سه شاخص مهم حجم معاملات

معایب 10 گانه دو شاخص بورس و پیشنهاد بکارگیری شاخص جدید

یک تحلیلگر بازار سرمایه با بررسی شاخص های بورس، معایب 10 گانه دو شاخص مهم را اعلام کرد و پیشنهاد بکارگیری شاخصی جدید داد.

به گزارش پایگاه خبری بورس پرس، علیرضا شاهکویی با بررسی شاخص بورس و لزوم اصلاحات و ایجاد شاخص کل جدید اعلام کرد: طی چند روز اخیر کمپین های مختلفی در خصوص جایگزینی شاخص هم وزن با شاخص کل در کانال ها و گروه های مختلف دست به دست می شود. هرچند مورد تازه ای نیست و بارها شاهد اعتراض فعالین بازار سرمایه در خصوص ایجاد تضادی که بین بازدهی سهام بازار با شاخص کل ایجاد می شود بوده ایم.

شاخص کل نماگری است که بازدهی ناشی از تغییرات قیمت و بازدهی شرکت‌های مشمول سه شاخص مهم حجم معاملات شاخص را نشان می‌دهد. اکثر بورس‌های معتبر به محاسبه این شاخص می‌پردازند و از شیوه‌های مشابهی برای محاسبه و تعدیل آن پیروی می‌کنند.

6 عیب شاخص کل و مهمترین مورد اعتراض فعالین

شاخص کل از تقسیم مجموع ارزش جاری بازار سهام در هر سه شاخص مهم حجم معاملات لحظه بر مجموع ارزش جاری بازار سهام در تاریخ مبداء ضرب در 100 بدست می آید.

اگر به فرمول شاخص دقت کنیم به معایب ذیل می رسیم:

1- تغییرات بازده شرکت های بزرگ‌تر اثر بسیار بیشتری نسبت به تغییرات بازده شرکت های کوچک‌تر بر شاخص دارند.از آنجا که بحث ارزش جاری شرکت ها مطرح است و ارزش جاری از ضرب تعداد سهام یک شرکت در قیمت پایانی بدست می آید لذا اثری که شرکت های بزرگ با سرمایه بالا بر روی فرمول شاخص اعمال می کنند بسیار بالاتر از مجموع چندین شرکت متوسط و کوچک است .

2- نادیده گرفتن حجم و ارزش معاملات روزانه بالاتر از حجم مبنا یک سهم بر روی بازدهی کل بازار.قیمت پایانی سهام بورسی طی فرمولی ارتباط مستقیم با قیمت معاملات یک سهم و حجم روزانه آن دارد. با پر شدن حجم مبنا در سقف قیمت روزانه ، سهم بورسی می تواند حداکثر اثر گذاری ارزش جاری بازار را بر روی شاخص کل اعمال کند ولی حجم و ارزش بالاتر آن نمی تواند نشاندهنده میزان ورود و خروج نقدینگی و همچنین بازدهی در بازار را به نمایش بگذارد.

3- در آینده ای نزدیک و در صورت برداشتن حجم مبنا و دامنه نوسان می توان انتظار دستکاری شدید و نوسانات عجیبی را از شاخص کل داشته باشیم بطوریکه تنها سه شاخص مهم حجم معاملات با معاملات اندک شاخص کل می تواند رشد یا افت قابل توجهی داشته باشد.

4- قابل دستکاری بودن شاخص در قالب بلوک های مدیریت شده بر روی سهام بزرگ شاخص ساز طی دوره های گذشته بوضوح قابل ملاحظه است .

5- عددی که در بین افراد به عنوان شاخص کل اعلام می شود تنها نمایانگر وضعیت سهام بورس است لذا بازدهی فرابورس و سایر بازارهای موجود در آن اعمال نمی شود و بصورت تفکیکی در قالب شاخص های دیگر مطرح می شود.لذا نیاز به شاخص کلی احساس می شود که نمایانگر وضعیت کل سهام موجود در بازار سرمایه باشد.

6- شاخص کل، میزان سود نقدی پرداختی به سهامداران را نشان نمی‌دهد. پس از تعدیل قیمتی سهم از محل پرداخت DPS ،سودی که از این محل به سهامداران پرداخت می شود جزو بازدهی آن است ولی عملا این مورد در شاخص کل دیده نشده است .

شاخص کل در مواردی همچون افزایش سرمایه از طریق آورده یا مطالبات سهامداران، افزایش و کاهش شرکت‌ها و ادغام شرکت‌ها تعدیل می‌شود تا تغییرات حاصل از این سه شاخص مهم حجم معاملات رخدادها در مقدار شاخص تاثیر نداشته باشد. همچنین افزایش سرمایه از محل اندوخته و پرداخت نقدی موجب تعدیل این شاخص نمی‌شود.

مهمترین موردی که موجب اعتراض فعالین بازار شده، رفتار متناقض شاخص کل با کلیت سهام بازار سرمایه است . بارها اتفاق افتاده که 80 درصد بازار سرمایه منفی و با فشار فروش بالایی روبرو بوده اند ولی نماگر شاخص کل مثبت و بازدهی بالا را به نمایش گذاشته است.تضاد تلخ و غم انگیزی که بارها نمکی بر روی زخم بسیاری از سرمایه گذاران شده سه شاخص مهم حجم معاملات است .

معایب شاخص کل هم وزن

شاخص‌های هم وزن از نوع شاخص‌هایی هستند که فرض می‌کند تمام شرکت‌های مشمول در آن دارای یک وزن هستند. به‌عبارت‌دیگر می‌توان به این صورت تعبیر کرد که فرد سرمایه‌گذار در هریک از شرکت‌ها به یک اندازه سرمایه‌گذاری کرده است. از ویژگی شاخص هم‌وزن این است که از هر صنعت به‌ تناسب تعداد شرکت‌های آن صنعت تأثیر می‌پذیرد.

شاخص هم وزن در سال 93 با مبنای 10000 به بازار سرمایه معرفی شد. هر چند انتشار این شاخص در کنار شاخص‌های ارزشی قیمت و بازده کل در روند تصمیم‌گیری‌های سرمایه‌گذاری تأثیرگذار خواهد بود ولی در ادامه با شناسایی معایب آن متوجه خواهیم شد که ملاک کاملی برای استفاده از آن به عنوان شاخص کل برای بازار سرمایه نخواهد بود و تنها می تواند یک مکمل بهتر نسبت به شاخص های موجود باشد .

1-در شاخص قیمت وزنی شرکت‌هایی که قیمت بالاتری دارند، تأثیر بیشتری نسبت به سهامی که قیمت کمتری دارند می‌گذارند.مثلا شاید شرکت کوچکی با سرمایه 100 میلیون با قیمت 2500 تومان باشد و شرکت بزرگ با سرمایه 50 میلیارد با قیمت 120 تومان در این بین اثر گذاری شرکت کوچک حتی با کمترین مقدار معاملات می تواند چندین برابر شرکت بزرگ برای بازار باشد .

2-با افزایش سرمایه شرکت ها تعدیل نمی شوند .موضوع مهمی که به عنوان نقص اساسی این شاخص می توان عنوان کرد عدم اثر پذیری از افزایش سرمایه بخصوص از محل آورده نقدی است که با اعمال آن تعداد سهام شرکت افزایش و قیمت سهم تعدیل خواهد شد لذا با بزرگ شدن شرکت های کوچک اثر گذاری آن بر روی شاخص کمتر خواهد شد .

3-نادیده گرفتن حجم و ارزش معاملات یک سهم.در شاخص هم وزن اگر شرکتی 10 میلیارد تومان معامله روزانه شود با شرکت دیگری که 1 میلیون معامله شود به یک میزان بر این شاخص اثر خواهند گذاشت که این مورد هم نمی تواند بازدهی درستی از وضعیت بازار سرمایه بدهد .

4- تعداد سهام و ارزش بازار در این شاخص بی اثر است.در این شاخص تفاوتی با شرکت بزرگ و کوچک وجود ندارد که این موضوع بصورت کامل نمی تواند معیار درستی باشد زیرا بازدهی هر کدام متفاوت است و ریشه در گذشته و تعدیل قیمت های مکرری است که در گذر زمان در سهام بزرگ دیده شده و مقایسه آنها با شرکت های تازه وارد یا کوچک کار درستی نخواهد بود .

نتیجه گیری:

در بازار سرمایه ، شاخص های زیادی وجود دارند. شاخص هایی همچون شاخص کل ، شاخص قیمت (وزنی-ارزشی)، شاخص کل (هم وزن)،شاخص قیمت (هم وزن)، شاخص آزاد شناور و . که هر کدام دارای معایب و مزایای خاص هستند ولی به تنهایی نمی توانند نمایانگر بازدهی بازار سرمایه به عنوان یک شاخص مورد قبول باشند.

لذا نیاز به شاخص کل جدیدی احساس می شود که نشاندهنده وضعیت و بازدهی کل سهام بازارسرمایه باشد که علاوه بر داشتن تعادل نسبی، معایب اشاره شده در شاخص های قبلی را نداشته باشد.

در شاخص کل جدید باید اثر ارزش معاملات روزانه بازار، تعادل در درصد تغییرات قیمتی ،ورود و خروج نقدینگی از سود تقسیمی شرکت ها ،افزایش سرمایه و همچنین شرکت های عرضه اولیه تازه وارد دیده شود . شاخصی که با برداشته شدن محدودیت های فعلی از جمله حجم مبنا و دامنه نوسان بتواند واقعیت موجود بازار را به نمایش بگذارد و دیگر مورد دستکاری های مکرر هدفمند واقع نشود .

شاخص های اقتصادی فارکس و چگونگی تاثیر آن بر بازار

تجزیه و تحلیل‌های بنیادین به عوامل تاثیر گذار بر بازار می‌پردازد و معامله‌گر تمایل دارد تا به کمک آن تغییرات اقتصادي و تأثیر آن بر نرخ ارزهاي خارجی را پیش بینی کند.

اغلب جو خصومت آمیزي بین معامله‌گران بنیادین و فنی وجود دارد و هر کدام به دیدگاه دیگری بی‌حرمتی می‌کند. واضح است که این کار اشتباه است چرا که هر دو دیدگاه قابلیت‌های زیادي دارند و تلفیقی از این دو دیدگاه نتایج عالی دربر دارد.

مزیت اصلی تجزیه و تحلیل هاي تکنیکال قابلیت ورود به بازار و خروج از آن در زمان کاملاً مشخص و دقیق و مناسب است در حالی که در دیدگاه بنیادین بیشتر به نقطه نظرات هدایتی طولانی مدت اشاره می‌شود در تجزیه و تحلیل بنیادین جنبه‌های زیادي در نظر گرفته می‌شود و بسیاری از سه شاخص مهم حجم معاملات آمارهای اقتصادی ماهانه و سه ماه نمایانگر استحکام و دوام اقتصادي است.

این تحلیل‌ها شامل تغییر و تحولات احتمالی در نرخ‌های سود کوتاه و بلند مدت است که در روند ارز خارجی از اهمیت شایانی برخور دارند به طور کلی نرخ بالای بهره کوتاه مدت یک ارز را ساپورت می‌کند مگر آنکه ثبات آن تحت تأثیر فشار زیاد و نوساتات قیمت تضعیف شود.

تجارت بین المللی و جریان‌های سرمایه‌گذاري به دقت دنبال می‌شوند تا دوام و استحکام نسبی خرید و فروش در معاملات نقدی و بازرگانی ارزیابی شود.

حوادث و رویدادهای سیاسی، مثل انتخابات یا انتصاب هیأت وزرا، اغلب اثرات مهمی بر بازارهاي ارز خارجی دارد که به سیاست و خط مشی که در زمینه اقتصاد اعمال می‌شود بستگی دارد.

مهم ترین شاخص های بورس جهان کدام اند؟

بازار بورس از مهم ترین بازار های مالی و سرمایه گذاری در جهان به حساب می آید که قدمت آن به قرن هفدهم میلادی بر می گردد.
شاخص های بورس جهان و میزان معاملات در بازار های مهم بورس دنیا تاثیر زیادی در نوسان قیمت مواد خام و سایر کالا های اساسی در کشور های مختلف دارد.
در جهان تقریبا 60 بورس بزرگ و معتبر وجود دارد که به لحاظ سرمایه و میزان معاملات متفاوت هستند.
معیار بزرگی یک بورس در جهان ارزش بازار آن بورس و میزان تاثیرگذاری آن می باشد.
امروزه شرکت های سرمایه گذاری تلاش می کنند تا با بررسی دقیق نیاز بازار ، بهترین سرمایه گذاری را بر روی بازار های مختلف انجام دهند تا علاوه بر اینکه خودشان سود می کنند ، توان دیگر شرکت هارا نیز بالا ببرند.
در این مقاله قصد داریم تا به معرفی برخی بزرگترین بازار های بورس جهان بپردازیم و مهم ترین شاخص های بورس جهان را بیان کنیم.

معرفی برخی از معتبرترین بورس های جهان

1 – بورس نیویورک ( New York Stock Exchange )

بازار بورس نیویورک بزرگ ترین و معتبرترین بازار بورس در جهان از نظر میزان سرمایه و حجم معاملات می باشد.
بورس نیویورک که در سال 1817تاسیس شد برای رسیدن به جایگاهی که امروز در آن قرار دارد مسیر پر فراز و نشیبی را طی کرده است.
مهم ترین شاخص بورس جهان متعلق به این بورس است و با بررسی که در سال 2019 انجام شده است ارزش بازار های موجود در این بورس حدود 18 تریلیون دلار تخمین زده شده است.
شاخص اصلی و مهم بازار بورس نیویورک داوجونز است که ورود به این لیست الزامات و قوانین خاصی را در بر دارد.

2 – بورس نزدک ( NASDAQ )

دومین بازار بورس قدرتمند جهان نیز واقع در ایالت نیویورک و در میدان تایمز است.
این بورس توسط گروهی از کارگزاران محلی در سال 1971 تاسیس شد و نکته مهم در مورد این بورس این است که معاملات در آن همیشه از طریق سیستم های مبتنی بر کامپیوتر و تلفن همراه انجام شده است.
به همین دلیل بورس نزدک اولین سه شاخص مهم حجم معاملات و بزرگترین بازار بورس الکترونیک در دنیا به حساب می آید.
شرکت های فناوری زیادی نظیر اپل ، مایکروسافت ، فیسبوک ، تسلا و . در بازار مالی این بورس لیست شده اند.
یکی دیگر از مهم ترین شاخص های بورس جهان ، شاخص 100 نزدک است که برای اندازه گیری عملکرد این بورس مورد استفاده قرار می گیرد.

3 – بورس توکیو ( Tokyo Stock Exchange )

جایگاه سوم لیست متعلق به بورس توکیو کشور ژاپن است که یکی از مهم ترین و قدرتمند ترین بورس های آسیا به شمار می رود و با بورس های زیادی مثل بورس لندن همکاری دارد.
این بازار که در سال 1878 پایه گذاری شد بزرگترین بازار بورس ژاپن به شمار می رود.
در حال حاضر بالغ بر 3575 شرکت در بورس توکیو فعالیت سه شاخص مهم حجم معاملات دارند و سرمایه تخمین زده شده آن بیش از 6.22 تریلیون دلار است.
شاخص اصلی بورس توکیو که با نام NIKKEI 225 شناخته می شود یکی از شاخص های مهم بورس جهان به حساب می آید که شرکت های قدرتمندی نظیر هوندا ، تویوتا ، سونی و . در لیست این شاخص قرار دارند.

4 – بورس شانگهای ( Shanghai Stock Exchange )

بورس شانگهای به همراه بورس های هنگ کنگ و شنژن یکی از بورس های اصلی جمهوری خلق چین به شمار می رود.
با وجود اینکه بورس شانگهای در سال 1990 و نسبت به بسیاری از بورس های قدرتمند دنیا کم سن و سال تر است اما دارای رتبه جهارم بین بزرگترین بازار های بورس دنیا است.
در سال 2018 مجموع سرمایه بازار بورس شانگهای 5.01 تریلیون دلار برآورد شده است.
لیست شرکت های حاضر در بورس شانگهای به دو نوع لیست A و B تقسیم می شود و در لیست A سهام شرکت ها به یوان و در لیست B سهم ها به دلار آمریکا معامله می گردد.
سهام سه شاخص مهم حجم معاملات موجود در لیست A برای سرمایه گذاران داخلی قابل خرید و فروش است و سهام شرکت های موجود در لیست B را سرمایه گذاران خارجی می توانند معامله کنند.
یکی دیگر از شاخص های بورس جهان که از اهمیت بالایی برخور دار است شاخص اصلی بورس شانگهای یعنی SSE Composite است که این لیست شامل بزرگترین شرکت های حاضر در بورس شانگهای همانند PetroChina ، Agricultural و . است.

5 – بورس هنگ کنگ ( Hong Kong Stock Exchange )

این بورس در سال 1891 توسط انجمن کارگزاران هنگ کنگ تاسیس شد و یکی از سه بازار بورس مستقل در چین به حساب می آید.
ارزش این بازار در سال 2018 برابر با 4.46 تریلیون دلار برآورد شده است و معاملات در آن با استفاده از دلار هنگ کنگ انجام می شود.
بالغ بر 1955 شرکت در این بازار در حال فعالیت هستند که 20 مورد از این شرکت ها مانند هلدینگ AIA و هلدینگ معتبر Tencent بیشترین سهم را در کل معاملات آن دارند.

حجم معاملات بورس تهران در یک هفته چقدر است؟

میزان نوشت: در پایان معاملات هفته منتهی به 17 خرداد ماه 96، شاخص کل با 9 / 0 درصد کاهش روبرو شد.

در پایان معاملات هفته منتهی به 17 خرداد ماه 96، شاخص کل با 7555 واحد کاهش نسبت به هفته قبل، به رقم 79758 واحد رسید.
شاخص بازار اول با 492 واحد کاهش به رقم 55068 واحد بالغ گردید و شاخص بازار دوم با 1857 واحد کاهش عدد 178381 واحد را تجربه کرد و به ترتیب با 885 / 0 درصد و 03 / 1 درصد کاهش نسبت به هفته قبل مواجه شدند.
در 3 روز کاری هفته سوم خرداد 96، ارزش کل معاملات اوراق بهادار به 3845 میلیارد ریال بالغ شد که نسبت به هفته قبل 47 درصد کاهش یافته است.
در ضمن تعداد 1507 میلیون انواع اوراق بهادار در بیش از 125 هزار دفعه مورد معامله قرار گرفت و به ترتیب 47 درصد و 43 درصد کاهش را نسبت به هفته گذشته تجربه کرد.
این درحالی است که تعداد 18 میلیون واحد از صندوق های سرمایه گذاری قابل معامله در بورس تهران به ارزش کل بیش از 182 میلیارد ریال مورد معامله قرار گرفت و به ترتیب با 36 و 32 درصد افزایش نسبت به هفته گذشته همراه شد.

شاخص بورس چیست؟ معرفی انواع آن و کاربرد هر شاخص بورس

چرا آشنایی با شاخص بورس مهم است؟ مهم ترین شاخص های بورس کدامند؟ ما در این مطلب به مفهوم شاخص بورس پرداخته مهمترین شاخص ها را معرفی و کاربرد هر یک را بیان می کنیم.

آیا می‌دانید شاخص در بورس چیست؟ آیا درباره انواع شاخص بورس اطلاعات کافی دارید؟

در چند سال اخیر مردم ایران بیش از پیش با مفهوم بورس آشنا شده‌اند و بسیاری به سرمایه‌گذاری در آن روی آورده‌اند. اما برخی از این سرمایه‌گذاران حتی به درستی نمی‌دانند که شاخص بورس چیست؟ به همین دلیل، آشنایی با اصطلاحات و مفاهیم کاربردی در بورس اهمیت بیشتری پیدا کرده است. شاخص بورس یکی از همین مفاهیم به شمار می‌آید که داشتن شناخت و درک درست از آن، لازمه رشد و سودآوری است.

شاخص‌های متعددی در بورس وجود دارند که هر یک از آن‌ها با بررسی بازار بورس از زاویه‌ای متفاوت، به پیش‌بینی وضعیت بازار و قیمت سهام توسط سهامداران کمک می‌کنند. به این ترتیب، تمام سهامداران برای معامله در بازار نیاز دارند که ابتدا به بررسی قیمت سهام و روند احتمالی شاخص‌ها بپردازند و بعد تصمیم به خرید و فروش یا نگه داشتن اوراق بهادار خود کنند. در ادامه به بررسی بیشتر مفهوم و انواع شاخص بورس (Index) می‌پردازیم و شما با مطالعه این مطلب به صورت کامل متوجه خواهید شد که شاخص بورس چیست؟

برای کسب اطلاعات کامل در مورد خرید و فروش سهام در بازار فرابورس کلیک کنید.

شاخص بورس چیست؟

برای اینکه بدانید معنی شاخص بورس چیست و با کاربرد شاخص بورس آشنا شوید، ابتدا لازم است با مفهومی به نام «بورس» آشنا شده باشید. بورس در واقع به بازاری گفته می‌شود که اوراق بهادار و سهام در آن مبادله می‌شود. تا پیش از دخالت تکنولوژی در بازار بورس، سهام شرکت‌ها به صورت اوراق بهادار به سهامداران داده می‌شد و این اوراق به ازای پول، میان خریداران و فروشندگان رد و بدل می‌شدند. امروزه اوراق بهادار شکل کاغذی خود را از دست داده‌اند و تقریباً تمامی مبادله‌ها به صورت الکترونیکی و آنلاین انجام می‌شوند. در این بازار الکترونیکی شاخص‌های متعددی وجود دارند که وضعیت بازار را از جهات مختلف مورد بررسی قرار می‌دهند و رشد و نزول قیمت سهام بخش‌های مختلف را به اطلاع سهامداران می‌رسانند.

شاخص بورس در واقع عددی است که میانگین قیمت سهام شرکت‌های ثبت شده در بازار بورس و میزان رشد یا افت آن‌ها را محاسبه کرده و به سهامداران نشان می‌دهد.

انواع مختلفی از شاخص‌ های بورس را داریم که مهم‌ترین آن‌ها شامل شاخص کل بورس، شاخص قیمت، شاخص آزاد شناور، شاخص بازار اول و دوم، شاخص 50 شرکت برتر، شاخص 30 شرکت بزرگ، شاخص صنعتی و شاخص واسطه‌گری‌های مالی هستند.

برای آنکه بهتر بدانید شاخص بورس چیست بهتر با انواع آن آشنا شوید. انواع بورس به دو صورت وزنی یا بدون وزن مورد بررسی قرار می‌گیرند.

شاخص وزنی در واقع به شاخص‌هایی گفته می‌شود که حجم، سرمایه اولیه و تعداد سهام شناور شرکت‌ها در تعیین آن‌ها مؤثر باشند. یعنی هرچه شرکت بزرگ‌تر بوده و سرمایه بیشتری را به بازار بورس وارد کرده باشد، سهم بزرگ‌تری در تعیین شاخص بورس خواهد داشت.

این در حالی است که در شاخص‌های بدون وزن، سهم همه شرکت‌ها در تعیین شاخص بورس یکسان است و کاهش یا افزایش قیمت سهام هر یک از شرکت‌ها به یک میزان در نزول یا صعود شاخص بورس تأثیر می‌گذارد.

بررسی این نوع شاخص‌ها به سهامداران می‌فهماند که بازدهی بیشتر و تمایل بازار به سمت شرکت‌های بزرگ است یا صنایع و شرکت‌های کوچک.

بیشتر بخوانید: انواع روش های سرمایه گذاری در بورس

معرفی انواع شاخص های بورس و کاربرد هرکدام

اکنون که می‌دانید شاخص بورس چیست، نیاز است با انواع شاخص بورس و کاربرد آن‌ها آشنا شوید. شاخ‌ های سه شاخص مهم حجم معاملات متعددی در بورس وجود دارند، اما 8 شاخص اصلی در بازار بورس ایران به چشم می‌خورند که شناخت آن‌ها برای سهامداران از اهمیت بالایی برخوردار است. هر یک از این شاخص‌ها از طریق فرمول مخصوص خود به دست می‌آیند. 8 شاخص اصلی شامل موارد زیر هستند:

شاخص کل بورس چیست (شاخص قیمت و بازده نقدی)

اگر با بازار بورس اوراق بهادار و کاربرد شاخص بورس کمی آشنا شده باشد، حتماً اصطلاحی به نام شاخص کل (Index) را شنیده‌اید. آشنایی با مفهوم شاخص کل دریچه‌ای برای پاسخ به پرسش شاخص بورس چیست، است. این شاخص ورد زبان تمام سرمایه‌گذاران و فعالان بازار بورس است که این امر اهمیت بالای شاخص کل را نشان می‌دهد.

شاخص کل در واقع به میانگین بازدهی سرمایه‌گذاران بازار بورس گفته می‌شود . بازدهی سهامداران از قیمت سهام و سود سالانه‌ای که سرمایه‌گذاران از شرکت‌ها دریافت می‌کنند تشکیل شده است. برای درک بهتر این مفهوم، تصور کنید شما یک سهام را به قیمت 400 تومان خریده‌اید و بعد از یک سال قیمت این سهام به 1000 تومان می‌رسد. در این میان، شما 100 تومان نیز به عنوان سود سالیانه از شرکت دریافت می‌کنید. در این صورت، بازدهی سرمایه‌گذاری شما 700 تومان است.

حال این موضوع را در ابعاد بزرگ‌تر تصور کنید. شاخص کل قیمت سهام تمام شرکت‌های ثبت شده در بازار بورس و میزان سوددهی سالانه آن‌ها را محاسبه کرده و میانگین آن‌ها را از طریق فرمولی مخصوص به دست می‌آورد. در این میان، شرکت‌های بزرگ‌تر نقش تعیین‌کننده‌تری نسبت به صنایع و شرکت‌های کوچک‌تر در شاخص کل دارند. بنابراین شاخص کل را می‌توان یک شاخص وزنی به شمار آورد. چیزی که در شاخص کل اهمیت دارد، عدد مشخص شده برای آن نیست. سرمایه‌گذاران در هنگام بررسی شاخص کل باید به میزان و نحوه تغییرات آن اهمیت دهند. حتما تاکنون به خوبی متوجه شده‌اید که شاخص بورس چیست.

شاخص قیمت (TEDPIX)

شاخص قیمت، روند تغییر عمومی قیمت سهام تمام شرکت‌ها و صنایع حاضر در بازار بورس را بررسی می‌کند. در واقع اگر میزان سوددهی سالیانه شرکت‌ها را از فرمول محاسبه شاخص کل حذف کنید، شاخص قیمت به دست می‌آید. در شاخص قیمت میزان سوددهی سالانه شرکت‌ها اهمیت ندارد، بلکه تغییر قیمت سهام آن‌ها است که مهم است.

از آنجایی که حجم سهام و سرمایه شرکت‌های بزرگ در بازار بورس بیشتر است، سهم بیشتری نیز در تعیین شاخص قیمت دارند و شاخص قیمت را به یک شاخص وزنی تبدیل می‌کنند. البته شاخص قیمت دیگری به نام شاخص قیمت هم وزن نیز داریم که سهم شرکت‌های کوچک و بزرگ را به یک میزان محاسبه کرده و تغییر قیمت سهام آن‌ها را به یک میزان در نوسانات شاخص سه شاخص مهم حجم معاملات تأثیر می‌دهد . اگر مفهوم شاخص قیمت را فهمیده باشید تا حدود زیادی پاسخ پرسش شاخص بورس چیست را نیز متوجه شده‌اید.

شاخص بازار اول و دوم

شرکت‌های حاضر در بازار بورس را می‌توان به دو گروه عمده تقسیم کرد. گروه اول شرکت‌هایی را شامل می‌شود که بیشترین میزان سرمایه و سودآوری، تعداد سهامداران و سهام و شاخص آزاد شناور را داشته باشند. گروه دوم را سایر شرکت‌های عضو بورس تشکیل می‌دهند. این شاخص به نوعی تفکیک‌کننده شرکت‌های بزرگ و کوچک از یکدیگر است. بنابراین با مقایسه سه شاخص مهم حجم معاملات سرعت تغییر شاخص این دو گروه با یکدیگر می‌توان متوجه شد سرمایه‌گذاری در گروه اول سودآوری سریع‌تری دارد یا گروه دوم.

شاخص آزاد شناور (TEFIX)

سهامداران را می‌توان به دو گروه عمده تقسیم کرد. گروه اول از سهامداران حقیقی تشکیل شده‌اند که در بازار بورس فعال هستند و گروه دوم از افراد حقوقی یا شرکت‌هایی تشکیل شده‌اند که در این بازار به معامله می‌پردازند.

معمولاً میزان سرمایه وارد شده به شرکت‌ها از جانب گروه دوم بیشتر است و میزان و تعداد بیشتری از سهام شرکت‌ها به این دسته سهامداران تعلق دارد. اما گروه اول یا سهامداران حقیقی سهام خود را مرتباً خرید و فروش می‌کنند. سهامی که در دست سهامداران حقیقی قرار دارد، به عنوان سهام شناور آزاد شناخته می‌شود. ارزش میانگین سهام گروه دوم را شاخص آزاد شناور می‌گویند. معمولاً گروه اول به شرکت‌هایی که حضور پررنگ‌تری از گروه دوم را تجربه می‌کنند و شاخص آزاد شناور بالاتری دارند، علاقه بیشتری نشان می‌دهند.

شاخص 50 شرکت برتر

برای آنکه بدانید شاخص بورس چیست باید حتما از مفهوم شاخص 50 شرکت برتر اطلاع داشته باشید. در پایان هر دور سه ماهه، فهرستی از 50 شرکت برتر در بازار بورس ایجاد می‌شود که سهام آن‌ها نسبت به سایر شرکت‌های عضو بازار بورس اوراق بهادار قابلیت نقدشوندگی بیشتری دارند.

میانگین ارزش سهام این شرکت‌ها را با «شاخص 50 شرکت برتر» مشخص می‌کنند. شاخص آزاد شناور این شرکت‌ها بالا است و روزانه تعداد بسیار زیادی از سهام آن‌ها میان سهامداران معامله می‌شوند. سهام این شرکت‌ها همواره خریدار دارند و هر زمان که بخواهید می‌توانید سرمایه خود را به ازای بهترین قیمت خارج کنید.

شاخص 30 شرکت بزرگ

همان طور که از نام شاخص معلوم است، هر سه ماه یک بار 30 شرکت بزرگ که ارزش بازار آن‌ها در صدر لیست شرکت‌های عضو بازار بورس اوراق بهادار قرار دارد را مشخص می‌کنند و تغییرات ارزش سهام آن‌ها را به عنوان «شاخص 30 شرکت بزرگ» نمایش می‌دهند. در حالی که این 30 شرکت تنها کمتر از 10 درصد از تعداد تمام شرکت های بازار بورس را تشکیل داده‌اند، بیش از 70 درصد از ارزش بورس تهران به همین شرکت‌ها تعلق دارد. به این ترتیب، به راحتی می‌توان تأثیر قابل توجه آن‌ها بر تغییر شاخص کل و شاخص قیمت را درک کرد.

شاخص صنعت چیست

شرکت‌های صنعتی شامل شرکت‌های بخش تولید از جمله خودروسازی، پتروشیمی، مخابرات، فلزات، ساختمان و . هستند که قیمت سهام آن‌ها به صورت جداگانه نسبت به سایر بخش‌ها مورد بررسی قرار می‌گیرد. شاخص صنعت، یک سطح عمومی از ارزش سهام شرکت‌های صنعتی را به اطلاع سرمایه‌گذاران و سهامداران می‌رساند. البته تمام صنعت‌های زیر مجموعه شاخص مخصوص به خود را نیز دارند. برای مثال، شاخص صنعت خودرو یا محصولات شیمیایی را می‌توان به صورت جداگانه بررسی کرد.

شاخص واسطه‌گری‌های مالی

قیمت و ارزش سهام شرکت‌های فعال در زمینه واسطه‌گری مالی مانند هلدینگ‌ها، سرمایه‌گذاری‌ها و لیزینگ‌ها به صورت جداگانه مورد بررسی قرار می‌گیرد و به عنوان « شاخص واسطه‌گری‌های مالی » شناخته می‌شود.

اکنون شما به عنوان یک فرد فعال در بازار بورس می‌دانید که شاخص در بورس چیست و با انواع و کاربرد شاخص بورس آشنایی پیدا کرده‌اید. فعالان و سرمایه‌گذاران بازار بورس با توجه به تغییرات شاخص‌های مختلف اقدام به پر کردن سبد خود و خرید و فروش سهام شرکت‌های مختلف می‌کنند. این شاخص‌ها به سهامداران کمک می‌کند از آینده ارزش سهام خود مطلع شوند و سرمایه‌گذاری را به صورت منطقی انجام دهند. در واقع کاربرد شاخص بورس، در استفاده از آن به منظور ارزیابی و قیاس چند متغیر و پدیده است. با بررسی و مقایسه انواع شاخص بورس می‌توان به درستی فهمید که شاخص بورس چیست و بر آینده بازار اشراف نسبی پیدا کرد. لازم به ذکر است که آنچه در این میان اهمیت دارد، منفی یا مثبت بودن شاخص‌ها نیست، بلکه میزان و نحوه تغییرات است که اهمیت دارد.

به عنوان مثال، ممکن است شاخص کل در هر صورت مثبت باشد، اما رقم آن نسبت به ماه‌های گذشته کاهش پیدا کرده باشد. همچنین ممکن است شاخص کل به دلیل کاهش ارزش سهام چند شرکت کاهش پیدا کند، اما شاخص صنعت با افزایش همراه بوده و سرمایه شما در منطقه امن قرار گرفته باشد. بنابراین بررسی رفتار شاخص‌های مختلف و مقایسه آن‌ها با یکدیگر می‌تواند پاسخ درست را برای شما ایجاد کند.