اصطلاحات بورسی

اصطلاحات بورسی از صفر تا صد (قسمت اول)

بورس کلمه‌ای فرانسوی است به معنی کیف پول. بورس را در یک تعریف بسیار ساده، می‌توانیم یک بازار در نظر بگیریم. همانطور که در بازار، انواع کالا معامله می‌شوند، در بورس نیز دارایی‌های مختلفی معامله می‌شوند.

بازار:

مکانی است که در آن خرید و فروش صورت می‌گیرد که به طور کلی در بازار دو نوع دارایی مورد معامله قرار می‌گیرد:

1. دارایی مالی
2. دارایی واقعی

دارایی‌های واقعی شامل اقلام فیزیکی می‌شود. مانند خودرو، مسکن، طلا و …

دارایی‌های مالی که به آنها دارایی کاغذی نیز گفته می‌شود، مانند سهام، اوراق بهادار

انواع بازار بورس:

بورس کالا، بورس اوراق بهادار، بورس ارز

1- بورس کالا:

در بورس کالا، خرید و فروش کالاهای معین صورت می‌گیرد و به طور منظم و دائم فعال است. معمولا مواد خام و مواد اولیه مورد معامله قرار می‌گیرد. مثل بورس نفت و بورس گندم.

2- بورس اوراق بهادار:

بورس اوراق بهادار، مکانی است برای داد و ستد که در آن انواع دارایی‌های مالی از قبیل سهام، اوراق مشارکت و … خرید و فروش می‌شود.

3- بورس ارز:

همانطور که از نام این بورس مشخص است، در آن پول‌های خارجی خرید و فروش می‌شود. البته در ایران این نوع بازار وجود ندارد.

بازار اولیه و بازار ثانویه:

به بازاری که سهام شرکت‌های بورسی برای اولین بار در آنجا عرضه می‌گردد، بازار اولیه می‌گویند.

پس از عرضه اولیه سهام در بازار اولیه، آن سهام در بازار ثانویه مورد معامله قرار می‌گیرد؛ در واقع بازاری را که سهام بعد از بار اول در آن خرید و فروش می‌شود را بازار ثانویه می‌گویند.

قیمت اسمی:

قیمت اسمی همان قیمت اولیه سهم در بازار اولیه است.

پرتفوی:

سبدی از سهم‌های شرکت‌های مختلف است که با هدف کاهش ریسک سرمایه‌گذاری تهیه می‌شود.

کد معاملاتی (کدبورسی) :

کسانی که قصد سرمایه‌گذاری در بورس دارند، باید از یک کارگزاری کد بورسی دریافت کنند.

کسانی که کد بورسی دریافت می‌کنند، می‌توانند از طریق نرم‌افزارهای آنلاین که کارگزاری در اختیار آنها می‌گذارد، خرید و فروش سهام را انجام دهند. کد بورسی شامل 3 حرف اول نام خانوادگی به همراه یک عدد ثابت می باشد.

شرکت کارگزاری: (Stock Bookerage firm)

بنگاه‌های معاملاتی هستند که خرید و فروش سهام از طریق آنها صورت می‌گیرد.

علاوه‌بر معاملات سهام، خدمات دیگری مانند صندوق سرمایه‌گذاری، سبد گردانی، مشاوره و آموزش را به سهامداران ارائه می‌دهند.

نماد شرکت‌های بورسی:

نماد، کد شرکت‌هایی است که برای سهولت شناسایی آنها و دسته‌بندی‌شان در بورس مورد استفاده قرار می‌گیرد.

حرف اول: گروه صنعتی + بخشی از نام شرکت

بسته شدن نماد:

هر گونه تغییر (تغییر در اصول اساسی شرکت مانند تغییر محل، تعدیل eps ، افزایش سرمایه، تعیین اعضای هیئت مدیره) تنها در صورتی امکان‌پذیر است که نماد معاملاتی شرکت بسته باشد. یعنی نماد شرکت در تابلوی بورس به وضعیت متوقف در آمده باشد.

سال مالی:

عبارت است از یکسال که ابتدای آن شروع فعالیت مالی و انتهای آن پایان فعالیت مالی است.

در فرهنگ لغت معین شاخص یعنی برجسته، ممتاز، نمونه، عددی است که میانگین ارزش مجموعه‌ای از اقلام مرتبط با یکدیگر را برحسب درصدی از همان میانگین در فاصله زمانی دو تاریخ بیان می‌شود.

شاخص در بازار بورس، اعدادی هستند که نمایانگر وضعیت بازار طی دوره‌های قبل و جاری می‌باشد.

برای سرمایه‌گذاری در هر بازار بورسی، ابتدا باید وضعیت آن بررسی شود.

برای بررسی بازار، شاخص‌های مختلفی وجود دارد:

1- شاخص کل:

عددی است که بازدهی کل بازار را نشان می دهد و تغییرات مثبت و منفی آن نشان دهنده تغییرات مثبت یا منفی کل بازار است. شاخص کل نشان دهنده قیمت کلیه سهام موجود در بازار بورس است.

اصولا یک سال مشخص را به عنوان سال پایه و تمامی ارقام شرکت‌ها در آن سال، به عنوان ارقام مبنا در سال پایه تعریف می‌شود. پس از آن تغییرات قیمتی سهام در سال‌های بعد را نسبت به آن سال مبنا سنجیده می شود و از این طریق رشد یا نزول شاخص مشخص می‌شود.

2- شاخص قیمت و بازده نقدی :

شاخص قیمت و بازده نقدی یا همان شاخص درآمد کل با نماد TEDPIX از فروردین 1377 در بورس تهران محاسبه و منتشر شده است.

این شاخص نشانگر بازدهی کل بورس اوراق بهادار است.

سود حاصل از سرمایه‌گذاری های انجام شده در بورس از دو طریق است:

1. سود نقدی مصوب مجمع
2. سود حاصل از افزایش قیمت سهام

3- شاخص بازده نقدی:

این شاخص تنها بازدهی ناشی از سود نقدی مصوب مجمع است.

4- شاخص مالی و شاخص صنعتی:

شرکتها براساس فعالیتشان به دو دسته تقسیم می‌شوند: شرکتهای تولیدی و شرکتهای خدماتی.

شرکت‌های تولیدی در زمره شاخص صنعت و شرکت‌های خدماتی در دسته شاخص مالی تقسیم‌بندی می‌شوند.

شاخص مالی:

روند بازدهی شرکتهای سرمایه‌گذاری و خدماتی

شاخص صنعتی:

روند بازدهی شرکتهای غیر سرمایه‌گذاری

5- شاخص سهام شناور آزاد:

زمانی که شرکتی یا شخص حقیقی یا حقوقی درصد سهام بیشتری نسبت به بقیه سهامداران داشته باشد، به عنوان سهامدار اصلی شناخته می‌شود. سهامی که سهامدار اصلی در اختیار دارد، قابل معامله در بازار نیست. سهام شناور آزاد مقدار سهمی است که انتظار می رود در آینده نزدیک قابل معامله باشد. یعنی در مالکیت دارندگانی است که آماده‌اند در صورت پیشنهاد قیمت مناسب از سوی خریداران آن را برای فروش ارائه کنند. در فرآیند معاملات بین سهامداران مختلف جابه جا می‌شود.

برای سرمایه‌گذاران خیلی مهم است میزان سهام شناور آزاد یک شرکت پذیرفته شده در بورس را بدانند. زیرا یک شاخص مهم در تعیین نقد شوندگی سهام آن شرکت است.

سود پیش بینی شده: (EPS (Earnings Per Share

در صورت سود و زیان شرکتها با عنوان سود هر سهم پس از کسر مالیات قابل مشاهده است.

در پایان هر سال شرکتها سود خالص خود را محاسبه می‌کنند و بعد سود هر سهم را به دست می‌آورند.

سود پیش بینی شده در قیمت هر سهم تاثیر مستقیم دارد.

تغییرات سود پیش بینی شده (eps) شرکتها طی سال مالی را تعدیل می‌گویند.

• مثبت : که به ازای افزایش eps منجر می‌شود.
• منفی: که به کاهش eps منجر می‌شود.

بر روی قیمت معاملاتی سهم نیز تاثیر مثبت و منفی می‌گذارد.

سود تقسیمی: (DPS ( Divided Per Share

درصدی از سود پیش بینی شده (بسته به تصمیم هیئت مدیره) بین سهامداران تقسیم می‌شود.

به علت بلاتکلیف بودن برخی طلب‌ها و بدهی‌ها، وجود برخی حسابهای مشکوک در شرکتها یا وجود برنامه‌های توسعه‌ای، همه سود حاصله (eps) را بین سهامداران تقسیم نمی‌کنند و مقداری از آن را به صورت اندوخته در شرکت باقی می‌گذارند که در سالهای بعد در مورد آن تصمیم‌گیری به عمل می‌آید.

طبق قانوس بورس اوراق بهادار شرکتها موظفند هر دوره 5% از سود خود را اندوخته کنند تا زمانی که جمع اندوخته‌ها به 10% سرمایه شرکت برسد که پس از آن نیازی به انباشته کردن سود نیست.

افزایش سرمایه:

شرکتها به منظور تامین منابع مورد نیاز برای اجرای طرح‌های توسعه‌ای و رشد سرمایه‌گذاری‌ها، اقدام به تامین سرمایه در گردش، اصلاح ساختار سرمایه و افزایش سرمایه می‌کنند.

راههای افزایش سرمایه:

• از محل سود انباشته و اندوخته طرح و توسعه در قالب سهام جایزه
• از محل آورده نقدی و مطالبات در قالب حق تقدم
• از محل صرف سهام
• دامنه نوسانات قیمت سهم: حداکثر میزان نوسان به مثبت و منفی 5% محدود شده است.

عرضه و تقاضا (صف خرید و صف فروش)

زمانی ممکن است سهام یک شرکت ارزنده‌تر شود و تقاضا برای یک سهم بالا برود، در این هنگام عرضه کنندگان به منظور افزایش قیمت آن سهم، از فروش خودداری می‌کنند و صفی از خریداران تشکیل می شود. به چنین حالتی صف خرید آن سهم می‌گویند.

یا ممکن است به دلیل انتشار اخبار منفی، تعدیل منفی یا زیانده بودن شرکت، عرضه سهام آن شرکت با افزایش مواجه شود که باعث ایجاد صف فروش می‌شود.

نسبت p/e

یکی از عواملی که همیشه در بین سرمایه‌گذاران بورس کاربرد زیادی دارد، نسبت p/e است. نسبت p/e نسبت قیمت یک سهم به پیش بینی سود سهام (eps) آن است.

سرمایه گذاران حاضرند به ازای دریافت هر ریال سود یک شرکت، چند ریال برای خرید آن بپردازند.

از این نسبت برای ارزش‌گذاری سهام استفاده می‌شود.

یکی از رایج‌ترین اشتباهات که سرمایه‌گذاران مبتدی انجام می‌دهند، خرید سهام صرفا بر مبنای نسبت p به e است. در حالیکه ممکن است ارزش سهام بیش نمایی شده باشد و هیچ تضمینی وجود ندارد که بعدا به سرعت پایین نیاید.

از طرفی p/e پایین لزوما به این معنی نیست که ارزش یک شرکت کم‌نمایی شده، بلکه به معنای آن است که بازار معتقد است شرکت در آینده‌ای نزدیک با مشکل روبرو خواهد شد.

انواع p/e :

• دنباله‌دار: ساده‌ترین شکل ممکن است که در ابتدای توضیحات مطلب p/e گفته شد.
• برآوردی: تحلیلی یا پشتیبانی هم گفته می‌شود. عوامل نرخ رشد سود شرکت، نرخ بهره بانکی، تورم در این e/p محاسبه می‌شود که کاملترین نوع ارزش‌گذاری است.

ارزش سهم: p/e * eps=price

باید ببینید که قیمت آن سهم در بازار بیشتر از قیمت محاسباتی شماست یا کمتر

اگر قیمت سهم در بازار بیشتر از این عدد باشد، یعنی آن سهم ارزنده نیست.

اگر قیمت سهم در بازار کمتر از این عدد باشد، یعنی آن سهم ارزنده است و قابلیت رشد دارد.

تفاوت بین دو p/e

p/e دنباله‌دار چیزی است که در حال حاضر برای یک سهم وجود دارد اما در مورد p/e تحلیلی ما انتظار داریم که سهم به آن برسد.

وقتی p/e یک سهم بالاست، نشان‌دهنده این است که بازار توقع دارد که سود آن شرکت در آینده رشد پیدا می‌کند.

اگر انتظار بازار درست باشد وقتی سود شرکت زیاد شود، مخرج فرمول محاسبه p/e نیز بزرگ شده و در نتیجه p/e سهم مجددا متعادل می‌شود.

همچنین اگر p/e یک سهم پایین باشد، نشان‌دهنده این است که بازار انتظار دارد در آینده سود آن شرکت کاهش پیدا کند.

اگر انتظار بازار درست باشد، وقتی سود شرکت کم شود، مخرج فرمول محاسبه p/e کوچک می‌شود و در نتیجه نسبت p/e مجددا متعادل می‌شود.

نسبت‌های p/e بالا یا پایین همیشه نشان‌دهنده ارزنده بودن یا گران بودن سهم نیستند.

توقع بازار از آینده شرکت و سودآوری آن را نشان می‌دهد.

صورت های مالی:

نتیجه فعالیت یک شرکت در یک دوره مالی معین در قالب گزارش‌هایی ارائه می‌شود که به آنها صورت مالی گفته می‌شود. شامل اطلاعات خلاصه و طبقه‌بندی شده درباره وضعیت مالی، عملکرد مالی و انعطاف‌پذیری مالی واحد تجاری است.

گزارش‌های خلاصه‌شده استاندارد هستند که براساس آنها می‌توان راجع به وضعیت مالی یک شرکت قضاوت نمود.

انواع صورت‌های مالی :

• ترازنامه

ترازنامه وضعیت مالی شرکت را در یک زمان مشخص نشان می‌دهد. شامل بدهی، دارایی، حقوق صاحبان سهم است.

صورت حسابی است که نتیجه عملیات یک سال مالی شرکت که شامل درآمدها، هزینه‌ها و سود و زیان شرکت را نشان می‌دهد.

• صورت جریان وجوه نقد

این گزارش تغییرات در میزان وجه نقد شرکت را که شامل فعالیت‌های عملیاتی، تامین مالی و سرمایه‌گذاری در یک دوره مالی است، نمایش می‌دهد

• صورت سود و زیان جامع

این گزارش کلیه تغییرات افزایشی یا کاهشی ناشی از درآمدها یا هزینه‌ها چه تحقق یافته و چه تحقق نیافته را طی دوره مالی را نشان می‌دهد.

مدیریت مالی

شاخص کل بورس تهران که به آن “تپیکس ” می گویند، شامل پرتفوی فرضی از کل سهام پذیرفته شده در بورس است.این شاخص، همانند شاخص های مالی و صنعت تنها بیانگر تغییرات قیمت سهام طی یک دوره زمانی است.

برای موفقیت در بازار سرمایه باید اطلاعاتمان از این سیستم را بالا ببریم و از اصطلاحات و مفاهیم آن به خوبی سر در بیاوریم.

به گزارش بانکی دات آی آر، در این گزارش به شرح برخی از اصطلاحات بورسی می پردازیم:

سهامی است که به طور مکرر و روزانه مورد معامله قرار می گیرد وبا این ویژگی از سهامی که نیمه فعال است و کمتر مورد معامله قرار می گیرد، متمایز می شود. سهام شرکت های بزرگ ومهم می بایست سهام فعال باشند به خصوص شرکت هایی که نسبت به تحولات اقتصادی وسیاسی حساس هستند وبنابراین در معرض تغییرات ناگهانی قیمت قرار دارند.

اعدادی که وضعیت بازار را طی دوره های قبل نشان میدهد هرگروه در بورس برای خود شاخصی دارند که سهامداران می توانند با پیگیری این شاخص ها،چشم انداز آن بازار و یا صنعت را تبیین نماید بازارهای مالی اساسا شاخص یک پرتفوی فرضی از اوراق بهادار است که شامل کل بازارمربوطه یا بخشی از آن است . شاخص کل بورس تهران که به آن “تپیکس ” می گویند، شامل پرتفوی فرضی از کل سهام پذیرفته شده در بورس است.این شاخص، همانند شاخص های مالی و صنعت تنها بیانگر تغییرات قیمت سهام طی یک دوره زمانی است.

زمانی که یک سرمایه‌گذار، محقق، دست‌اندرکار یا هر علاقمند به بازار اوراق بهادار تمایل به بررسی روند قیمت یا بازدهی سهام یک شرکت مشخص را داشته باشد به راحتی و با دست‌یابی به قیمت سهام و سود شرکت مورد نظر، قادر به انجام بررسی مزبور خواهد بود. اما انجام این بررسی برای تمامی یا گروهی از شرکت‌ها تنها با بررسی قیمت تک‌تک آنها امکان‌پذیر نیست و نیاز به استفاده از نماگری دارد که وضعیت عمومی قیمت یا بازدهی در میان شرکت‌های مورد بررسی را نشان می‌دهد. واژه شاخص به معنای وسیله تشخیص است و عدد شاخص عددی است که به وسیله آن تغییرات ایجاد شده در یک پدیده را در یک فاصله زمانی بررسی می کنیم.

شاخص‌ها نماگرهایی هستند که وظیفه عیان‌ساختن شرایط عمومی قیمت یا بازدهی در میان تمام یا گروهی از شرکت‌های پذیرفته شده در بورس را بر عهده گرفته‌اند. از این رو می‌توان شاخص را نماگری نامید که نشان‌دهنده سطح عمومی پارامتری مشخص (به طور معمول قیمت یا بازدهی) در میان گروهی از متغیرهای مورد بررسی(تمام یا گروهی از شرکت‌ها) است. بنابراین شاخص اصطلاحات بورسی کل قیمت نماگری است که سطح عمومی قیمت کل شرکت‌های پذیرفته شده در بورس را نشان می‌دهد. به همین ترتیب شاخص بازدهی (قیمت و بازده نقدی) نیز نشان‌دهنده سطح عمومی بازدهی کل شرکت‌های پذیرفته در بازار اوراق بهادار است.

نسبت سود نقدی تقسیم شده بین سهامداران در تاریخ مجمع عمومی عادی سالیانه به سود اعلام شده شرکت.که مشخص می کند چند در صد از سود اعلام شده از طرف شرکت تحقق یافته است.با اصطلاحات بورسی بررسی درصد سود تقسیم شده دوره های قبلی شرکت مزبور ، تصمیم گیری مناسبی در مورد سرمایه گذاری در آن شرکت خواهیم گرفت.

کارگزار بورس عضوی از سازمان بورس است که مجوز خرید وفروش سهام مشتری را در اختیار دارد. کارگزار بورس در صدی از ارزش ناخالص معامله را به عنوان حق کارگزاری دریافت می کند. کارگزاری با ارایه خدمات کامل ،تسهیلاتی نظیر خدمات مشاوره در امر سرمایه گذاری، برنامه ریزی برای تعیین سبد سهام اصطلاحات بورسی سرمایه گذاران، مدیریت سبد سهام مشتریان و…ارایه می کند.

بعد از اینکه شما تقاضای خرید یک سهم را به کارگزار ارایه دادید و کارگزار آن سهم راخرید، حداقل ۷ روز کاری طول می کشد تا برگه سهام شما آماده شود.این برگه سهام به منزله سند مالکیت سهام برای شما است که در آن میزان سرمایه شرکت و مقدار مشارکت شما در سرمایه شرکت(تعداد سهام) درآن قید شده است.چنانچه شما مجددا به خرید سهام ازشرکتی که قبلا سهامدار آن بودید ، اقدام کنید.میزان جدید سهام خریداری شده به میزان قبلیش اضافه می شود و داخل سند جدید قید می شود.بنابراین برگه قبلی سهام دیگر ارزشی ندارد.

این سهام به ندرت در بازار مورد خرید وفروش قرار می گیرد هرچند در شمار سهام فهرست شده است. سهام غیر فعال سهامی است که به سختی خریدار یا فروشنده ای برای آن ها یافت می شود. اختلاف بین قیمت خرید وفروش چنین سهامی ممکن است بسیار زیاد باشد.

Earning per share

سود شرکت به ازای هر سهم در یک سال مالی می باشد که بصورت پیشبینی است.زمانی که گفته می شود یک شرکت در صدد است که تعدیل دهد به این معنا است که شرکت تصمیم دارد سودش را تغییر دهد.چنانچه این پیشبینی بیشتر از پیشبینی قبلی باشد، یعنی تعدیل مثبت است و اگر کمتر از قبل شود گفته می شود تعدیل منفی اصطلاحات بورسی است.تعدیل مثبت معمولا منجر به افزایش قیمتی یک سهم می شود

نسبت قیمت به درآمد که نشانگر اقبال بازار نسبت به سهم مورد نظرشان می باشداگر یک شرکت پی به ای ۱ داشته باشد یعنی سود سرمایه گذاری شما بعد از ۱سال برابر خود سرمایه گذاریتان می شود.بسیاری از افراد با پی به ای در مورد خرید وفروش تصمیم می گیرند. در محاوره عمومی گفته می شود که پی به ای پایین نشان دهنده ریسک کمتر و در عوض سود کمتر( از لحاظ افزایش قیمت سهم) است و پی به ای بیشتر نشان دهنده ریسک بیشتر ولی سود بیشتر است.

• تحلیل گران بنیادی

تحلیل گران بنیادی (همان گونه که در پست قبلی به طور مختصر تعریف شد) متخصصینی هستند که دیدگاهی بنیادی (مبتنی بر مدیریت وقدرت شرکت وسایر نیروهای غیر اقتصادی ) را در ارزیابی سهام وتخمین قیمت بنیادی سهام به کار می گیرند.

بر خلاف تحلیل گران بنیادی، تحلیل گران فنی(تکنیکال) کسانی هستند که اعتقاد دارند قیمت اوراق بهادار کاملا توسط نیروهای عرضه وتقاضای اوراق بهادار تعیین می شود، در عین حال که عوامل موثر برعرضه وتقاضا در جای خود می تواند واقعی، قابل مشاهده ویا ذهنی باشد. علاوه بر این تحلیل گران فنی اعتقاد دارند که با وجود نوسانات هر روزه ، قیمت سهام از الگوی مشخصی پیروی می کند و برای دوره های طولانی بدون تغییر باقی میماند.

نماد معاملاتی اوراق بهادار پذیرفته شده در بورس در مواردی به شرح زیر متوقف خواهد شد:

قبل از برگزاری مجامع عمومی صاحبان سهام شرکت‌های پذیرفته شده و قبل از برگزاری جلسه هیأت مدیره‌ای که طی آن مقرر است در خصوص اختیارات تفویض شده توسط مجمع عمومی فوق‌العاده در خصوص افزایش سرمایه تصمیم گیری شود.
در صورتی که اوراق‌ بهادار، مطابق مقررات، مشمول تغییر طبقه‌بندی از تابلو با تالاری گردد که در آن فعال است.
در صورتی که ناشر اوراق بهادار، مطابق مقررات سازمان، ضوابط اطلاع‌رسانی را رعایت نکرده باشد.
در صورتی که حسابرس و بازرس قانونی نسبت به صورت‌های مالی شرکت‌های پذیرفته‌شده یا حساب‌های اوراق بهادار اظهارنظر”مردود” یا “عدم اظهارنظر” ارائه نموده باشد.
در صورتی که معاملات اوراق بهادار مظنون به استفاده از اطلاعات نهایی یا دستکاری قیمت توسط برخی از افراد باشد. به استثنای بند نخست که شرکت موظف به اعلام مراتب مطابق ضوابط مربوطه می‌باشد، سازمان بورس و اوراق بهادار در سایر موارد، اطلاعیه توقف معاملات اوراق بهادار را حداکثر تا پایان همان روز پس از توقف نماد معاملاتی، با ذکر دلیل توقف، زمان توقف و شرایط بازگشایی نماد، برای عموم منتشر می‌نماید و حسب مورد به صورت کتبی به اطلاع شرکت رسانده می‌شود.

از آنجا که دادوستد اوراق بهادار با استفاده از سامانه رایانه‌ای معاملات انجام می‌شود، لازم است همه خریداران و فروشندگان دارای کد منحصر به فرد خود باشد تا کارگزار بتواند بر اساس آن به خرید و فروش اوراق بهادار بپردازد. کد معاملاتی، شناسه‌ای است که بر اساس مشخصات و اطلاعات فردی سرمایه‌‌گذار از جمله کد ملی وی تعیین می‌شود. کد معاملاتی سرمایه‌گذار منحصر به فرد است و هر سرمایه‌گذار یک کد معاملاتی دارد. دریافت کد معاملاتی از طریق کارگزار و با ارائه مدارک شناسایی -کپی شناسنامه و شماره ملی- و فقط یکبار انجام می‌شود.

سهام شناور، درصدی از تعداد سهام یک شرکت است که در اختیار سهامداران جزء – کمتر از پنج درصد- باشد. میزان کمی سهام شناور آزاد عددی است که از نتیجه کسر تعداد سهام در دست سهامداران راهبردی از کل سهام شرکت به دست می‌آید. منظور از سهامداران راهبردی سهامدارانی هستند که درکوتاه‌مدت قصد واگذاری سهام خود را نداشته و معمولاً برای اعمال مدیریت خود این سهام را حفظ نمایند. با این فرض، در محاسبه سهام شناور آزاد تعداد سهام متعلق به دارندگان سهام راهبردی از تعداد کل اصطلاحات بورسی سهام موجود کسر می‌شود. به طور‌کلی می‌توان بیان نمود که سهام شناور آزاد شامل آن بخش از سهام متعلق به دولت و سهامداران عمده اداره‌کننده شرکت نمی‌شود که به‌ هیچ‌ وجه حاضر به فروش سهام خود نیستند. مثلاً فرض کنید هشتاد درصد سهام شرکتی در اختیار یک مؤسسه باشد که هیچ وقت هم نخواهد آن سهام را به فروش برساند، پس این شرکت فقط بیست درصد سهام شناور آزاد دارد که مورد دادوستد قرار می‌گیرد. این نسبت در تعیین درصد نقد شوندگی سهام، تأثیرگذار خواهد بود. در بسیاری از بورس‌های دنیا، شرکت‌هایی که کمتر از ۲۵ درصد سهام آنها به صورت شناور آزاد باشد، از فهرست شرکت‌های بورسی حذف می‌شوند. به دلیل آنکه اگر مالکین شرکتی تمایلی ندارند که حداقل ۲۵ درصد سهام آنها بین مردم توزیع شود و علاقه‌مند به نگهداری سهام برای خود می‌باشند، دلیلی برای حضور آنها در بازار متشکل سرمایه وجود ندارد.

حجم مبنا به عنوان اصطلاحات بورسی حجمی از معامله سهام یک شرکت در یک جلسه معاملاتی است که بتواند تاثیرگذار بر روی تغییر قیمت سهم در آن روز گردد. با اعمال این روش، پذیرش میانگین وزنی قیمت معاملات هر روز یک نماد، به عنوان آخرین قیمت آن روز و قیمت مبنا جهت اعمال دامنه نوسان قیمت روز معاملاتی بعد، مشروط به انجام معامله تا حجم معینی از سهام گردیده است. بورس اوراق بهادار تهران به منظور اطمینان از تغییر قیمت سهام شرکت‌های پذیرفته شده در نتیجه معامله حداقل تعداد معینی از سهام شرکت سیستم حجم مبنا را تعریف نمود. حجم مبنا از تاریخ ۲۹/۰۵/۸۲ به اجرا گذاشته شد. فرمول حجم مبنا در ابتدا به اینگونه بود که شش ده هزارم تعداد سهام شرکت در یک روز باید مورد دادوستد قرار می‌گرفت تا قیمت آن سهم بتواند مشمول تغییر مثبت یا منفی شود. این نسبت با یک تعدیل، از تاریخ ۱۵/۰۱/۸۳ به هشت ده هزارم تعداد سهام شرکت تغییر یافت. به عنوان مثال؛ اگر شرکتی دارای تعداد ۵۰۰۰۰۰۰۰۰ سهم باشد، حجم مبنا آن شرکت برابر ۴۰۰۰۰۰ سهم خواهد بود. این ضریب محاسبه از تاریخ ۰۲/۰۴/۸۶ با هدف کاهش حجم مبنا شرکت‌های بزرگ – شرکت‌های دارای سرمایه بیشتر از ۳۰۰۰ میلیارد ریال – از هشت ده هزارم به چهار ده هزارم کاهش یافت. همچنین از تاریخ ۲۱/۰۵/۸۶ حجم مبنای شرکت‌هایی که سرمایه آنها بین ۱۰۰۰ تا ۳۰۰۰ میلیارد ریال بود بر مبنای پنج ده هزارم تعداد سهام آنها اعمال گردید.

دامنه نوسان قیمت سهام، محدوده مجاز برای تغییر قیمت سهم در یک جلسه معاملات می‌باشد. به گونه‌ای که انجام معامله در خارج از دامنه تعیین شده در هر روز غیرممکن باشد. تأثیر دامنه نوسان قیمت سهام در مواقعی که بازار دچار آشفتگی شده، کاملاً مشهود است. در شرایط آشفتگی بازار معمولاً سرمایه‌گذاران تحتتأثیر جو روانی بازار قرار گرفته و تصمیمات غیرمنطقی و شتابزده‌ای اتخاذ می‌نمایند. که اینگونه تصمیم‌ها در میان سرمایه‌گذاران انفرادی بیش‌تر بوده و احتمال زیان این سرمایه‌گذاران در زمان آشفتگی بازار بسیار بالا می‌باشد. دامنه نوسان روزانه قیمت سهام در بورس تهران در حال حاضر ۵/۳ درصد تعیین شده ‌است و از این رو قیمت سهام یک شرکت در یک روز حداکثر می‌تواند ۵/۳ درصد نسبت به قیمت پایانی روز قبل افزایش یا کاهش ‌یابد. دامنه نوسان قیمت مانع از نوسان شدید قیمت‌ها و تلاطم بازار می‌شود.

پذیرش و معاملات اوراق بهادار در بورس تهران در قالب دو بازار اول و دوم و بازار اوراق مشارکت انجام می‌شود:

1. تابلوی اصلی بازار اول؛ سهام و حق تقدم شرکت‌های پذیرفته شده در تابلوی اصلی.
2. تابلوی فرعی بازار اول؛ سهام و حق تقدم شرکت‌های پذیرفته شده در تابلوی فرعی.
3. بازار اوراق مشارکت

تابلوی اصلی بازار اول مربوط به شرکت‌هایی است که حداقل سرمایه آنها دویست میلیارد ریال و سهام شناور آزاد آنها حداقل ۲۰ درصد است. در تابلوی فرعی بازار اول نیز شرکت‌هایی با حداقل سرمایه یکصد میلیارد ریال و سهام شناور آزاد ۱۵ درصد پذیرش می شوند. بازار دوم متعلق به شرکت‌های کوچک با حداقل سرمایه سی میلیارد ریال است.

تابلوی فرعی مکانی برای پذیرش و فعالیت شرکت‌های کوچک و درحال رشد است. شرکت‌های کوچکی که توانایی برآورده‌ کردن شرایط پذیرش تابلوی اصلی را ندارند در این تابلو پذیرفته می‌شوند و به آن‌ها فرصت داده می‌شود با تامین مالی و رشد فعالیت‌ها به تابلوی اصلی ارتقاء یابند.

آشنایی با اصطلاحات مهم بورسی

اگر در بورس تهران سرمایه گذاری کرده باشید حتماً تا به حال نام‌هایی مانند وبصادر، فملی، رانفور، کگل یا شتران رو شنیده‌اید. نماد شرکت های بورس که هر کدوم ترکیبی از نام شرکتی خاص و صنعت مورد فعالیت اون شرکت هستن، در اصطلاح، «نماد بورسی» نامیده می‌شن.

حال شاید براتون سوال باشه که بر چه مبنایی این نام گذاری صورت می گیره. این نامگذاری ها اگر چه شامل یک کلمه هست اما در واقع از دو بخش تشکیل شده. بخش اول یادآور حرف اول اون صنعت هست. مثلاً توافق میشه که برای صنعت فلزات اساسی در ابتدای نماد بورسی از حرف ف استفاده بشه. فولاد و فملی دو نمونه از نمادهای این صنعت هستن.

یا اینکه توافق میشه برای صنعت پالایشگاهی و شیمیایی و فرآورده های نفتی از حرف “ش” استفاده بشه مثل شتران و شپنا.

بخش دومِ اسم نمادها هم نشون دهنده اسم شرکت هست. مثلا کگل، صنعتی و معدنی گل گهر هست. “ک” هم حرف توافق شده برای صنعت کانی های فلزی یا معدنی هاست.

البته این وسط استثناهایی هم هست مثلاً زاگرس یه نماد پتروشیمی یا شیمیایی هست که از حرف “ش” در ابتداش استفاده نشده. ولی در خودروسازان تمامی نمادها عموماً با حرف “خ” شروع میشن مثل خودر و خساپا.

هرگاه در انتهای یک نماد معاملاتی حرف «ح» وجود داشته باشه، این نماد مربوط به حق تقدم اون نماده که در بازه‌ زمانی معینی در بورس قابل معامله بوده و پس از اون نماد مربوط به حق تقدم بسته خواهد شد و حق تقدم مانند سهام عادی شرکت معامله می‌شه، مثل ومعادنح.

نماد‌هایی که با اسم «اخزا» شروع می‌شن، نشون دهنده‌ اسناد خزانه دولتی بوده و در بازار فرابورس معامله می‌شن که نوعی اوراق بدهی با درآمد ثابت هستن.

اگر در ابتدای نام نماد بورس حرف «ض» وجود داشت نشون‌ دهنده‌ اونه که این نماد متعلق به اختیار خرید یک نماد در بازار بورس یا فرابورس هست.

نماد بورس «تسه» که در بازار فرابورس ایران معامله می‌شه همون اوراق حق تقدم تسهیلات مسکن یا امتیاز تسهیلات مسکن هست که سررسید مشخصی داره. اونایی که میخوان خونه برن این اوراق رو تهیه می کنن تا بتونن از بانک مسکن وام بگیرن.

صف خرید و صف فروش چیست؟

قبل از اینکه بدانیم صف خرید و فروش چیه باید بدونیم که قیمتها تو بورس تهران دامنه نوسان دارن. یعنی اینطور نیست که یه سهمی به یکباره و تو یک روز مثلاً ۵۰% رشد کنه یا اینکه به یکباره ۵۰% ریزش کنه.

بخاطر وجود همین دامنه نوسان اگر تقاضای زیادی واسه یه سهم شکل بگیره عموماً صف خرید واسه اون سهم تشکیل می شه. برعکسش هم صادقه یعنی اگر یه خبر بدی واسه یه سهم بیاد ممکنه افزایش عرضه ها باعث بشه واسه اون سهم صف فروش تشکیل بشه.

حالا ممکنه سوالی براتون پیش بیاد که تو بورس این صف خرید و فروش رو چجوری باید تشخیص بدیم. تشخیص اون هم بسیار سادس. اگر حجم سفارش زیادی در آستانه بالای دامنه نوسان یک سهم برای خرید وارد بشه و عرضه ای هم براش وجود نداشته باشه، اصطلاحاً میگیم صف خرید تشکیل شده.

برعکس اگر حجم سفارش زیادی در آستانه پایین واسه فروش سهم وارد بشه اصطلاحات بورسی و تقاضایی هم براش وجود نداشته باشه، اصطلاحاً میگیم صف فروش تشکیل شده.

دقت داشته باشید که صف خرید و صف فروش تو بورس بخاطر وجود دامنه نوسان تشکیل میشه و اگر دامنه نوسان وجود نداشت صف خرید یا فروشی هم نمی دیدم. در حال حاضر به طور رسمی دامنه نوسان بورس تهران مثبت و منفی ۵% هست. دامنه نوسان بنا به دلایلی ممکنه این مقدار نباشه و تغییر کنه. مثلاً در بحران ها ممکنه دامنه نوسان کمتر بشه تا قیمتها زیاد نوسان نکنن.

شرکت کارگزاری حافظ و مشاور سرمایه گذاری هدف حافظ خدمات متنوعی در بازار سرمایه و بورس ارائه می کند. شما می توانید برای سرمایه گذاری در صندوق سرمایه گذاری و فروش سهام عدالت با کارشناسان مجموعه مشورت نمایید.

تابلوی معاملات چیست؟

تابلو معاملات صفحه ای تو بورس هست که اطلاعات ارزشمندی از نماد مورد بررسی رو میشه بدست آورد. اولین و مهمترین اطلاعاتی که تو تابلو معاملات میشه پیدا کرد قیمت سهام هست. قیمت سهام و میزان نوسان اون برای یک معامله گر از هر چیزی پر اهمیت تره.

البته تو تابلو معاملات، اطلاعات دیگه ای هم دیده میشه. مهمترین چیزی که بعد از قیمت سهام میشه تو تابلو معاملات دید حجم معاملات هست.

اطلاعات فروش حقیقی و حقوقی، دامنه نوسان، حجم مبنا، سود هر سهم، سابقه معاملات و یک سری اطلاعات مورد نیاز دیگه نیز از تابلو معاملات بورس قابل استخراج هست. این اطلاعات مبنای مهمی برای تحلیل تکنیکال و تحلیل بنیادی هستن. اگر شما به دنبال خرید سیگنال، تحلیل بنیادی یا تحلیل تکنیکال هستید می تونید از سایت شرکت مشاور سرمایه گذاری هدف حافظ استفاده کنید.

اهمیت تابلو معاملات بورس به حدی بالاست که در کنار تحلیل بنیادی و تحلیل تکنیکال، آموزش هایی تحت عنوان تابلوخوانی هم تو بورس باب شده. در حقیقت تابلوخوانی از پایه ای ترین و مهمترین مهارت هایی هست که یه معامله گر باید بدست بیاره تا به موفقیت برسه. یادگیری تابلوخانی به نوعی مقدمات تحلیل بورس برای فرد محسوب میشه.

دسترسی به تابلو معاملات بورس در صفحه http://www.tsetmc.com با کلیک بر روی نماد مورد نظر یا جستجوی نماد مورد نظر میسر است.

تفاوت بورس و فرابورس

محیط معاملاتی بورس و فرابورس از بسیاری از جهات شبیه یکدیگر هست. اگرچه از لحاظ سرمایه گذاری در بورس برای ما تفاوتی نمیکنه ولی تفاوتهایی که وجود داره عمدتاً به نحوه پذیرش شرکتها و شرایط اونها باز میگرده.

وقتی شرکتی تو بورس پذیرش و معامله می شه نشون میده در درجه اول شرکت سودآور و بزرگی ست که سرمایه ثبتی اون بالای ۲۰ میلیارد تومان هست.

اما تو فرابورس این الزامات و سخت گیری ها وجود نداره و سرمایه ثبتی شرکتها می تونه کمتر از این ها هم باشه. حتی شرکتهایی که قبلاً زیانده بودن و زیان انباشته دارن هم اگر برنامه مدونی برای کاهش زیان انباشته داشته باشن می تونن تو فرابورس پذیرش بشن. شما می تونید برای پذیرش شرکت خودتون تو بورس با کارشناسان شرکت مشاور سرمایه گذاری هدف حافظ مشورت کنید.

علاوه بر تفاوت حداقل سرمایه ثبتی و موضوع زیان انباشته، یه سری دیگه از الزامات هم وجود داره از جمله حداقل سهام شناور، حداقل تعداد سهام‌داران، حداقل سابقه فعالیت شرکت در صنعت مربوطه، نسبت حقوق صاحبان سهام به کل دارایی‌ها و سود آوری که تو فرابورس آسون گفته شده.

به طور کلی فرابورس ایران با ساختار و جایگاه قانونی مشابه بورس ولی با شرایط پذیرش و معامله ساده تر ایجاد شده تا حوزه شمول بازار سرمایه کشور رو گسترش بده. مهم‌ترین وظیفه فرابورس ایران، ساماندهی و هدایت بخشی از بازار سرمایه هست که شرایط ورود به بورس اوراق بهادار رو نداشته یا تمایل به ورود سریع‌تر به بازار رو داره. فرق بورس و فرابورس به زبان ساده در واقع این هست که رویه‌های پذیرش شرکت‌ها و تنوع شرایط پذیرش به گونه ایست که شرکت‌ها با احراز حداقل شرایط و در سریع ترین زمان ممکن، امکان ورود به بازار را داشته و از کلیه مزایای شرکت‌های پذیرفته شده در بازار اوراق بهادار از جمله معافیتهای مالیاتی استفاده کنن.

مفاهیم و اصطلاحات مهم بازار بورس

اگر تصمیم دارید وارد بازار بورس شوید، باید آموزش بورس از صفر را بگذرانید و از مفاهیم و اصطلاحات مهم بورس آگاه باشید. آگاهی و داشتن اطلاعات از اصطلاحات بورس در درک و موفقیت بورس به شما کمک بسزایی می‌کند.

گرچه بورس مفاهیم زیادی ندارد، ولیکن تمام اصطلاحات در بازار بورس حائز اهمیت هستند و باید از آن‌ها مطلع بود. از همین جهت تصمیم داریم در این مقاله به مفاهیم و اصطلاحات مهم بازار بورس بپردازیم تا با آن‌ها آشنا شوید.

کد بورسی

اولین قدم برای ورود به بازار بورس دریافت کد بورسی یا کد معاملاتی است، توجه داشته باشید که کد بورسی را از کارگزاری‌ها باید دریافت کنید. سپس کارگزاری نرم‌افزاری به شما معرفی می‌کند که می‌توانید به صورت آنلاین در بورس سرمایه ‌گذاری کنید، ضمنا کد بورسی کاملا محرمانه بوده و از افشا شدن آن جلوگیری کنید.

کد بورسی معمولا ادغام ابتدای نام خانوادگی و یک عدد است، برای مثال شخصی که نام خانوادگی‌اش نادری باشد کد بورسی او به شکل ناد09373 است. همچنین برای دریافت آدرس کارگذاری‌ها می‌توانید به سایت www.seo.ir مراجعه کرده و کارگذاری نزدیک به محل سکونت خود را انتخاب کنید.

بازار اولیه

بازار اولیه بازاری است که در آن شرکت‌ها برای بار اول اوراق بهادار خود را به فروش رسانده‌اند. در بازار اولیه شرکت‌ها سرمایه مورد نیاز را از مردم می‌گیرند و در ازای آن سهام می‌فروشند، فعالیت در این بازار نیازمند به ثبت‌نام افراد در بانک یا موسسات مالی است که نماینده شرکت محسوب می‌شود. معمولا افرادی که اصطلاحات بورسی مبتدی هستند، تازه وارد بازار بورس می‌شوند و یا محتاطانه عمل می‌کنند از بازار اولیه بهره می‌برند.

بازار ثانویه

بازار ثانویه همان بازار بورس است، به‌طوری که سهام شرکت‌ها در ابتدای معامله سهام، از بازار اولیه شروع شده و در مرحله بعدی به بازار ثانویه که به نام بورس شناخته شده وارد می‌شود. توصیه می‌گردد برای وارد شدن به بورس ابتدا اطلاعات کاملی از این حیطه به دست آورید و سپس وارد بورس شوید.

پرتفو

پرتفو یکی از مفاهیم و اصطلاحات مهم بازار بورس محسوب می‌شود که سبدی از خرید سهم‌های گوناگون است. کارشناسان اقتصادی ابدا خرید یک سهم و به اصطلاح تک سهم بودن را پیشنهاد نمی‌کنند؛ چرا که خرید چند سهم متنوع باعث شده تا ریسک و احتمال ضرر بسیار کاهش پیدا کند.

برای مثال سهم‌هایی بخرید که اگر یکی از آن‌ها با افت روبه‌رو شد دیگری با صعود مواجه شود که ضرری گریبان گیر شما نشود. رعایت اصولی این اصطلاحات بورسی امر به موضوع سبد گردانی مرتبط است.

شرکت کارگزاری

کارگزاری، پل ارتباطی سازمان بورس و سهامداران به شمار می‌رود. همان‌گونه که برای امور مالی به بانک مراجعه می‌کنید، برای امور بورس نیز شرکت‌های کارگزاری فعالیت دارند؛ همچنین در کارگزاری‌ها به سهامداران آموزش و مشاوره نیز داده می‌شود. ضمنا سبد گردانی و صندوق سرمایه ‌گذاری از دیگر خدمات شرکت کارگزاری به حساب می‌آیند.

سال مالی

یک شرکت برای محاسبه سود و زیان خود در آخر سال گزارشی تحویل می‌دهد که از اول سال تا آخر سال را در پی می‌گیرد، این امر بر موافقت اکثریت سهامداران تاثیر دارد، چرا که آن‌ها از وضعیت مطلع می‌سازد و آن‌ها می‌توانند اقدامات لازم را انجام دهند.

شاخص‌ها

معمولا برای سرمایه‌گذاری روی هر سهامی، ابتدا وضعیت شاخص‌ها را بررسی می‌کنند. شاخص بورس چیست؟ عددی است که وضعیت بازار در دوره‌های گذشته و فعلی را نشان می‌دهند؛ همچنین شاخص کل نزول و صعود بازار را به‌صورت کلی نشان می‌دهد. برای مثال اگر بخواهند بازدهی بازار در مهر ماه را تحلیل کنند، درصد رشد شاخص از ابتدا تا انتهای ماه مهر را بررسی خواهند کرد.

روند بازدهی شرکت‌های سرمایه‌ گذاری را شاخص مالی و اگر شاخص کل را از شاخص مالی کم کنیم به آن شاخص صنعتی گفته می‌شود. بازدهی شرکت‌ها به جهت بازده سود خالص و قیمت را شاخص بازده نقدی و قیمت می‌گویند.

اوراق بدهی

اوراق بدهی جزو اوراق‌ بهاداری است که شرکت را متعهد می‌کند تا سود سالانه را در زمان‌های تعیین شده به دارنده آن اوراق پرداخت کرده و در زمان سررسید، اصل مبلغ را عودت دهد.

فردی که اوراق شرکتی را داشته باشد، هیچ سهامی از شرکت را دارا نیست بلکه مثل این می‌ماند که به شرکت وام داده باشد و از این طریق سود مشخص‌شده‌ای دریافت کند.

در این صورت با بالا رفتن یا افت سهام، شرکت هیچ سود و ضرری نمی‌بیند. شرکت‌هایی اصطلاحات بورسی که اوراق بدهی می‌دهند، معمولا شرکت‌های بزرگ و دولتی هستند. ضمنا برای برنامه‌ریزی روی سود دریافتی یا اصل پول باید به تاریخ سررسیدها دقت داشته باشید؛ زیرا زودتر از موعد معین‌شده سود یا پول از طرف این شرکت‌ها پرداخت نمی‌شود.

ارزش خالص دارایی

تمام دارایی‌ها از جمله مطالبات سود سهام، اوراق با درآمد ثابت، سهام، ملک و مواردی از این قبیل هستند که به ارزش روز محاسبه می‌شود و معمولا برای ارزش دارایی ‌های خالص صندوق‌های شاخصی، شرکت‌های سرمایه‌ گذاری و سبدهای اختصاصی به کار می‌رود.

سهام شناور آزاد

سهام شناور در مفاهیم و اصطلاحات مهم بازار بورس به سهمی از یک شرکت گفته می‌شود که دارندگان سهم قصد نگه‌داشتن سهام را نداشته و برای فروش آن را عرضه می‌کنند. بعد از شناخت سهام‌داران راهبردی و ترکیب سهام‌داران دیگر سهام شناور محاسبه خواهد شد.برای اطلاعات بیشتر می توانید مقاله سهام شناور آزاد چیست را مطالعه کنید.

فروش تعهدی سهام

در مفاهیم و اصطلاحات مهم بازار بورس به این روش استقراضی نیز گفته می‌شود. این روش به گونه‌ای است که شما سهامی را از سهامداران قرض می‌گیرید و درازای آن وجه تضمین می‌گذارید، سپس با اطمینان از این که آن سهام قرار است ارزان شود، سریعا به فروش می‌رسانید.

بعد از ارزان شدن آن سهام، به تعداد سهمی که قرض گرفته بودید، سهم خریداری کرده و به مالک بازمی‌گردانید و سود شما از ما به تفاوت خریدوفروش به دست می‌آید.پیشنهاد می کنیم حتما مقاله فروش تعهدی سهام چیست را بخوانید.

نماد سهام

یکی از پرکاربردترین مفاهیم و اصطلاحات مهم بازار بورس نماد سهام است.

نماد سهام اسم خود شرکت‌ها نیست، بلکه حروفی از آن می‌توان باشد؛ همچنین حرف اول هر سهامی مربوط به آن صنعت است و ربطی به اسم شرکت ندارد برای مثال در صنعت خودروسازی که با حرف خ شروع می‌شود.

برای شرکت پارس‌خودرو از نماد (خپارس)، یا همچنین در صنعت سیمان که با حرف س شروع می‌شود برای شرکت سیمان شرق از نماد (سشرق) استفاده می‌شود.

قیمت پایانی

قیمت پایانی از دیگر اصطلاحات و مفاهیم بورس به شمار می‌رود. با در نظر گرفتن حجم مبنا و قیمت سهام شرکت میانگینی به دست می‌آید که به آن قیمت پایانی گویند. قابل‌ذکر است قیمت پایانی هر روز مبنای نوسان قیمت روز بعدی قرار می‌گیرد که نوسان مجاز قیمت 5 درصد افزایش یا کاهش است.

13 نمونه بسیار کاربردی از اصطلاحات بورس [2021]

در این روزها افرادی زیادی به بازار بورس ایران و فارکس وارد شده‌اند. اما این را بخاطر داشته باشید که اولین گام برای موفقیت در این زمینه، یادگیری مفاهیم و اصطلاحات بورس است. در ادامه سعی شده است تا مهم‌ترین و پرکاربردترین اصطلاحات بورس را برای شما شرح دهید. اگر علاقه‌مند به یادگیری این مفاهیم هستید، ادامه مطالب را دنبال کنید.

پرکاربردترین مفاهیم و اصطلاحات بورس تهران

در ادامه سعی شده است تا اصطلاحات بورس به زبان ساده را بازگو کنیم تا با شنیدن آن‌ها دچار سردرگمی نشوید و تصمیم اشتباه نگیرید.

قیمت اسمی : یکی از مفاهیمی که معمولا زیاد می‌شنوید قیمت اسمی سهام است. اما منظور از این عبارت چیست؟ اگر بخواهیم بصورت ساده توضیح دهیم، همواره قیمت اسمی هر سهمی را برابر 100 تومان در نظر می‌گیرند. بطور مثال زمانی که شرکتی قصد افزایش سرمایه از آورده نقدی را داشته باشد، تعدادی سهم بعد مجمع به شما تعلق می‌گیرد که بطور مثال قیمت هر سهم در تابلو معاملات 500 تومان است و شما با پرداخت تنها 100 تومان به ازای هر سهم، می‌توانید مالک این سهام شوید و برای بلند مدت سود خوبی را کسب کنید.

پرتفوی ( Portfolio) : قطعا زمانی که قصد خرید و فروش سهام را داشته باشید، کلمه پرتفوی را زیاد خواهید شنید. این کلمه به معنی مجموع دارایی سهام شماست. این بدان معناست که اگر شما سهام شرکتی را خریدید، در پرتفوی شما تعداد، قیمت و ارزش سهام شما قابل مشاهده است. در برخی از اپلیکیشن کارگزاری‌ها، پرتفوی لحظه‌ای نیز قابل مشاهده است. پرتفوی لحظه‌ای، همان طور که از اسمش مشخص است، نوسانات لحظه‌ای قیمت سهم را در ارزش‌گذاری سهمتان مشخص می‌کند.

همواره سعی کنید تا پرتفوی متنوعی را بچینید. پرتفوی متنوع بدان معنا است که هم سهام صادرات محور و هم سهام ریالی را در پرتفوی خود داشته باشید تا درصورت بالا و پایین شدن قیمت ارز، دچار زیان‌های سنگین نشوید.

کد بورسی : اولین مرحله برای وارد شدن به بازار بورس و انجام معاملات، دریافت کد بورسی است. در گذشته، برای دریافت کد بورسی، حتما باید بصورت حضوری به کارگزاری‌ها مراجعه می‌کردید اما به دلیل شیوع کرونا و سهولت در انجام کارها، اکنون می‌توانید با آپلود مدارک شناسایی خود در کارگزاری‌ها، کد بورسی خود را دریافت نمایید. معمولا تا 2 روز کاری پس از ثبت اطلاعات، کد بورسی شما صادر خواهد شد. کد بورسی شامل 3 حروف اول نام خانوادگی شما به همراه یک کد ثابت است. بطور مثال اگر نام خانوادگی شما ابراهیمی باشد، کد بورسی شما بصورت ابر3241 خواهد بود.

شرکت‌های کارگزاری : یکی دیگر از اصطلاحات بورس، شرکت کارگزاری است. در واقع کارگزاران، واسطه‌ای میان شما و سازمان بورس برای خرید و فروش سهام است. زمانی که برای دریافت کد بورسی به یک شرکت کارگزاری مراجعه نمایید، به واسطه این شرکت و توسط اپلیکیشنی که مخصوص این کارگزاری است، شما قادر به خرید و فروش سهام خواهید بود. همچنین لازم به ذکر است که حدود 110 کارگزاری در حال خدمت‌گذاری به سهامداران هستند و با مراجعه به سایت www.seo.ir ، قادر به مشاهده اطلاعات کارگزاری‌ها و آدرس و شعب آن‌ها خواهید بود.

نماد شرکت‌ها در بورس تهران : نماد یا اسامی شرکت‌ها در بورس تهران، بر اساس یک نظم و الگویی شکل گرفته است. این اصطلاحات تابلو بورس را در ادامه توضیح خواهیم داد که کمک شایانی به نحوه نامگذاری شرکت‌ها می‌کند و با شما با شنیدن نام هر یک از آن‌ها، به راحتی گروه آن‌ها را تشخیص خواهید داد. شرکت‌ها معمولا حرف اول گروهشان را به اول اسم شرکت اضافه می‌کنند.

• شرکت‌های سیمانی با حرف «س» شروع می‌شوند. بطور مثال سفارس نماد سیمان فارس است.
• شرکت‌های سرمایه گذاری، چند رشته‌ای و بانکی با حرف «و» شروع می‌شوند. بطور مثال وبصادر نماد بانک صادرات ایران است.
• همچنین می‌توان گفت گروه فلزات با حرف «ف» شروع می‌شوند. برای مثال می‌توان فملی را نام برد که نماد شرکت مس ایران است.
• نمادهای پالایشی نیز با حرف «ش» شروع می‌شوند. پالایشگاه بندر عباس با نماد شبندر در اصطلاحات تابلو بورس قابل شناسایی است.
• نمادهای دارویی نیز با حرف «د» شروع می‌شوند. شرکت داروسازی عبیدی با اصطلاحات بورسی نماد « دعبید» از جمله آن‌هاست.
• شرکت‌ها و کارخانجات قندی نیز با حرف «ق» مشخص می‌شوند مانند قزوین که شرکت قند و شکر قزوین است.
• گروه دیگری که معمولا دنبال کننده‌های زیادی دارد گروه خودرویی است که با حرف « خ » مشخص می‌شوند، مانند: خودرو و خساپا که برای دو گروه بزرگ خودروسازی ایران است.

همچنین در آخر این مبحث، ذکر این نکته حائز اهمیت است که برخی از نمادها از این قاعده پیروی نمی‌کنند. بطور اصطلاحات بورسی مثال نماد کیمیا جزو گروه‌های فلزی است اما با حرف « ف » شروع نمی‌شود.

سود پیش بینی شده یا ای پی اس ( EPS ): مهم‌ترین فاکتور برای ارزیابی هر شرکتی، توجه به سودآوری آن در زمان حال و آینده است. مفهوم EPS در تابلوی معاملات مشخص می‌کند که این شرکت در 12 ماهه آینده به چه سودی دست پیدا خواهد کرد. این فاکتور به سهامداران کمک شایانی می‌کند تا در انجام معاملات، منطقی‌تر تصمیم‌گیری کنند. سود پیش بینی شده توسط هیئت مدیره شرکت در سایت کدال آپلود می‌شود و می‌توانید در این سایت، جزئیات بیشتر را مشاهده کنید.

مجمع سالیانه : شرکت‌ها تا 4 ماه پس از پایان سال مالی، فرصت دارند تا مجمع عمومی سالیانه را تشکیل دهند تا راجع به روند سودآوری و طرح‌های توسعه شرکت صحبت کنند. همچنین در این مجمع، هیئت مدیره در رابطه با سود تقسیمی ( DPS ) نیز صحبت می‌کند.

سود تقسیمی به سهامداران ( DPS ) : شرکت‌ها در پایان سال مالی و در مجمع عمومی سالیانه، مبلغی را برای سهامداران پرداخت خواهند کرد. این مبلغ معمولا از میزان سود شرکت نسبت به هر سهم ( EPS ) کمتر است. طبق ماده 90 اصلاحیه قانون تجارت، شرکت‌ها موظف‌اند تا حداقل 10 درصد از سود هر سهم را میان سهامداران تقسیم کنند. البته بر اساس تجربه، برخی نمادها سود حداکثری را میان سهامداران پرداخت می‌کنند که با مراجعه به سایت کدال، قادر به شاهده آن‌ها خواهید بود. نکته دیگری که در این مبحث وجود دارد، این است که شما می‌توانید کل سال سهامدار این شرکت‌ها نباشید و تنها چند روز قبل از مجمع، سهامدار شوید و از سود تقسیم شده میان سهامداران بهره‌مند شوید. همچنین طبق قانون تجارت، شرکت‌ها موظف‌اند تا حداکثر 8 ماه پس از تقسیم سود، سود تقسیمی را میان سهامداران تقسیم کنند.

در آنچه تاکنون مطالعه کردید، سعی شد تا برخی اصطلاحات بورس که بیشتر تکرار می‌شوند را برایتان بازگو کنیم.

اصطلاحات بورس فارکس

در ادامه برخی اصطلاحات بورس فارکس نیز آورده شده‌ است که اگر قصد ورود به این بازار را نیز داشته باشید، می‌تواند کمک زیادی به شما کند.

بروکر: یکی از اصطلاحات رایج در فارکس، بروکر است که زیاد آن را می‌شنوید. بروکر در واقع همان کارگزاری است که در این مطلب خیلی حای توضیح ندارد.

پیپ: پیپ اصطلاحی است که معمولا از افراد حرفه‌ای و کسانی که نوسان‌های منظم و کوچک از سهام‌ها می‌گیرند، می‌شنوید. پیپ در واقع کوچکترین واحد تغییر قیمت سهام است.

پوزیشن : این اصطلاح جزو رایج‌ترین اصطلاحات فارکس است. در واقع استراتژی شما در ورود و خروج از سهم را پوزیشن می‌نامند.

Buy limlit : زمانی که شما تصور می‌کنید سهام بعد از برخورد به یک ناحیه حمایتی بر می‌گردد و مثبت می‌شود، آن نقطه یا ناحیه را بای لیمیت می‌گویند.

Sell limit: نقطه‌ یا ناحیه‌ای که معامله‌گر قصد فروش سهام خود را دارد را سل لیمیت می‌گویند.

کسانی که قصد ورود به بازار سرمایه یا بورس را دارند، نیاز به یادگیری مفاهیم اولیه و اصطلاحات بورس دارند. از این رو در مطالب بالا سعی شده است تا مفاهیم و اصطلاحات بورسی رایج را بصورت اختصاری توضیح دهیم. در صورت مطالعه مطالب بالا، اطلاعات کلی از نحوه خرید و فروش سهام را به دست خواهید آورد. در آخر نیز اصطلاحات و مفاهیم فارکس نیز شرح داده شد.

برخی از سوالات متداول

پرکاربردترین اصطلاحات بورس ایران کدامند ؟

اصطلاعاتی همچون : قیمت اسمی ، کد بورسی ، سود پیش بینی شده یا ای پی اس ( EPS ) ، مجمع سالیانه و . از اصطلاحات پرکاربرد در بازار بورس می باشد که به طور مفصل درباره هر کدام توضیحاتی داده ایم

پرکاربردترین اصطلاحات بورس فارکس کدامند ؟

اصطلاعاتی همچون : بروکر ، پیپ ، پوزیشن ، Buy limlit ، Sell limit از اصلاحات بازار فارکس می باشد که برای ورود به این بازار باید آن ها را بدانید از این جهت می توانید با مطالعه این مقاله موارد گفته شده را بررسی نمایید.

منظور از اصطلاح نماد شرکت‌ها در بورس تهران چیست ؟

نماد یا اسامی شرکت‌ها در بورس تهران، بر اساس یک نظم و الگویی شکل گرفته است. که به طور کامل درباره این نام گذاری برای شما گفته ایم و با مراجعه به متن می توانید آنها را یاد بگیرید.