اوراق بهادار بدون ریسک

بررسی و مقایسه مدلهای قیمت گذاری دارایی سرمایه ای با رویکردهای متفاوت به ریسک در بورس اوراق بهادار تهران

هر سرمایه گذار با هدف کسب نرخ بازده مورد انتظار اقدام به سرمایه‌گذاری می کند و هدف وی کسب بیشترین بازده از سرمایه گذاری خود می باشد؛ اما با توجه به این اصل اقتصاد مالی که به طور معمول بازده با ریسک رابطه ای مثبت دارد، لذا کسب هر میزان بازده ای بیشتر از نرخ بازده بدون ریسک، با مقداری ریسک همراه است که معمولاً با افزایش بازده این ریسک نیز افزایش می یابد. در این راستا دست یابی به بهترین رویه های اندازه گیری ریسک در هر بازاری می تواند برای سرمایه گذاران و سیاست‌گذاران بسیار مفید فایده باشد. این تحقیق در صدد آن است که بهترین رویه‌های اندازه‌گیری ریسک را در بازار ایران به دست آورد. در این راستا مدل قیمت گذاری دارایی‌های سرمایه گذاری ساده با مدل‌هایی که در آنها عدم تقارن در توزیع بازدهی دارایی‌ها در نظر گرفته شده است مورد مقایسه قرار می گیرد. با بررسی و مقایسه بیست شرکت از شرکت‌های پر معامله بورس اوراق بهادار تهران در بازه زمانی-فروردین 1385 تا پایان اسفند 1390- که به‌صورت ماهانه مورد آزمون قرار گرفت این نتیجه به دست آمد که در دوره مورد بررسی، مدل قیمت‌‌گذاری دارایی‌های سرمایه‌ای(CAPM)، مدل مناسب تری از مدل‌های تغییرات بخش پایین تر قیمت‌گذاری دارایی‌های سرمایه‌ای (LPM-CAPM) و مدل واکنش نامتقارن (ARM) در بازار بورس ایران است.

کلیدواژه‌ها

• ریسک
• مدل قیمت‌‌گذاری دارایی های سرمایه‌ای
• مدل واکنش نامتقارن

عنوان مقاله [English]

A Study on Capital Asset Pricing Model with Different Approaches to Risk in Tehran Stock Exchange

نویسندگان [English]

• hamid Yari 1
• arezo yari 2

1 University of Tehran, Tehran, Iran

چکیده [English]

In any market, knowing the best method of measuring risk can be very useful for investors and policymakers. In this regard, twenty of best seller corporations of Tehran Stock Exchange (TSE) were studied using monthly historical data (from April 2004 to March 2011). Several variations of the capital asset pricing model (CAPM), such as Lower Partial Moment-Capital Asset Pricing Model (LPM-CAPM), Asymmetric Response Model (ARM), and traditional CAPM were empirically tested. The results show that the traditional Capital Asset Pricing Model is the best model at the present period.

JEL Classification: G12, G32

Theoretical Framework
A plethora of empirical tests of the CAPM that implicitly assume the mean-variance based preference of the investors have been performed. However, statistical tractability of mean-variance analysis based on multivariate normality is a more important consideration in the development of the theory than the explicit recognition of investor preferences. Beginning from about the last quarter of the twentieth century, alternative theories based on different perceptions of systematic risk have challenged the dominance of the mean-variance notion of risk-return relationship. The most prominent of these is the asset pricing theory which recognizes risk as the deviation below a target rate of return. Downside risk measures and the associated asset pricing models are motivated by economic and statistical considerations; investor psychology is consistent with asymmetric treatment of the variations in the returns and empirical return distributions appear to be non-normal. Bawa and Lindenberg (1977) developed an asset pricing model, which we refer to as the mean-lower partial moment (MLPM) model, based on downside risk. In the MLPM model, risk is defined as the deviation below the risk-free rate. For normal and student-t-distributions of returns, the MLPM model reduces to the conventional CAPM. In the MLPM model, the downside beta simply replaces the CAPM beta. Bawa and Lindenberg (1977) argue that their model explains the data at least as well as the CAPM does. Harlow and Rao (1989) developed an asset pricing model in the downside framework that is more general in that the risk is defined as the deviation below an arbitrary target rate.

Methodology
Twenty of best seller corporations of Tehran Stock Exchange (TSE) were studied using monthly historical data (from April 2004 to March 2011). Several variations of the capital asset pricing model (CAPM), such as Lower Partial Moment-Capital Asset Pricing Model (LPM-CAPM), Asymmetric Response Model (ARM) and traditional CAPM, were empirically tested.

Results and Discussion
The results show that, traditional Capital Asset Pricing Model, is better than Lower Partial Moment-Capital Asset Pricing Model (LPM-CAPM) and Asymmetric Response Model (ARM) in our selected period (from April 2004 to March 2011).

Conclusions and Suggestions
The results show that despite some empirical tests in recent years, it seems that by using long samples, traditional CAPM model could be a reliable test. Finally, authors suggest that to achieve more reliable results in CAPM models, researchers have to consider environmental conditions to use the best model.

کلیدواژه‌ها [English]

• Risk
• Lower Partial Moment-Capital Asset Pricing Model (LPM-CAPM)
• Asymmetric Response Model (ARM)
• Tehran Stock Exchange

مراجع

[1] Raai, R., & Saeedi, A. (2006). Basics of financial engineering and risk management (2nd ed.). Tehran: University of Tehran's Publications. (In Persian)

[2] Raai, R., & Khosravi, A. R. (2007). Explanation of capital asset pricing model with risk-adverse approach in Tehran Stock Exchange. Journal of Humanities and Social Sciences, 26, 46-63 (In Persian)

[3] Sadeghi, M., Sorosh, A., & Farhanian, M. J. (2010). Investigating the volatility, upside risk, downside risk and Capital Asset Pricing Model: Evidences from Tehran Stock Exchange. Financial Research, 12(29), 59-79. (In Persian)

[4] Sadeghi Sharif, S. J. (2003). Capital asset pricing model design in Tehran Stock Exchange (Unpublished doctoral dissertation). University of Tehran, Tehran. (In Persian)

[5] Ang A., Chen, J., & Xing, Y. (2002). Downside risk & the momentum effect. NBER Working Paper Series, No. 8643. Retrieved from http://www.nber.org/papers/w8643.

[6] Bawa, V., & Lindenberg, E. (1977). Capital market equilibrium in a mean-lower partial moment framework. Journal of Financial Economics, 5, 189-200.

[7] Bawa, V., Brown, S., & Klein, R. (1981). Asymmetric response asset pricing models: Testable alternatives to mean-variance. Mimeo.

[8] Bekaert, G. (1995). Market integration and investment barriers in emerging equity markets. World Bank Economic Review, 9, 75-107.

[9] Bekaert, G., & Harvey, C. (1995). Time-varying world market integration. Journal of Finance, 50, 403-444.

[10] Bekaert, G., Harvey, C., & Lumsdaine, R. (2002). The dynamics of emerging market equity flows. Journal of International Money and Finance 21(3), 295-350.

[11] Don U., Galagedera, A. (2007). An alternative perspective on the relationship between downside beta and CAPM beta. Emerging Market Review, 8, 4-19.

[12] Eftekhari, B., & Satchell, S. (1996). Non-normality of returns in emerging markets. Research in International Business اوراق بهادار بدون ریسک and Finance, 1, 267-277.

[13] Estrada, J. (2000). The cost of equity in emerging markets: A downside risk approach. Emerging Markets Quarterly, 4, 19-30.

[14] Estrada, J. (2002). Systematic risk in emerging markets: The D-CAPM. Emerging Market Review, 3, 365-379.

[15] Estrada, J. (2007). Mean-Semi variance behavior: Downside risk and capital asset pricing. International Review of Economics and Finance, 16, 169-185.

[16] Fabozzi, F. and J, Francis, (1977), Stability tests for alphas and betas over Bull and Bear market conditions, Journal of Finance 32, 1093-1099.

[17] Fama, E. F. and French, K. R. (1992). The cross-section of expected stock returns. Journal of Finance, 47(2), 427-466.

[18] Harlow, W., & Rao, R. (1989). Asset-pricing in a generalized mean-lower partial moment framework: Theory and evidence. Journal of Financial and Quantitative Analysis, 24, 285-311.

[19] Harvey, C. (1995). Predictable risk and returns in emerging markets. Review of Financial Studies, 8, 773-816.

[20] Hawng, S., & Pedersen, C. S. (2002). Best practice risk measurement in emerging markets: Empirical test of asymmetric alternatives to CAPM. Case Business school, Working Paper,UK.

[21] Mohammadi, Sh., Abbasi nejad, H., Mirsaneei, S. R., (2007), Examination of BETA estimation Methods in Tehran Stock Exchange. The Iranian Accounting and Auditing Review, 47, 3-38. (In Persian)

[22] Homaifar, G., & Graddy, D. B. (1990). Variance and lower partial moment betas as alternative risk measures in cost of capital estimation: a defense of the CAPM beta. Journal of Business Finance Account, 17:5, 677-688

[23] Hogan, W., & Warren, J. (1974). Toward the development of equilibrium capital market model based on semi variance. Journal of Financial and Quantitative Analysis, 9, 1-11.

[24] Jagannathan, R., & McGrattan, E. (1995). The CAPM debate. Federal Reserve Bank of Minneapolis Quarterly Review, 19, 2-17.

[25] Kim, M., & Zumwalt, J. (1979). An analysis of risk in Bull and Bear markets. Journal of Financial and Quantitative Analysis, 14, 1015-1025.

[26] Lintner, J. (1965). The valuation of risk assets and the selection of risky investments in stock portfolios and capital budgets. Review of Economics and Statistics, 47, 13-37.

[27] Nantell, T. J., & Price, B. (1979). An analytical comparison of variance and semi variance capital market theories. Journal of Financial and Quantitative Analysis, 14(2), 221-242.

[28] Pedersen, C. & Satchell, S. (2000). Small sample analysis of performance measures in the asymmetric response model. Journal of Financial and Quantitative Analysis, 35(3), 425-450.

[29] Pedersen, C. & Satchell, S. (2002). On the foundation of performance measures under asymmetric returns. Quantitative Finance, 3, 217-223.

[30] Sharpe, W. (1963). A simplified model for portfolio analysis. Management Science, 9(2), 277-293.

[31] Shaun, A. B., & Kanak, P. (2002). The conditional distribution of real estate returns: Are higher moments time varying?" Journal of Financial Economic, 26 (2), 319-339

برآورد خط بازار سهام و تعیین نرخ بازده بدون ریسک در بورس اوراق بهادار تهران

هدف پژوهش حاضر برآورد خط بازار سهام و تعیین نرخ بازده بدون ریسک در بورس اوراق بهادار می باشد. این پژوهش جزو آزمون های اولیه مدل قیمتگذاری دارایی های سرمایه ای است که از رگرسیون دو مرحله ای استفاده می نماید که در مرحله اول بتای سهام تخمین زده می شود و در مرحله دوم رابطه بتا با متوسط بازده سهام مشخص می گردد و بهترین خط برازش شده تخمینی از خط بازار سهام خواهد بود. .

نرخ بازده سرمایه گذاری ، بتا ، خط بازار سهام ، نرخ بازده بدون ریسک

برخی از خدمات از جمله دانلود متن مقالات تنها به مشترکان مگیران ارایه می‌گردد. شما می‌توانید به یکی از روش‌های زیر مشترک شوید:

به کتابخانه دانشگاه یا محل کار خود پیشنهاد کنید تا اشتراک سازمانی این پایگاه را برای دسترسی نامحدود همه کاربران به متن مطالب تهیه نمایند!

• دسترسی به متن مقالات این پایگاه در قالب ارایه خدمات کتابخانه دیجیتال و با دریافت حق عضویت صورت می‌گیرد و مگیران بهایی برای هر مقاله تعیین نکرده و وجهی بابت آن دریافت نمی‌کند.
• حق عضویت دریافتی صرف حمایت از نشریات عضو و نگهداری، تکمیل و توسعه مگیران می‌شود.
• پرداخت حق اشتراک و دانلود مقالات اجازه بازنشر آن در سایر رسانه‌های چاپی و دیجیتال را به کاربر نمی‌دهد.

ماهنامه بانک و اقتصاد

انتشار این نشریه در سال 94 متوقف شده است

تمامی خدمات پایگاه magiran.com ،حسب مورد دارای مجوزهای لازم از مراجع مربوطه می‌باشند و فعالیت‌های این سایت تابع قوانین و مقررات جمهوری اسلامی ایران است

همه حقوق مادی و معنوی متعلق به «بانک اطلاعات نشریات کشور» است.
اطلاعات مندرج در این پایگاه فقط جهت مطالعه کاربران با رعایت شرایط اعلام شده است. نسخه‌برداری و بازنشر اطلاعات به هر روش، در هر نوع رسانه و با هر هدفی ممنوع و پیگرد قانونی دارد.

صندوق سرمایه‌گذاری چیست؟

صندوق‌‌های سرمایه‌‌گذاری یکی از بهترین روش‌ ها برای ورود سرمایه‌‌گذاران به بازار سرمایه هستند که تحت نظارت و با اخذ مجوز از سازمان بورس و اوراق بهادار فعالیت می‌‌کنند. مزیت صندوق‌‌های سرمایه‌‌گذاری نسبت به سرمایه‌‌گذاری شخصی در استفاده از مدیریت تخصصی سرمایه، کاهش ریسک سرمایه‌‌گذاری، بهره‌‌گیری از صرفه‌‌جویی‌‌های ناشی از مقیاس و تامین منافع برای سرمایه‌گذاران است. مدیریت دارایی‌‌ها از طریق صندوق‌‌های سرمایه‌‌گذاری این امکان را فراهم می‌‌آورد که سرمایه‌‌گذاران ضمن حفظ دارایی‌‏های خود، در هر سطحی از ریسک ‌پذیری، مناسب‏ ترین بازدهی را کسب نمایند.

مزایای صندوق‏‌های سرمایه‌‏گذاری

سادگی: یکی از خصوصیات صندوق‌های سرمایه‌گذاری، سادگی در سرمایه‌گذاری برای سرمایه‌گذاران جزء است. سرمایه‌گذاران در هر لحظه قادرند واحدهای خود را به فروش برسانند. همچنین سرمایه‌گذاران در هر روز می‌توانند از قیمت واقعی واحدهای صندوق مطلع گردند.
تنوع در سرمایه‌گذاری: با توجه به قوانین, صندوق‌ها مجاز به سرمایه‌گذاری در دارایی‌‎‏های مختلف به صورت محدود هستند. لذا پرتفولیوی صندوق‌های سرمایه‌گذاری دارای ترکیب متنوعی است که ریسک سرمایه‌گذاری در صندوق را به نحو چشم‌گیری کاهش می‌دهد.
مدیریت حرفه‌ای: با عنایت اوراق بهادار بدون ریسک به توانایی مالی صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک، این صندوق‌ها قادر به جذب و استخدام مدیران حرفه‌ای در زمینه بورس اوراق بهادار و بازار سرمایه و استفاده از بهترین نرم‌افزارهای موجود هستند.
هزینه‌های معقول: از آنجا که هزینه بکارگیری نیرو‌های متخصص، گردآوری و تحلیل اطلاعات و گزینش سبد بهینۀ اوراق بهادار در این صندوق‌ها میان تمامی سرمایه‌گذاران تقسیم می‌شود، سرانۀ هزینه هر سرمایه‌گذار کاهش می‌یابد. هزینه‌های صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک به مراتب پایین‌تر از خرید و فروش مستقیم سهام توسط خود سرمایه‌گذاران است.

ریسک‌های صندوق سرمایه‌گذاری

۱) کاهش ارزش دارایی‌های صندوق: قیمت سهام در بازار می‌تواند کاهش یابد و در اثر آن صندوق و سرمایه‌گذاران آن متضرر شوند.
۲) نکول اوراق مشارکت: گرچه صندوق در اوراق مشارکتی سرمایه‌گذاری می‌کند که سود و اصل آن توسط یک مؤسسه معتبر تضمین شده‌است، ولی این احتمال (هر چند ضعیف) وجود دارد که ناشر و ضامن به تعهدات خود در پرداخت به‌موقع سود و اصل اوراق مشارکت مذکور، عمل ننمایند.
۳) نوسان بازده بدون ریسک: در صورتی‌که نرخ سود بدون ریسک (نظیر سود علی الحساب اوراق مشارکت دولتی) در انتشارهای بعدی توسط ناشر افزایش یابد، قیمت اوراق مشارکتی که سود حداقلی برای آن‌ها تضمین شده‌ است در بازار کاهش می‌یابد. اگر صندوق در این نوع اوراق مشارکت سرمایه‌گذاری کرده باشد و بازخرید آن به قیمت معین توسط یک مؤسسه معتبر (نظیر بانک) تضمین نشده باشد، با افزایش نرخ اوراق بدون ریسک، صندوق ممکن است متضرر شود.

تقسیم بندی صندوق‏‌های سرمایه‏ گذاری

از دیدگاه کلی می‌توان صندوق‌‌های سرمایه‌‏گذاری را به دو گروه قابل معامله و غیر قابل معامله (بادرآمد ثابت و سهامی) به شرح ذیل تقسیم بندی نمود.

صندوق‌های قابل معامله

صندوقETF یا Exchange Traded Fund نوعی از صندوق‌های سرمایه‌گذاری است که از دارایی‌های متنوع تشکیل شده و واحدهای آن در طول روز همانند سهام در بازار معامله می‌شود و ساختاری شبیه صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک دارند؛ یعنی شما در طول ساعات و روزهایی که بازار معاملات سهام باز است می‌توانید یک یا چند واحد از یک صندوق ETF را بخرید، یا چند واحد از آن را بفروشید. برخی از این صندوق‌ها می‌توانند دنباله‌روی یک بازار، یک صنعت یا کالای خاص باشند. حال اگر ما به عنوان سرمایه ‏گذار دنبال فعالیت در بازار سهام البته بدون متحمل شدن ریسک زیاد، هزینه معاملات فراوان و پیچیدگی‌های مختلف آن باشیم، صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله می‌تواند بهترین انتخاب ما باشد. این صندوق‌ها در واقع محصولی با هزینه، ریسک و پیچیدگی کمتر نسبت به خرید و فروش مستقیم سهام و دارای مزایای آن هستند.

مزایای صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله:

• معافیت مالیاتی معاملات واحدها
• افزایش نقد شوندگی واحدهای صندوق با وجود عملیات بازارگردانی
• تخصیص بهینه‌دارایی ‏ها ‌(متنوع‌سازی) با حذف هزینه و صرف زمان اندک
• سادگی، سهولت و سرعت در معامله
• کاهش زمان تصفیه نسبت به صندوق‌های فعلی
• خرید و فروش آنلاین واحدهای صندوق توسط سرمایه‏ گذار

صندوق‌های غیرقابل معامله

صندوق سرمایه‏ گذاری مشترک یا غیرقابل معامله به صندوقی گفته می‌شود که سهام آن قابل معامله در بورس نمی‌باشد و برای خرید و فروش واحدهای صندوق یا باید بصورت حضوری به یکی از دفاتر صندوق مراجعه کرده و یا از طریق سایت صندوق‌ها واحدهای سرمایه‌گذاری را خرید و فروش کنید. در حال حاضر در بازار سرمایه ایران، صندوق‌های سرمایه گذاری غیرقابل معامله مثل صندوق‏‌های سرمایه‏ گذاری قابل معامله در سه قالب اوراق با درآمد ثابت، سهامی و مختلط وجود دارند.

ارزیابی ریسک سرمایه‌گذاری در اوراق بهادار

ریسک سرمایه‌گذاری عبارت است از احتمال انحراف (عدم تحقق) بازدهی واقعی با بازدهی مورد انتظار و ارتباطی مستقیم و مثبت كه بین ریسک و میزان بازدهی در هر سرمایه‌گذاری وجود دارد.
افراد ریسک‌پذیر همواره خواهان بازدهی بالاتر از بازده بازار بدون ریسك (سپرده‌گذاری در بانك‌ها) و حتی بازدهی بالاتر از متوسط بازار هستند. بنابراین تجزیه و تحلیل ریسك برایشان بسیار با اهمیت است.
ریسك سرمایه‌گذاری به دو دسته تقسیم می‌شود.
الف) دسته اول ریسك‌هایی هستند كه در صورت وقوع كل بازار را تحت‌تاثیر خود قرار می‌دهند مانند تغییر و تحولات سیاسی. این خطرات غیرقابل كنترل را ریسك‌های اجتناب‌ناپذیر یا سیستماتیك گویند.
ب) دسته دوم ریسك‌هایی هستند كه در اختیار سرمایه‌گذار بوده و می‌توان با مطالعه و بررسی شرایط و اتخاذ تصمیم بهتر میزان آن را كاهش داد.
این دسته از ریسك‌ها را ریسك اجتناب‌پذیر یا غیرسیستماتیك گویند. روش‌هایی وجود دارد كه می‌توان با كمك آنها و انتخاب تركیب مناسب سرمایه‌گذاری احتمال عدم تحقق بازده مورد انتظار را كاهش داد. از جمله این تكنیك‌های جدید و كمی كه در ارزیابی ریسك غیرسیستماتیك موثر است، تكنیك دیرشن duration و تحدب convexity در ارزیابی ریسك اوراق بهادار است.
دیرشن عبارت است از میانگین موزون جریانات نقدی یك ورقه بهادار كه به دوبخش عمده تقسیم می‌شود.
Macaulay duratio (۱
Modified duration (۲
دیرشن مكالی، میانگین ساده جریانات نقدی یك ورقه بهادار در طی عمر آن است. دیرشن تغییرات نشان دهنده درصد تغییر در قیمت یك ورقه بهادار در ازای تغییرات نرخ بهره است. هرچه دیرشن تغییرات كه نشان دهنده شیب منحنی قیمت بازده یك ورقه بهادار است كمتر باشد، ریسك آن ورقه بهادار كمتر است.
اما دیرشن به تنهایی برای تعیین تغییرات یك ورقه بهادار كافی نیست.
بهتر است از تحدب نیز استفاده شود. تحدب یك معیار غیرخطی تغییر قیمت اوراق بهادار در برابر تغییرات نرخ بهره است.
تحدب تعیین می‌كند كه بازده یك ورقه بهادار در پاسخ به تغییرات قیمت چه میزان تغییر خواهد كرد. دیرشن، مشتق مرتبه اول تابع قیمت اوراق بهادار نسبت به نرخ بهره و تحدب، مشتق مرتبه دوم تابع قیمت است.
اوراق بهاداری كه دارای دیرشن كمتری هستند و اوراق بهاداری كه دارای تحدب بیشتری هستند ریسك كمتری دارند.اما به غیر از روش‌های كمی فوق توجه به موارد زیر نیز می‌تواند در كاهش ریسك موثر واقع شود:
۱) وجوه مازاد و بلا استفاده در سهام سرمایه‌گذاری شود، به‌طوری‌که در صورت عدم تحقق شرایط برآوردی فرد دچار زیان هنگفت نشود.
۲) شرایط سیاسی و اقتصادی مطالعه و بررسی شده و وضعیت آتی ترسیم شود. به‌طوریکه شرایط به چه سمتی سوق پیدا می‌کند، ثبات یا بی‌ثباتی. سرمایه‌گذاری در شرایط ثبات اقتصادی و سیاسی توجیه پیدا می‌کند.
۳) وضعیت کلی صنعتی که قصد خرید سهام آن را داریم، بررسی شود. عواملی از قبیل میزان به‌روز بودن تکنولوژی، رقبا یا انحصاری بودن آن، میزان تقاضا و بازار مصرف محصولات آن و. می‌تواند مفید باشد.
۴) بیشتر با هدف سرمایه‌گذاری بلندمدت وارد بازار سهام شده و از نوسان‌گیری پرهیز شود. نوسان‌گیری ریسک سرمایه‌گذاری را بالا می‌برد.
طبق تئوری‌های مدیریت مالی قیمت سهام در بلندمدت گرایش به افزایش دارد. البته نباید از نظر دور داشت که در مقاطع خاصی کاهش قیمت‌ها را نیز داشته باشیم.
(مدل submartingal )
۵) مطالعه و بررسی مواردی از قبیل نسبت قیمت به درآمد هر سهم شرکت سرمایه‌پذیر (P/E) و مقایسه آن با متوسط قیمت به درآمد صنعت یا کل بازار، مقایسه ارزش ذاتی (NAV) با ارزش روز سهم در بازار، بررسی ارزش دفتری هر سهم متناسب با شرایط هر صنعت می‌تواند بسیار مفید باشد. مثلا در صنایعی مانند کانی‌های فلزی یا غیرفلزی بهتر است از تحلیل‌های ارزش ذاتی و در صنایعی مانند صنایع غذایی، دارویی، پیمانکاری از تحلیل‌های قیمت به درآمد هر سهم استفاده شود.
۶) توجه به مواردی از قبیل مدیریت و مالکیت شرکت‌ها، نقدپذیری سهم‌، سود سهام و سیاست تقسیم سود‌، ساختار سرمایه و میزان هزینه سرمایه (میزان بدهی‌های شرکت)، میزان عرضه و تقاضای هر سهم، درصد پوشش EPS برآوردی طبق گزارش‌های ارائه‌شده به بورس می‌تواند مفید باشد.
در انتها، بین ریسک و بازده رابطه تعادلی وجود دارد. طبق قانون قیمت واحد، دو چیز یکسان نمی‌توانند با قیمت‌های مختلف فروخته شوند بنابراین از دو پرتفوی که دارای ریسک یکسان هستند نباید انتظار بازده مورد انتظار متفاوت داشت. (مدلAPT قیمت‌گذاری دارایی‌های سرمایه‌ای)

چگونه مدل قیمت گذاری دارایی های سرمایه ای در خط بازار اوراق بهادار نشان داده می شود؟

مدل قیمت گذاری دارایی های سرمایه‌ای و خط بازار اوراق بهادار، با در نظر گرفتن سطوح ریسک، بازده مورد انتظار اوراق اوراق بهادار بدون ریسک بهادار را تخمین می زنند. این مفاهیم در اوایل دهه 1960 معرفی شدند و بر اساس تاریخچه زمینه های تنوع سازی و تئوری پورتفوی مدرن ساخته شدند.

مدل قیمت گذاری دارایی های سرمایه ای (CAPM) و خط بازار اوراق بهادار (SML)، با در نظر گرفتن سطوح ریسک، بازده مورد انتظار اوراق بهادار را تخمین می زنند. این مفاهیم در اوایل دهه 1960 معرفی شدند و بر اساس تاریخچه زمینه های تنوع سازی و تئوری پورتفوی مدرن (modern portfolio theory) ساخته شدند. سرمایه‌گذاران گاهی اوقات از آنها برای ارزیابی یک اوراق بهادار استفاده می‌کنند (از نظر اینکه آیا بازدهی مطلوبی در برابر سطح ریسک آن ارائه می‌دهد یا خیر).

مدل قیمت گذاری دارایی های سرمایه‌ای

مدل قیمت گذاری دارایی های سرمایه ای، فرمولی است که رابطه بین ریسک سیستماتیک (systematic risk) یک اوراق بهادار یا پرتفوی و بازده مورد انتظار را توصیف می کند. همچنین می‌تواند به اندازه‌گیری نوسان یا بتای یک اوراق بهادار نسبت به سایرین و در مقایسه با بازار کلی، کمک اوراق بهادار بدون ریسک کند.

نکات مهم

• هر سرمایه گذاری را می توان از نظر ریسک و بازده بررسی کرد.
• مدل قیمت گذاری دارایی های سرمایه ای، فرمولی است که بازده مورد انتظار را به بدست می آورد.
• بتا، داده ای در مدل قیمت گذاری دارایی های سرمایه ای است و نوسانات یک اوراق بهادار را نسبت به بازار کلی اندازه گیری می کند.
• خط بازار اوراق بهادار یک تصویر گرافیکی از مدل قیمت گذاری دارایی های سرمایه ای است و خطرات را نسبت به بازده مورد انتظار ترسیم می کند.
• اوراق بهاداری که در بالای خط بازار اوراق بهادار ترسیم می‌شود، کم ارزش‌ در نظر گرفته می‌شود و اوراقی که زیر خط بازار اوراق بهادار باشد، بیش ارزش‌گذاری شده است.

از نظر محاسباتی، فرمول مدل قیمت گذاری دارایی های سرمایه ای عبارت است از، نرخ بازده بدون ریسکی که در بتای اوراق بهادار یا پرتفوی ضرب شده در بازده مورد انتظار بازار کم شده از نرخ بازده بدون ریسک.

بازده مطلوب= RFR + β stock/portfolio ​ × ( R market ​ − RFR )

RFR = نرخ بازده بدون ریسک

β stock/portfolio ​= ضریب بتای سهام یا پرتفوی

R market= بازده مورد انتظار بازار

فرمول مدل قیمت گذاری دارایی های سرمایه ای، بازده مورد انتظار اوراق بهادار را به دست می آورد. بتای یک اوراق بهادار، ریسک سیستماتیک و حساسیت آن را نسبت به تغییرات در بازار اندازه گیری می کند. یک اوراق بهادار با بتای 1.0 همبستگی مثبت کاملی با بازار خود دارد. این موضوع نشان می دهد که وقتی بازار افزایش یا کاهش می یابد، اوراق بهادار نیز باید به همان میزان درصد افزایش یا کاهش یابد. اوراق بهادار با بتای بالاتر از 1.0، دارای ریسک سیستماتیک و نوسانات بیشتری نسبت به بازار کلی است و اوراق بهادار با بتای کمتر از 1.0، ریسک سیستماتیک و نوسانات کمتری نسبت به بازار دارد.

خط بازار اوراق بهادار

خط بازار اوراق بهادار، بازده مورد انتظار یک اوراق بهادار یا پورتفوی را نشان می دهد. این یک نمایش گرافیکی از فرمول مدل قیمت گذاری دارایی های سرمایه ای است و رابطه بین بازده مورد انتظار و بتا یا ریسک سیستماتیک مرتبط با یک اوراق بهادار را ترسیم می کند. بازده مورد انتظار اوراق بهادار بر روی محور y نمودار و بتای اوراق بر روی محور x رسم می شود. شیب رابطه رسم شده به عنوان صرف ریسک بازار (تفاوت بین بازده مورد انتظار بازار و نرخ بازده بدون ریسک) شناخته می شود و نشان دهنده توازن ریسک-بازده یک اوراق بهادار یا پرتفوی است.

مدل قیمت گذاری دارایی های سرمایه ای، خط بازار اوراق بهادار و ارزش گذاری

فرمول‌های خط بازار اوراق بهادار و مدل قیمت گذاری دارایی های سرمایه ای، با هم در تعیین سود یک اوراق بهادار نسبت به میزان ریسک در نظر گرفته شده، مفید هستند. اگر بازده مورد انتظار یک اوراق بهادار در مقابل بتای آن در بالای خط بازار اوراق بهادار ترسیم شود، با توجه به معاوضه ریسک و بازده، آن را کم ارزش‌گذاری می‌کنند. برعکس، اگر بازده مورد انتظار اوراق بهادار در مقابل ریسک سیستماتیک آن در زیر خط بازار اوراق بهادار ترسیم شود، ارزش آن بیش از حد است زیرا سرمایه گذار بازده کمتری را برای مقدار ریسک سیستماتیک مرتبط می پذیرد.

خط بازار اوراق بهادار، را می توان برای مقایسه دو اوراق بهادار مشابه که تقریباً بازدهی یکسانی دارند استفاده کرد تا مشخص شود کدام یک از این دو اوراق بهادار کمترین میزان ریسک ذاتی را نسبت به بازده مورد انتظار دارد. همچنین می‌تواند اوراق بهادار را با اوراق بهادار بدون ریسک ریسک یکسان مقایسه کند تا مشخص کند که آیا بازده مورد انتظار بالاتری ارائه می‌شود یا خیر.

مدل قیمت گذاری دارایی های سرمایه ای و خط بازار اوراق بهادار، بینش های مهمی را ارائه می دهند و به طور گسترده در اوراق بهادار بدون ریسک ارزیابی و مقایسه سهام استفاده می شوند، اما آنها ابزار مستقلی نیستند. عوامل دیگری نیز وجود دارد (غیر از بازده مورد انتظار یک سرمایه گذاری بیش از نرخ بازده بدون ریسک) که باید هنگام انتخاب سرمایه گذاری در نظر گرفته شوند.