. با حذف بدهی‌ها از کل دارایی‌ها می‌توانید ارزش خالص نهاد را پیدا کنید.

ترازنامه با صورت سود و زیان متفاوت است زیرا ترازنامه موجودی حساب یا ارزش سازمان را با در نظر گرفتن عواملی مانند دارایی‌ها و در تاریخ گزارش‌گیری نشان می‌دهد در حالی که صورت سود و زیان گزارش می‌دهد که معاملات حساب در طول دوره گزارش چقدر سود یا زیان داشته است.

اگر کاربر یا ذینفع صورت‌های مالی می‌خواهد از وضعیت مالی واحد تجار ی مطلع شود، ترازنامه گزارشی است که باید به دنبال آن باشد.

اطلاعاتی که در ترازنامه می‌توان به آن دست پیدا کرد عبارتند از:

دارایی‌ها

دارایی‌ها منابعی هستند که به طور قانونی در اختیار سازمان قرار گرفته است. به عنوان مثال، ساختمان، زمین، اتومبیل و پول انواع دارایی‌های یک سازمان و کسب و کار است. دارایی‌ها به دو دسته اصلی دارایی‌های جاری و دارایی‌های غیرجاری طبقه بندی می‌شوند. دارایی‌های جاری و غیر جاری شامل موارد زیر می‌شوند:

دارایی‌های جاری

دارایی‌های جاری به دارایی‌های کوتاه مدت شامل پول‌های نقد، مواد اولیه، کار در حال انجام، کالاهای تمام شده، پیش پرداخت‌ها و انواع مشابه دارایی‌ها گفته می‌شود که طی 12 ماه از تاریخ گزارش، تبدیل و مصرف می‌شوند.

دارایی‌های غیر جاری

دارایی‌های غیرجاری شامل دارایی‌های مشهود و نامشهود است که انتظار می‌رود بیش از 12 ماه از تاریخ گزارش تبدیل و مصرف شوند. این دارایی‌ها شامل زمین، ساختمان، ماشین آلات، تجهیزات رایانه‌ای، سرمایه گذاری طولانی مدت و موارد مشابه است.

دارایی‌هایی نیز با عنوان دارایی‌های نامشهود وجود دارد که شامل مواردی همچون حق امتیاز، سرقفلی و حق اختراع می‌شود. امروزه به دلیل رواج زیاد این نوع دارایی‌ها و تنوع آنها، دارایی‌های نامشهود از اهمیت زیادی در محاسبات ترازنامه برخوردارند. حتی دامین یک شرکت نیز باید به عوان دارایی‌های نامشهود در نظر گرفته شود.

در بسیاری از موارد دارایی‌های نامشهود را در قالب دارایی‌های غیر جاری قرار می‌دهند.

حقوق صاحبان سهام

حقوق صاحبان سهام تفاوت بین دارایی‌ها و بدهی‌ها است. اقلام موجود در حقوق صاحبان سهام شامل سرمایه، اندوخته‌ها، اندوخته قانونی و احتیاطی، سهام عادی، جوراب و ذخایر می‌شوند.

تغییر دارایی‌ها و بدهی‌ها در طول دوره بر ارزش خالص حقوق صاحبان سهام تأثیر می‌گذارد. شما می‌توانید با حذف بدهی‌ها از دارایی‌ها، ارزش خالص حقوق صاحبان سهام را محاسبه کنید.

صورت تغییرات در حقوق صاحبان سهام یکی از مهمترین ابزارهای مالی است که صاحبان سهام برای ارزیابی مدیریت مالی، آن را مورد ارزیابی قرار می‌دهند تا ببینند که مدیران مالی سازمان توانسته‌اند انتظارات آنها را برآورده کنند یا خیر.

صورت‌های مالی است که سهم سهامداران و حرکت در حقوق صاحبان سهام را نشان می‌دهد. مانده حقوق صاحبان سهام در پایان دوره حسابداری از این اظهارنامه استخراج می‌شود.

اطلاعاتی که در این اظهارات مشخص می‌شود شامل سرمایه سهام عادی، افزایش سرمایه در جریان، انوخته قانونی، سهام خزانه، جمع حقوق صاحبان انواع جریان نقدی در بورس سرمایه می‌شود.

باید توجه داشته باشید که صورت تغییرات در حقوق صاحبان سهام نتیجه صورت سود و زیان و ترازنامه است.

اساساً، اگر صورت سود و ترازنامه به درستی تهیه شده باشد، صورت تغییر در حقوق صاحبان سهام نیز اصلاح می‌شود.

ی کی دیگر از ابزارهای مالی برای مدیریت مالی یک سازمان، صورت جریان وجوه نقد است که حرکت پول نقد واحد تجاری را در طول دوره نشان می‌دهد. این بیانیه به ذینفعان سازمان کمک می‌کند تا درک کنند که حرکت پول نقد در واحد اقتصادی چگونه است.

در صورت جریان وجوه نقد سه بخش وجود دارد که شامل جریان نقدی حاصل از فعالیت‌های عملیاتی، جریان نقدی حاصل از فعالیت‌های سرمایه گذاری و جریان نقدی حاصل از فعالیت‌های تامین مالی است. به عنوان مثال، جریان وجوه نقد ناشی از فعالیت‌های عملیاتی به کاربران کمک می‌کند تا بدانند که یک موجودیت اقتصادی از این طریق چه مقدار پول نقد تولید می‌کند.

به طور کلی، روش‌های جریان نقدی لحاظ شده در صورت جریان وجوه نقد شامل روش‌های مستقیم و غیرمستقیم است.

1. یادداشت‌های همراه با صورت‌های مالی

این نوع صوررت‌های مالی بخش مهمی از ابزارهای مالی هستند که متاسفانه اکثر افراد آن را فراموش می‌کنند.

در حالی که در بسیاری از استانداردهای حسابداری یک شرط اجباری این است که واحد تجاری باید تمام اطلاعات مهم در صورت‌های مالی را افشا کند و به کاربران کمک کند تا درک بهتری از روند مالی شرکت داشته باشند.

از آن‌جایی که جزئیات اطلاعات مالی در ترازنامه و سایر صورت‌های مالی مشخص نشده است، یادداشت‌های همراه صورت‌های مالی اطلاعات مهمی را در اختیار ذینفعان قرار می‌دهد که می‌تواند در مدیریت مالی سازمان نقش تعیین کننده‌ای داشته باشد.

اهمیت صورت‌های مالی برای ذینفعان یک کسب و کار

صورت‌های مالی سوابق کتبی وضعیت مالی یک کسب و کار است. آنها شامل گزارش‌های استانداردی هستند که به عنوان یکی از مولفه‌های اساسی اطلاعات تجاری شناخته می‌شوند. اهمیت این صورت‌های مالی این است که می‌تواند سنگ محکی جدی برای قضاوت در مورد عملکرد مدیران بخش‌های مختلف سازمان از جمله مدیریت مالی باشد. صورت‌های مالی به عنوان روش اصلی انتقال اطلاعات مالی در مورد یک واحد تجاری به اشخاص خارج از سازمان است.

از لحاظ فنی، این ابزارها خلاصه‌ای از وضعیت مالی واحد تجاری در یک بازه زمانی را مشخص می‌کند که می‌توان از آن برای تصمیم‌ گیری‌های مهم استفاده کرد.

شما اگر صاحب یک کسب و کار هستید و یا در مورد خرید سهام یک شرکت در حال تصمیم ‌گیری می‌باشید، صورت‌های مالی مهمترین عاملی است که می‌تواند شما را از وضعیت مالی یک سازمان مطمئن کند.

استفاده از صورت‌های مالی برای رشد کسب و کار

با تجزیه و تحلیل درآمد خالص و جریان‌های نقدی خود و بررسی روندهای گذشته، روش‌های زیادی را می‌توانید مشاهده کنید که می‌توانید با آن بهینه سازی عملکرد انواع جریان نقدی در بورس مالی خود را آزمایش کنید.

صورت‌های مالی به شما می‌گویند پول شما به کجا می‌رود، از کجا می‌آید و چقدر باید کار کنید. آنها برای طراحی حرکت‌های تجاری هوشمند بسیار مفید هستند.

افزایش سرمایه در بورس

افزایش سرمایه شرکت ها از چهار روش سود انباشته ، آورده نقدی ، روش صرف سهام و تجدید ارزیابی دارایی ها صورت می گیرد . شرکت با توجه به شرایط خود تصمیم به انتخاب هر کدام از این روش ها جهت افزایش سرمایه می گیرند ، پس از تعیین روش و سپری کردن مراحل مربوطه این افزایش سرمایه در بورس صورت می گیرد .

برای مشاوره افزایش سرمایه در بورس

برای مشاوره افزایش سرمایه در بورس

عناوین اصلی این مقاله

هر شرکت هنگام ثبت در سازمان ثبت شرکت ها مبلغی را به عنوان سرمایه شرکت که از طرف سهامداران اصلی آن تامین شده است ثبت می کند . مقدار این سرمایه در طول فعالیت شرکت ثابت بوده و با دارایی شرکت که ممکن است در طی زمان تغییر کند متفاوت می باشد .

اما شرکت ها ممکن است به دلایلی مانند گسترش زیر ساخت ها ، تامین مالی پروژه های در دست اجرا ، توسعه شرکت ، بهبود ساختار مالی ، حفظ قدرت رقابت پذیری و دلایلی از این دست اقدام به افزایش سرمایه کنند . این افزایش سرمایه شرکت های بورسی از روش های مختلفی صورت می گیرد که هر شرکت با توجه به شرایط موجود یکی از این روش ها را انتخاب می کند .

پس از تایید طرح افزایش سرمایه در بورس توسط هیئت مدیره شرکت لازم است تا این طرح به تایید حسابرس و سازمان بورس نیز برسد ، با طی کردن تمامی مراحل مربوطه در نهایت این مقدار افزایش سرمایه شرکت در سازمان ثبت شرکت ها به عنوان سرمایه جدید شرکت مورد نظر ثبت خواهد گشت . در ادامه به ارائه مطالبی در رابطه با روش های افزایش سرمایه شرکت و مراحل انجام آن پرداخته شده است .

افزایش سرمایه در بورس چیست ؟

تمامی شرکت های فعال در بازار سرمایه در بازه های زمانی از فعالیت خود به دلایل مختلفی از جمله تامین منابع مالی طرح های توسعه ای خود ، حفظ یا افزایش قدرت رقابت پذیری شرکت ، بهبود ساختار مالی شرکت و دلایلی از این دست اقدام به افزایش سرمایه کند .

افزایش سرمایه شرکت ها از چهار روش صورت می گیرد که عبارتند از افزایش سرمایه از محل سود انباشته ، از محل آورده نقدی ، از روش تجدید ارزیابی دارایی ها ، از روش صرف سهام . هر کدام از این روش ها ویژگی های خاص خود را داشته و در شرایط مختلف از آنها استفاده می شود .

شرکت ها با توجه به شرایط و موقعیت خود یکی از روش های ذکر شده را برای افزایش سرمایه در بورس انتخاب می کنند .

مراحل افزایش سرمایه

هر شرکت در هنگام ثبت در اداره ثبت شرکت ها مبلغی را به عنوان سرمایه شرکت که توسط سهامداران آن تامین شده است تعیین می کند . این مقدار ربطی به دارایی هایی که ممکن است در طول فعالیت خود بدست بیاورد نداشته و مقدار آن ثابت است ، اما برای افزایش سرمایه شرکت مراحلی باید طی شود که عبارتند از :

ابتدا هیئت مدیره و سهامداران شرکت با توجه به شرایط شرکت در طی جلسه ای لزوم افزایش سرمایه را مطرح و تایید می کنند .

پس از تایید هیئت مدیره طرح مورد نظر در اختیار حسابرس شرکت قرار می گیرد ، حسابرس پس از بررسی آن در صورتی که ایرادی وارد نباشد همه یا بخشی از انواع جریان نقدی در بورس آن را تایید می کند . لازم به ذکر است که حسابرس مجاز به رد کردن همه یا قسمتی از طرح پیشنهادی می باشد .

بعد از تایید حسابرس هیئت مدیره مدارک و مستندات طرح پیشنهادی خود را در اختیار سازمان بورس و اداره ثبت شرکت ها قرار می دهد که سازمان بورس نیز بعد از بررسی طرح در صورت فراهم بودن تمامی شرایط همه یا قسمتی از طرح پیشنهادی را تایید و مجوز لازم را صادر می کند .

پس از دریافت مجوز های لازم اعلامیه افزایش سرمایه شرکت در روزنامه کثیرالانتشار مربوط به آن و همچنین سایت کدال جهت اطلاع رسانی به سهامداران قرارا داده می شود . همچنین تاریخی برای برگزاری مجمع فوق العاده افزایش سرمایه شرکت اعلام شده و آگهی جهت دعوت تمامی سهامداران به شرکت در این مجمع نیز منتشر می شود .

تمامی افرادی که حتی یک روز قبل از برگزاری مجمع فوق العاده سهام شرکت را خریداری کنند ، افزایش سرمایه شرکت به آنها تعلق خواهد گرفت .

پس از برگزاری مجمع فوق العاده مقدار دقیق افزایش سرمایه در بورس و ارزش هر سهم تعیین و در سایت کدال شرکت به سهامداران اعلام شده ، همچنین این مقدار در اداره ثبت شرکت ها به عنوان مقدار جدید سرمایه شرکت ثبت خواهد شد.

انواع افزایش سرمایه شرکت ها

روش های مختلفی برای افزایش سرمایه شرکت ها در بازار بورس وجود دارد که هر کدام از آنها ویژگی های خاص خود را داشته و در شرایط متفاوتی استفاده می شوند . شرکت ها با توجه به وضعیت خود اقدام به افزایش سرمایه در بورس به یکی از روش های زیر می کنند :

افزایش سرمایه از محال سود انباشته :

تمامی شرکت ها هر ساله پس از تعیین مقدار سود خود و تقسیم آن بین سهامداران ، طبق قانون تجارت موظف هستند تا مقداری از سود خود را در حسابی تحت عنوان سود انباشته در صورت مالی شرکت نگهداری و ثبت می کنند . در صورتی که مقدار سود انباشه یک شرکت در حد مطلوبی باشد آنگاه شرکت مورد نظر اقدام به افزایش سرمایه از طریق این سود می کند .

در واقع می توان گفت در این روش هیچگونه جریان نقدی جدیدی وارد شرکت نمی شود ، از این رو سهامداران هیچ پرداختی بابت این افزایش سرمایه نخواهند داشت به همین دلیل سهامی که از این طریق به آنها تعلق می گیرد با عنوان سهام جایزه شناخته می شود .

همچنین در این روش درصد مالکیت سهامداران در شرکت تغییر نمی کند چرا که به همان میزان که سرمایه شرکت افزایش می یابد سهام به سهامداران تعلق می گیرد و به این دلیل که سهامداران مبلغی بابت این سهام ها پرداخت نکرده اند هیچ سهم اضافه ای به آنها تعلق نمی گیرد .

افزایش سرمایه از محل آورده نقدی :

در این روش شرکت اقدام به انواع جریان نقدی در بورس افزایش سرمایه در بورس از محل آورده های سهامداران فعلی شرکت می کند و از آنجایی که این تامین سرمایه از منابع داخلی شرکت نبوده و از طریق سهامداران انجام شده در نتیجه شرکت قبل از عرضه اولیه سهام جدید به بازار بورس سهامی تحت عنوان حق تقدم سهام در اختیار سرمایه گذاران قرار می دهد .

حق تقدم سهام این اجازه را به سهامداران می دهد تا در صورت تمایل متناسب با میزان سهمی که در شرکت دارند بتوانند از سهام جدید با قیمت اسمی آن خریداری کنند تا از این طریق قدرت تاثیر گذاری خود در تصمیمات شرکت را همچنان حفظ کنند .

افزایش سرمایه از طریق تجدید ارزیابی دارایی های شرکت :

با توجه به اینکه ارزش دارایی های ثابت مشهود شرکت مانند زمین ، ساختمان ، ماشین آلات و تجهیزات و . در طول زمان تغییر کرده و افزایش می یابد اما این تغییر در حساب های حسابداری آنها ثبت نمی شود . در پایان هر دوره مالی شرکت ها اقدام به ارزیابی دارایی ها کرده تا قیمت آنها را در ترازنامه خود بروز رسانی کند .

پس از بروز رسانی ارزش دارایی ها و با توجه به عدم تغییر در مقدار بدهی ها ، به منظور برقراری تساوی در ترازنامه دارایی اضافه را به حساب سرمایه خود انتقال می دهند و از این طریق افزایش سرمایه برای شرکت حاصل می شود . در این نوع افزایش سرمایه نیز مانند افزایش سرمایه از محل سود انباشته هیج نقدینگی جدیدی وارد شرکت نشده و تنها یک عملیات حسابداری در تراز نامه شرکت صورت گرفته و دارایی سهامداران تغییری نمی کند .

برای مثال فرض کنید هر سهامدار تعداد 500 سهم به قیمت هر سهم 1000 تومان در دست داشته است ، پس از تجدید ارزیابی دارایی های شرکت و انتقال دارایی اضافه به حساب سرمایه شرکت تعداد سهام تعلق گرفته به هر سهامدار 1000 عدد و با قیمت 500 تومان می باشد . همانطور که مشاهده می کنید در این حالت تغییری در دارایی افراد ایجاد نخواهد شد .

افزایش سرمایه از محل صرف سهام :

در این روش شرکت سهام خود را به قیمتی بالاتر از ارزش اسمی سهام به سهامداران عرضه می کند . این روش درست مانند روش افزایش سرمایه از محل آورده نقدی بوده و در اینجا نیز شرکت حق تقدم را به سهامداران خود می دهد با این تفاوت که سهام را به قیمتی بالاتر از قیمت اسمی آن به سهامداران می فروشد و از این طریق اقدام به افزایش سرمایه مورد نظر خود می کند. اما آنچه باید هر معامله گری در نظر داشته باشد این است که حد ضرر در هر معامله ای را لحاظ کنند و دست از طمع بردارند.

در ادامه بخوانید: سود و زیان انباشته چیست

برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد افزایش سرمایه شرکت ها در کانال تلگرام سرمایه گذاری عضو شوید ، همچنین کارشناسان مرکز مشاوره سرمایه گذاری دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدمات مشاوره سرمایه گذاری تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون افزایش سرمایه شرکت ها پاسخ دهند.

سوالات متداول

1- ✔️ افزایش سرمایه شرکت ها به چه معناست ؟

✔️ یعنی شرکت های فعال در بازار بورس اقدام به افزایش سرمایه خود از روش های مختلف کنند که در متن مقاله به تعریف دقیق آن پرداخته شده است

2- ✔️ مراحل انجام افزایش سرمایه به چه صورت است ؟

✔️ شرکت ها برای افزایش سرمایه خود ملزم به طی کردن مراحلی هستند که در متن مقاله به طور کامل این مراحل بیان شده است

3- ✔️ چند روش برای افزایش سرمایه شرکت ها وجود دارد ؟

✔️ چهار روش برای افزایش سرمایه وجود دارد که در متن مقاله به ارائه کامل آنها پرداخته شده است

دوره تحلیل بنیادی (سطح پیشرفته)

برای شروع تحلیل بنیادی به عنوان یک تحلیلگر بنیادی، لازم است شما با مباحث مختلفی از جمله ترازنامه، تولید و فروش، سود و زیان و مباحث دیگر آشنایی داشته باشید، در این دوره به شکل کامل مباحث شناخت اصلی تحلیل بنیادی در سطح پیشرفته آموزش داده شده، شما بعد از این دوره قادر خواهید بود تحلیل‌های بنیادی برای تصمیم خرید و فروش سهام داشته باشید، در ادامه و تکمیل این دوره به زودی دوره ارزش‌گذاری برگزار خواهد شد.

سرفصل‌های دوره تحلیل بنیادی (سطح پیشرفته)

1. پیش‌نیاز و مقدمات بنیادی
2. تولید و فروش
3. برآورد تولید و فروش
4. تمرین مباحث تولید و فروش
5. سود و زیان
6. اقلام عملیاتی
7. هزینه‌های عمومی اداری
8. هزینه‌های مالی
9. ترازنامه
10. دارایی و انواع آن
11. ترازنامه بدهی
12. افزایش سرمایه‌ها
13. انواع جریان نقد
14. جمع‌بندی

اگر با تحلیل بنیادی آشنایی اولیه ندارید، می‌توانید برای شروع این مسیر، دو دوره تحلیل بنیادی پایه انواع جریان نقدی در بورس و تحلیل بنیادی سطح متوسط را مشاهده کنید.

بازده بورس چگونه محاسبه می شود؟

احسان والیان

• اشتراک‌گذاری

گزارش و محاسبه بازده سهام - در میان بسیاری دیگر از گزارش‌های مالی – به بررسی سود سالانه و تغییراتی که در قیمت سهام اتفاق افتاده می‌پردازد

حساب و کتاب کردن در زندگی هر کدام از ما از کم‌ترین مخارج و بازدهی‌ها گرفته تا ابعاد بزرگ‌تری مانند سرمایه گذاری از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. باید در نظر داشت که در هر حرکت مالی ما چه پیامدها و بازدهی‌هایی نصیب‌مان خواهد شد. از آن‌جایی که سرمایه گذاری در بورس به بعد مالی زندگی‌مان وارد شده است، پس بررسی و محاسبه بازده بورس نیز در کنار دیگر محاسبات مالی‌ بسیاری از ما قرار گرفته است. ما پرتفوی شخصی‌مان را مانند کیف پول‌مان هر روز مورد بررسی قرار می‌دهیم. انواع سهامی که داریم را چرتکه می‌اندازیم تا بفهمیم که آیا بازدهی داشته است یا خیر؟ میزان بازدهی‌مان چه مقدار بوده است؟ برای پاسخ به این سوالات – جدا از حساب‌های سرانگشتی‌مان – می‌توانیم اول با درک مفهوم بازده بورس آشنا شویم و بعد نحوه محاسبه کردن آن را بیاموزیم.

مفهوم بازده سهام

همه ما به دلیل اهدافی مشخص اقدام به سرمایه گذاری می‌کنیم؛ اولین و مهم‌ترین هدف از سرمایه گذاری این است که در بلند مدت و آینده بتوانیم با آن‌چه که به عنوان بازده به اصل سرمایه ما اضافه می‌شود، خواسته‌ها، نیازها و اهداف مالی‌مان را برآورده کنیم. بازده سهام برآورد یا بازدهی است که در طول زمان سرمایه گذاری که در سهام کرده‌ایم به ما ارائه می‌شود. در محاسبه بازده سهام علاوه بر سود و بازدهی که از سرمایه گذاری نصیب‌مان می‌شود، هزینه‌هایی هم که در طول سرمایه گذاری کرده‌ایم به حساب می‌آیند.

هدف محاسبه بازده بورس

می‌دانیم که گزارش‌های مالی و حسابداری بسیاری از انواع مختلف وجود دارند که همه ‌آن‌ها با هدفی تقریبا مشابه ارائه می‌شوند. این هدف مشترک میزان هزینه و از همه مهم‌تر محاسبه بازده را شامل می‌شود. ساده بگوییم که گزارش و محاسبه بازده سهام - در میان بسیاری دیگر از گزارش‌های مالی – به بررسی سود سالانه و تغییراتی که در قیمت سهام اتفاق افتاده می‌پردازد. بعد از این بررسی دقیق، آن‌چه که افزایش سرمایه و سود سهم است از کل رقم حاصل شده کم می‌شود و آن وقت است که نتیجه محاسبه بازده بورس در مورد سهم موردنظر به دست می‌آید. حال این سوال به وجود می‌آید که این محاسبه به چه شکل انجام می‌شود. ‌

تعریف بازده

به طور معمول چهار روش برای محاسبه بازده بورس مورد استفاده قرار می‌گیرد. قبل از این که به توضیح روش‌های محاسبه بازده بورس بپردازیم باید به این موضوع اشاره کنیم که بازده بورس به صورت درصد یا نرخ نشان داده می‌شود. به توضیح 4 روش محاسبه بازده می‌پردازیم؛

1. بازده قیمتی؛ می‌دانیم که با خرید سهام در واقع ما اقدام به خرید اوراق بهادار یک شرکت پذیرفته شده در بورس می‌کنیم؛ بنابراین برای محاسبه بازده هر ورقه بهادار در بورس یا بازده سرمایه طبق معادله زیر عمل می‌کنیم. گفتنی است که در این روش قیمت خرید و فروش در نظر گرفته می‌شود و رقم به دست آمده همان تفاوتی است که میان قیمت خرید و قیمت فروش وجود دارد. اگر این نسبت را در 100 ضرب کنیم، بازده قیمتی برحسب درصد به دست می‌آید.

2. بازده کل سرمایه گذاری؛ محاسبه بازده بورس در این روش که به بازده کل سرمایه گذاری مشهور است به جمع بازده سرمایه‌ای و جمع بازده نقدی می‌پردازد که معادله آن به شکل زیر است.

3. بازده نقدی؛ همان‌طور که از اسمش پیدا است از دسته بازدهی‌هایی به شمار می‌رود که به صورت نقدی در طول دوره سرمایه گذاری به دست فرد سرمایه گذار می‌رسد. اگر بخواهیم با یک مثال توضیح دهیم پس بهتر است این‌طور تصور کنیم که خانه‌ای را برای سرمایه گذاری خریده‌ایم و آن را به کسی اجاره دهیم. بعد از گذشت یک ماه، آن‌چه که از مستاجر خود می‌گیریم می‌شود بازده نقدی سرمایه گذاری ما. این نوع بازده در مورد کسانی که خودرو یا مغازه‌ای می‌خرند و آن را به شخصی برای کار کردن می‌سپارند هم مصداق دارد. این که سر ماه عایدی مشخصی – طبق قرار – از آن‎‌ها دریافت می‌شود. به انواع جریان نقدی در بورس ظاهر با یک حساب سرانگشتی می‌توان به بازده نقدی دست پیدا کرد. اما باید گفت که این روش هم معادله خود را دارد که به این شکل است؛

4. بازده سرمایه گذاری در بورس؛ تصور می‌کنیم که در مسیر سرمایه گذاری‌مان در بورس سهم یک شرکت را با قیمت 1000 تومان خریدیم. در پایان دوره یک ماه، قیمت از 1000 تومان به 1500 تومان رسیده و با اضافه شدن سود مجمع عمومی عادی – به عنوان مثال 500 تومان – مجموع هر سهم می‌شود 2000 هزار تومان. این نوع بازده را بازده سرمایه گذاری در بورس می‌گویند. معادله برای برآورد کردن این نوع بازده عبارت است از؛

صندوق های سهامی و بازده بورس

تا این‌جا با محاسبه بازده بورس و انواع روش‌های به دست آوردن آن آَشنا شدیم. بی شک در زمان بررسی این مفهوم مهم در بازارهای مالی به ویژه بازار سهام این سوال برای‌مان پیش آمده که آیا می‌توان با انتخاب ابزار سرمایه گذاری مناسب کاری کرد که نیازی به این دست محاسبات به صورت فردی نداشته باشیم؟ بسیاری از ما ذکاوت و دقت لازم برای انجام چنین محاسباتی را داریم. اما بسیاری از مواقع وقت کافی برای انجام‌شان نداریم و ترجیح می‌دهیم با سرمایه گذاری در جایی مطمئن و هوشمند انجام محاسبات، تحلیل‌ها و رصدهای روزانه بازار را برای پویایی سرمایه خود به متخصصین بسپاریم. به قولی که می‌گویند کار را به کاردان بسپاریم. خوشبختانه فضای سرمایه گذاری آنلاین و صندوق‌های سهامی به خوبی توانسته‌اند این انتظار و البته دیگر نیازهای ما را در مسیر سرمایه گذاری برآورده کنند. صندوق‌های سهامی مانند صندوق آوای سهام کیان و صندوق آهنگ سهام کیان با داشتن تیمی از متخصصین و تحلیل‌گرانی که سال‌ها سابقه فعالیت در این زمینه را دارند، صاحب این توانایی هستند که تمام حساب و کتاب‌های لازم در سرمایه گذاری را برای‌مان انجام دهند.

برآورد بهترین ها در سهام

فعالیت صندوق‌های سرمایه گذاری تنها به محاسبات و تحلیل‌ها مربوط نمی‌شود. این دست صندوق‌ها برای این‌که بتوانند بالاترین و بهترین بازدهی را برای سرمایه گذاران خود به همراه داشته باشند تلاش می‌کنند تا در کوتاه‌ترین زمان ممکن به بررسی و محاسبه بازده بورس در سهام موجود در سبد خود دست پیدا کنند و با خرید به موقع سهام شرکت‌های موفق و پربازده گامی فراتر از آن‌چه که وضع کلی بورس ارائه می‌دهد را برای سرمایه گذاران خود به ارمغان بیاورند.

نرخ تنزیل چیست و چگونه محاسبه می‌شود؟

نرخ تنزیل (Discount rate) می‌توان به زبان ساده به این صورت که مقدار نرخ تنزیل درواقع میزان افتی است که ارزش یک سرمایه در طول زمان نسبت به ارزش امروز آن تجربه می‌کند، تعریف کرد. در این مقاله از اکو ساختمان در ابتدا به تعریف نرخ تنزیل پرداخته‌ایم و در ادامه درباره متغیرهای آن و پارامترهای مؤثر بر آن صحبت شده است.

تنزیل چیست؟

تنزیل در حقیقت روشی است که برای تخمین زدن ارزش فعلی جریان وجوه نقدی که در دوره‌های زمانی مشخصی در آینده قابل دریافت و دسترسی هستند، استفاده می‌شود. پایه تئوری و منطق این روش بر این حقیقت استوار است که «هر یک ریال امروز، بیشتر از یک ریال فردا ارزش دارد.»

دلایل مختلفی که ازاین‌بین می‌توان به وجود تورم، استهلاک دارایی، قانون‌گذاری‌های جدید، هزینه نگهداری پول و دیگر موارد ازاین‌دست اشاره کرد؛ بر حق بودن این ادعا کامل واضح به نظر می‌رسد. از سوی دیگر می‌توان این‌طور توضیح داد که تنزیل راهی برای به‌روز کردن ارزش پولی است که در آینده می‌توانیم آن را به دست آوریم.

نرخ تنزیل چیست؟

حالا که با مفهوم تنزیل آشنا شدیم، در ادامه به نرخ تنزیل که موضوع اصلی این مقاله است و همینطور مشخصه‌ای است که در مطالعات امکان سنجی و طرح‌های توجیهی به آن توجه می‌شود، پرداخته می‌شود.

با توجه به این که هزینه‌های مربوط به هر پروژه در طول سال‌های مختلفی انجام می‌شود و همچنین درآمدهای مربوط به آن سرمایه گذاری هم در طول سال‌های مختلف تحقق یافته و به دست می‌آید. نتیجه می‌شود که خواسته یا ناخواسته، اختلاف زمانی میان هزینه‌ها و درآمدها به وجود می‌آید. در واقع همین اختلاف زمانی است که نهایتاً باعث می‌شود، ارزش واقعی هر واحد پول برای انجام هزینه‌ها و یا درآمد به دست آمده در هر دو سال مختلف با هم در ارزش، اختلاف داشته باشد.

درصورتی‌که یک سال خاص به عنوان سال مبنا در نظر گرفته شود، نرخ تنزیل یا به عبارت دیگر حداقل نرخ بازدهی مورد انتظار (MARR) در واقع همان نرخی است که با استفاده از آن می‌توانیم ارزش واقعی هزینه‌هایی که در سال‌های مختلف انجام شده‌اند و یا درآمدهایی که در سال‌های مختلف به دست آمده‌اند را در آن سالی که به عنوان سال مبنا تعریف کرده‌ایم، محاسبه کنیم.

با توجه به توضیحات بالا می‌توان نرخ تنزیل را به‌صورت نرخی که افراد، شرکت‌ها و یا بخش عمومی مایل‌اند تا هزینه‌ها و منافع موجود را با هزینه‌ها، در آینده معاوضه کنند تعریف کرد. این موضوع ریشه در ماهیت تنزیل دارد که به هزینه فرصت سرمایه و قابلیت آن در انجام سرمایه‌گذاری و کسب سود بازمی‌گردد.

درواقع تنزیل فرایندی مالی است که مبنای تحلیل بین زمانی در حوزه‌های مالی و اقتصادی قرار می‌گیرد. بدین صورت که با تبدیل مقادیر ریالی هزینه‌ها و عایدی‌ها در مقاطع زمانی مختلف به ارزش حال و یا بالعکس، این مقادیر را با یکدیگر مقایسه می‌کند.

نرخ تنزیل در بازار مسکن را می‌توان اینگونه تفسیر کرد. فردی را در نظر بگیرید که با رونق گرفتن بازار مسکن مقداری از سرمایه خود را از بازار بورس و سپرده‌های بانکی به بازار مسکن منتقل می‌کند. نرخ تنزیل در این سرمایه گذاری با رشد قیمت مسکن در سال‌های آینده، ثابت ماندن نرخ‌های بهره بانکی، با رکود انواع جریان نقدی در بورس مواجه شدن بازار بورس و استهلاک مسکن و کاهش ارزش پول رایج می‌توان بسیار کمتر از زمانی باشد که فرد سرمایه خود را در بانک یا در بازار بورس سرمایه گذاری کرده بود. نرخ تنزیل در این سرمایه گذاری کاهش پیدا می‌کند و به اصطلاح سرمایه گذاری اقتصادی به نظر می‌رسد.

نرخ تنزیل بر اساس منطق نرم افزاری

نرخ تنزیل (Discounting Rate) یا همان هزینه سرمایه (Cost of Capital)، برای آورده هر سرمایه گذار (Equity Capital) در هر پروژه و طرحی به طور اختصاصی و به تناسب سطح ریسک آن پروژه تعیین می‌شود. به این شکل که هر چقدر سطح ریسک مربوط به یک پروژه یا طرح بیشتر باشد، نرخ تنزیل که در انواع جریان نقدی در بورس واقع نشانگر حداقل سطح بازدهی مورد انتظار است، به همان نسبت افزایش پیدا می‌کند.

جدول نرخ تنزیل

در جدول زیر ارزش ۱۰۰۰ ریال طی سال‌های متفاوت با نرخ تنزیل جداگانه آمده است. در این جدول، نوسان نرخ تنزیل در کنار نوسان دوره زمانی که موجب تغییر ارزش حال محاسبه شده، دیده می‌شود. در جدول نرخ تنزیل اهمیت دو عنصر زمان و نرخ را در فرایند تنزیل خاطرنشان می‌کند؛ به این صورت که نتیجه تنزیل از این دو عنصر تبعیت می‌کند، لذا هرگونه لغزش در تعیین نرخ تنزیل از سوی محقق و تحلیلگر می‌تواند در نتیجه گزارش‌ها و تحلیل‌های مرتبط بر آن تأثیرگذار باشد.

فرمول نرخ تنزیل

پایه و اساس تجزیه و تحلیل‌های مالی درک مفهوم این جمله است که هر رقم پیش بینی نشده برای جریانات نقدی در سال‌های آینده برابر یک سرمایه گذاری با نرخ سود سالانه در زمان حال است. در تجزیه و تحلیل‌های مالی برای حذف عامل زمان در محاسبات، ارزش جریانات نقدی که در سال‌های آینده کسب می‌شود با استفاده از ضریب تنزیل (i+1) به ارزش روز انواع جریان نقدی در بورس تبدیل می‌شود.

معمولاً نرخ تنزیل در یک طرح سرمایه گذاری که برای محاسبه ارزش فعلی هزینه‌ها و درآمدهای پیش بینی نشده برای سال‌های آتی طرح مورد استفاده قرار می‌گیرد، معادل حداکثر نرخ سود بدون ریسک (نرخ سود سپرده بلند مدت بانکی و یا اوراق مشارکت) به اضافه چند درصد برای پوشش ریسک سرمایه گذاری است.

نرخ تنزیل که از آن می‌توان به عنوان یک استاندارد شاخص مالی نام برد، تابعی از زمان، مکان و صنعت مورد بررسی است و در شرایط مختلف با در نظر گرفتن مجموع موارد تأثیر گذار بر آن تعیین و در محاسبات از فرمول زیر محاسبه می‌شود.

نرخ تنزیل در ایران

نرخ تنزیل در طرح‌های سرمایه گذاری در ایران با استفاده از فرمولی که در بالا به آن اشاره شده برآورد می‌شود.

(Rf) در این فرمول برابر نرخ سود اوراق مشارکت ارزی و همینطور تسهیلات صندوق توسعه ملی در بخش انرژی است که برابر ۸ درصد است.

(RPm) با توجه به معادله چهار این مؤلفه نرخ بازدهی اوراق بهادار در بازار بورس تهران است که طی آمار مربوط به ۵ سال گذشته ۲۴ درصد بوده است.

برای به دست آوردن نرخ تنزیل در محاسبات دلاری رقـم ۲۴ درصـد را پـس از کسـر تـورم داخلـی (طبـق اعـلام بانـک مرکـزی میـانگین نـرخ تـورم ایـران طـی ۵ سـال گذشـته ۲۰ درصـد بـوده اسـت) و اضـافه نمـودن نـرخ تـورم امریکـا (بـه دلار ۲) (درصد طی ۵ سال گذشته ۸ از) درصد نرخ بهره بـدون ریسـک کـم می‌کنیم. بـا انجـام ایـن محاسـبه میـزان حاشـیه سـود بازار معادل منفی ۲ درصد خواهد بود.

(RPi) به دلیل عـدم وجـود اطلاعـات شـفاف در خصـوص میـزان بـازدهی سـرمایه گـذاری در بخـش بالادسـتی نفـت و گـاز در ایـران، حساسـیت سـنجی ایـن متغیـر بـا اعمـال دامنـه تغییرات مثبت و منفی ۳ درصد انجـام گرفتـه اسـت. بـا تقریبـی معـادل ۳ درصـد بالاتر و پایین‌تر از بازدهی بازار در نظر گرفته شده است.

(RP) بـا در نظـر گـرفتن ارقـام رتبـه بنـدی ریسـک اعتبـاری کشـورها و مقایسـه کشـورهایی بـا اقتصـاد مشـابه ایـران رقم (CRP) برای ایران، معادل ۷ درصد برآورد می‌گردد. (i) بــا توجــه بــه ارقــام فــوق بــا در نظــر گــرفتن (RP) معــادل ۳ درصــد، رقــم نــرخ طبــق معادلــه (۳) تنزیــل برابــر اســت.

بــدیهی اســت در صــورت لحــاظ رقــم (RPi) رقم تنزیل به ترتیب معادل ۱۳ و ۱۰ درصد خواهد بود.

تفاوت نرخ تنزیل با نرخ بهره

نرخ تنزیل در بازار سرمایه بسیار حائز اهمیت است زیرا به وسیله آن می‌توان ارزش آتی شرکت‌ها را بر اساس وجوه نقد آن در آینده تخمین زد. نرخ بهره با ریسک به دست آمدن جریان وجوه نقد آتی رابطه مستقیم دارد یعنی هرچه ریسک به دست آمدن وجوه نقد آتی بیشتر باشد نرخ تنزیل نیز بزرگ‌تر است.

سخن آخر

بــا در نظــر گــرفتن شــرایط کنــونی بــه لحــاظ نــرخ بهــره ارزی، نــرخ تــورم داخلــی، نــرخ بــازدهی بــازار و ریســک اعتبــاری ایــران، نــرخ تنزیــل جهــت محاســبه ارزش فعلــی خــالص طرح‌های سرمایه‌ای، در محــدوده ۱۰ تــا ۱۶ درصــد بــرآورد می‌شود. بــدیهی اســت در صــورت تغییــر شــرایط بــه لحــاظ اقتصــادی، سیاســی و … کــه منجــر بــه تغییــر در هــر یــک از اجــزای محاســبه نــرخ تنزیــل در فرمــول بالا گــردد، رقــم نــرخ تنزیــل تغییر خواهد نمود.